روسای سه قوه عراق و نمایندگان بیشتر احزاب سیاسی کشور، روز دوشنبه، ۵ سپتامبر ۲۰۲۲ (۱۴ شهریور) در جلسه‌ای توافق کردند تا برای برگزاری انتخابات زودهنگام مشارکت کنند. اما مقتدی صدر، روحانی پرنفوذ شیعه، که طرفدارانش نقش مهمی در درگیری‌های مرگبار هفته گذشته داشتند، بار دیگر این جلسه را تحریم کرده و در آن حضور نیافت. 

به گفته دفتر مصطفی کاظمی، نخست‌وزیر عراق، علاوه بر کاظمی، برهم صالح (رئیس ‌جمهوری)  و محمد الحلبوسی (رئیس مجلس) نیز در این جلسه شرکت کردند تا راهی برای خروج از ۱۱ ماه بحران سیاسی ترسیم کنند. دفتر کاظمی در بیانیه خود راجع به این نشست گفت که طرفین «توافق کردند کمیته‌ای فنی با مشارکت نیروهای سیاسی مختلف تشکیل شود تا اختلافات کنار گذاشته شوند و انتخابات زودهنگام برگزار شود.»

مقتدی صدر و حامیانش مدت‌ها خواهان انحلال مجلس به حکم قوه قضاییه و برگزاری انتخابت زودهنگام بوده‌اند. این در حالی است که اصلی‌‌ترین مخالفان آقای صدر، احزاب مورد حمایت حکومت ایران که در ائتلافی به نام «چارچوب هماهنگی» گرد آمده‌اند، خواهان تغییر نخست‌وزیر پیش از برگزاری انتخابات تازه‌اند. کاظمی اولین نخست‌وزیر عراق در دوران پس از حمله آمریکا در سال ۲۰۰۳ است که از حمایت جمهوری اسلامی ایران برخوردار نیست. دو طرف بر سر قانون انتخابات نیز اختلاف دارند و «چارچوب هماهنگی» خواهان تغییر آن است. برخی نیروهای مترقی در عراق، از جمله حزب کمونیست این کشور، نیز خواهان تغییر گسترده قانون انتخابات‌اند؛ اما با اهدافی متفاوت. 

طبق قانون اساسی عراق، انحلال مجلس تنها با رای اکثریت اعضای آن در پی تقاضای یک سوم اعضا، یا تقاضای نخست‌وزیر با تایید رئیس ‌جمهوری ممکن است. طبق آنچه در بیانیه دفتر کاظمی آمده است، مشارکت‌کنندگان در نشست دوشنبه «بار دیگر از برادران جنبش مقتدی صدر دعوت کردند که در نشست‌های فنی و سیاسی شرکت کنند تا به نتیجه‌ای برسیم».

جلسه گفت‌وگوی روز دوشنبه، دومین نشست از این دست بود. ماه گذشته نیز جلسه مشابهی برگزار شد که صدر آن‌ را هم تحریم کرده بود. جنین هنیس پلاسخرت، نماینده سازمان ملل، نیز در نشست روز دوشنبه حاضر بود. 

اسوشیتدپرس در گزارش خود راجع به آخرین اوضاع عراق نوشت:‌ «تداوم غیبت صدر در مذاکرات، احتمالا باعث می‌شود تلاش‌های کاظمی برای یافتن راه‌حل برای بحران ۱۱ ماهه عراق بی‌حاصل بماند.»

کاظمی تهدید کرده است که اگر راه‌حلی پیدا نشود، از سمت خود استعفا خواهد داد. وزیر دارایی موقت عراق هم ماه گذشته استعفا داد. 

هفته گذشته شاهد درگیری هواداران صدر با ارتش و شبه‌نظامی‌های مورد حمایت حکومت ایران بودیم. صدری‌ها به ساختمان‌های دولتی در «منطقه سبز» بغداد یورش بردند. در روزهای دوشنبه و سه‌شنبه هفته گذشته، شاهد نزدیک به ۲۴ ساعت درگیری و خشونت مداوم بودیم که طی آن بیش از ۳۰ نفر از هواداران صدر کشته، و دست‌کم ۴۰۰ نفر زخمی شدند. در پایان ماجرا، صدر از هوادارانش خواست عقب بکشند. خبرگزاری رویترز بر اساس گفت‌وگو با منابعی در حوزه‌های علمیه و دولت، گفت که آیت‌الله علی سیستانی، مهم‌ترین مرجع شیعیان جهان، پشت صحنه کاری کرده است که صدر چنین کند تا از خون‌ریزی بیشتر جلوگیری شود. 

در آخرین انتخابات عراق که در اکتبر سال گذشته برگزار شد، جریان صدر با ۷۳ کرسی اول شد. صدر کوشید در ائتلاف با گروه سنی «حاکمیت» (به رهبری الحلبوسی) و حزب دموکرات کردستان عراق (به رهبری مسعود بارزانی) «دولت اکثریت ملی» تشکیل دهد که اگر تشکیل می‌شد، نخستین دولت عراق بدون حضور احزاب شیعه مورد حمایت حکومت ایران به‌شمار می‌رفت. اما شگردهای پارلمانی «چارچوب هماهنگی» (که صدر نیز نخست بخشی از آن بود، اما پیش از انتخابات از آن جدا شده بود)، باعث شد که این احزاب، با آنکه در انتخابات شکست خورده بودند، بتوانند از تشکیل دولت صدر و متحدان سنی و کرد او جلوگیری کنند. از آن پس، بن‌بست سیاسی ادامه یافته است. نمایندگان طرفدار صدر در ماه ژوئن استعفا دادند و طبق قانون، جای آن‌ها را نامزدهای شکست‌خورده انتخابات سال قبل گرفتند که عمدتا از احزاب برخوردار حمایت تهران به‌شمار می‌روند. اما تلاش این احزاب برای تشکیل جلسه مجلس و به نخست‌وزیری رساندن نامزد خود، محمد شیاع السودانی، با تحرکات خیابانی صدر و هوادارانش، به فرجام نرسیده است. 

مقتدی صدر ماه گذشته گفته بود «تمام احزاب»، از جمله حزب خودش، باید سمت‌های خود را در کابینه کنار بگذارند تا بحران حل شود.