یک ‌سال پس از حمله به فرودگاه کابل؛ ادامه روزهای پرآشوب‌ افغانستان

حمله به فرودگاه کابل مرگبارترین حمله داعش از زمان آغاز فعالیت این گروه در افغانستان به‌شمار می‌رود

ساعت پنج و ۴۸ دقیقه روز پنجشنبه، ۲۶ اوت ۲۰۲۱، به وقت افغانستان، در حالیکه هزاران زن و مرد به فرودگاه کابل ریخته بودند تا سوار بر هواپیماهای نظامی از افغانستان خارج شوند، انفجار مهیبی شهر کابل را لرزاند. در آن لحظات که ۱۱ روز از فروپاشی دولت پیشین افغانستان گذشته بود، طالبان جز در محوطه داخلی فرودگاه کابل، در بقیه بخش‌های پایتخت افغانستان حضور داشتند.

هزاران تن از نظامیان خارجی با همکاری صدها نیروی ویژه که از ارتش دولت پیشین افغانستان برجا مانده بودند، می‌کوشیدند امنیت فرودگاه کابل را تامین کنند تا عملیات تخلیه نظامیان، شهروندان خارجی، و همکاران محلی آنان در امنیت کامل انجام شود.

در آن لحظات پر آشوب، عبدالرحمان لوگری، مهاجم انتحاری عضو داعش خراسان، با جلیقه انفجاری ۲۵ پوندی که زیر لباس خود پوشیده بود،  از میان انبوهی از مردم عبور کرد و خودش را به چند قدمی گروهی از سربازان آمریکایی ‌رساند. او سپس جلیقه‌اش را منفجر کرد و جان ۱۷۰ شهروند افغان و ۱۳ سرباز آمریکایی را گرفت. 

شماری از شهروندان افغان که در این حادثه زخمی شدند، به رسانه‌ها گفتند که پس از وقوع انفجار، سربازان آمریکایی به سمت مردم تیراندازی کردند.  مقام‌های آمریکایی این ادعا را رد کردند و گفتند که شلیکی به سوی مردم صورت نگرفته است.

بسیاری از شهروندان افغان که در آن حمله کشته شدند، زنان، کودکان، و مردانی بودند که با دولت پیشین افغانستان، سازمان‌های خارجی، و رسانه‌ها کار می‌کردند. با گذشت یک سال از آن رویداد خونین، هیچ کس از شرایط صدها نفری که در آن حمله زخمی شدند خبر ندارد. بیشتر آنان کارمندان و نظامیان دولت پیشین افغانستان بودند و از ترس برملا شدن هویتشان، حتی به بیمارستان‌های دولتی رجوع نکردند. 

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

یکی از آن  زخمی‌ها، یک افسر پیشین ارتش افغانستان است. او آموزش‌های نظامی را در آلمان فرا گرفته‌ است و در افغانستان با نیروهای آلمانی کار کرده است. او که با نام مستعار «صمد» با  ایندیپندنت فارسی گفت‌وگو کرده است، می‌گوید که پس از زخمی شدن در آن حمله انتحاری، به سختی خودش را مداوا کرد، اما از ترس افتادن به دست طالبان، به بیمارستان‌های دولتی رجوع نکرد.

صمد می‌گوید که با گذشت یک سال از آن حادثه، هنوز در هراس و وحشت به سر می‌برد و تلاش‌هایش برای خروج از افغانستان و دریافت کمک، بی‌نتیجه مانده است.

حمله مرگبار به فرودگاه کابل، روند عملیات تخلیه نظامی آمریکا و متحدانش را از آن فرودگاه برهم زد و به ‌آشفتگی‌ای بیش از پیش انجامید. کشته شدن ۱۳ سرباز آمریکایی که بیشترشان ۲۰ تا ۲۳ ساله بودند، موجی از انتقادها را از عملکرد دولت بایدن در نحوه خروج از افغانستان به راه انداخت.

کریم نیکویی، ۲۰ ساله، جارد ام اشمیتز، ۲۰ ساله، دایگان پج، ۲۲ ساله، دیلن آر مرولا، ۲۰ ساله، رالی مک‌کروم، ۲۰ ساله، رایان سی کناس، ۲۳ ساله، دیوید ال اسپینوزا، ۲۰ ساله، دارین تی هوور، ۳۱ ساله، ماکستون سویاک، ۲۲ ساله، نیکول جی، ۲۳ ساله، هامبرتو آسانچز، ۲۲ ساله، هانتر لوپز، ۲۲ ساله، و یوهانی روزاریو پیچاردو، ۲۵ ساله،  ۱۳ سرباز آمریکایی بودند که با ۱۷۰ شهروند افغان، روز ۲۶ اوت در فرودگاه کابل کشته شدند.

از زمانی که داعش در سال ۲۰۱۴ در افغانستان فعالیت خود را آغاز کرد، این مرگبارترین حمله‌ای بود که در آن نظامیان خارجی و شهروندان افغان را هدف قرار داد.

چهارماه پس از این حادثه، سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا جزئیات بیشتری در مورد بمب‌گذار انتحاری داعش منتشر کرد. براساس این اطلاعات که در اوایل ژانویه ۲۰۲۲ منتشر شد، عبدالرحمان لوگری، پسر یک بازرگان افغان بود که بارها به  پاکستان و هند سفر کرده بود. عبدالرحمان در سال ۲۰۱۷ به اتهام تلاش برای سازماندهی حمله انتحاری در هند بازداشت شد و به افغانستان انتقال یافت. او روز پانزدهم اوت و در لحظات فروپاشی دولت پیشین افغانستان و ورود طالبان به کابل، همراه با ۱۸۰۰ نفر اعضای داعش، از زندان آزاد شد. طالبان ادعای مقام‌های آمریکایی را  در مورد آزاد شدن عبدالرحمان از سوی این گروه در روز ۱۵ اوت رد کردند و گفتند در مورد عبدالرحمان و نحوه آزادی او از زندان اطلاعی ندارند.

 با گذشت یک سال از حمله داعش به فرودگاه کابل، تهدید این گروه در سراسر افغانستان افزایش یافته است و در این مدت، صدها تن از شهروندان غیرنظامی افغانستان و شماری از جنگجویان طالبان در حمله‌های این گروه کشته شده‌اند.

براساس یک گزارش سازمان تحقیقی سایت «SITE Intelligence Group» از اوت ۲۰۲۱ تا اوت ۲۰۲۲، داعش خراسان حدود ۲۲۴ حمله را در افغانستان سازماندهی و اجرا کرده است که ۳۰ مورد از آن‌ها مهم و پرتلفات بوده است.

در طول سال گذشته سازمان ملل متحد و سازمان‌های امنیتی آمریکا، روسیه، هند، و برخی دیگر از کشورها، از گسترش فعالیت داعش در افغانستان ابراز نگرانی کرده‌اند و می‌گویند که سلطه طالبان بر افغانستان، منجر به تقویت گروه‌های تروریستی شده است.

پاداش ۱۰ میلیون دلاری برای سر رهبر داعش خراسان

وزارت خارجه آمریکا در نوامبر ۲۰۲۱ اعلام کرد که ثناءالله غفاری، رهبر شاخه داعش خراسان، مسئول همه اقدامات این گروه در سراسر افغانستان است. در بیانیه وزارت خارجه آمریکا گفته شده بود که نام ثناءالله غفاری به عنوان «تروریست جهانی» ثبت شده است و او با تایید هسته مرکزی داعش، مسئولیت داعش خراسان را برعهده دارد. براساس اطلاعات  وزارت خارجه آمریکا، ثناءالله غفاری از اهالی شهرستان شکردره در استان کابل است و پس از عهده‌دار شدن رهبری داعش خراسان، در زمینه تامین نیازهای مالی این گروه نیز فعالیت کرده است.

مولوی رجب، سلطان عزیز اعظم، و عصمت‌الله خلوزی، از دیگر دست‌اندرکاران داعش خراسان در افغانستان‌اند که در بخش اجرای عملیات نظامی، جابه‌جایی افراد، و تامین نیازهای مالی این گروه کار می‌کنند.

برنامه «پاداش برای عدالت» در وزارت خارجه آمریکا، در فوریه سال جاری اعلام کرد که برای اطلاعاتی که منجر به بازداشت ثناءالله غفاری شود، ۱۰ میلیون دلار پاداش تعیین کرده است. با وجود تاکید نهادهای امنیتی آمریکا بر تلاش برای تحت پیگرد قرار دادن طراحان و عاملان حمله مرگبار فرودگاه کابل، هنوز هیچ سرنخی از این افراد به دست نیامده است.

در یک سال گذشته، داعش خراسان دوبار به ازبکستان و یک بار به تاجیکستان، از داخل افغانستان حمله کرده است. هرچند این حمله‌ها تلفاتی در پی نداشتند، نگرانی‌ها را از بدتر شدن اوضاع در نوار مرزی افغانستان با آسیای میانه افزایش دادند.  ضمیر کابلوف، فرستاده ویژه رئیس جمهوری روسیه در امور افغانستان، در اوایل مرداد گفت، از زمانی که طالبان قدرت را در این کشور در دست گرفته‌اند، شمار جنگجویان داعش در افغانستان از دو هزار نفر به شش هزار نفر افزایش یافته است.

او با ابراز نگرانی افزود که این مسئله نگرانی‌هایی در میان همسایه‌های افغانستان برانگیخته است.