وبسایت نورنیوز، که بهصورت غیر رسمی مواضع شورای عالی امنیت ملی را بازتاب میدهد، از حضور علی باقری کنی، معاون سیاسی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران، در جلسه شورای عالی امنیت ملی خبر داد. بهنقل از نورنیوز، باقریکنی در این جلسه، که روز دوشنبه و به ریاست ابراهیم رئیسی برگزار شد، گزارشی از «گفتگوهای مرتبط با رفع تحریمها» ارائه داد.
نورنیوز نوشت:«باقری در این جلسه ضمن تشریح روند دور اخیر گفتگوها در وین، که ۵ روز ادامه داشت، توضیحات کاملی پیرامون محتوای ایدههای طرح شده از سوی انریکه مورا معاون هماهنگکننده اتحادیه اروپا ارائه کرد.»
بهگزارش این وبسایت نزدیک به شورای امنیت ملی، محور گزارش باقریکنی به اعضای حاضر در این جلسه دو مورد بود:«پایان دادن به ادعاهای سیاسی مرتبط با مسائل پادمانی و ایجاد ضمانتهای لازم برای اطمینانیابی از پایداری انتفاع اقتصادی ایران از توافق.»
بر اساس ضربالاجل تعیین شده از سوی اتحادیه اروپا، طرفین مذاکره باید نظرشان در مورد پیشنویس ارائه شده از سوی دیپلماتهای اروپایی را تا پایان امروز، یعنی ۱۵ اوت ۲۰۲۲، بهصورت مکتوب ارائه دهند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
از اینرو ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده آمریکا، روز پنجشنبه گفته بود:«ما متن پیشنهادی اتحادیه اروپا را بهدقت مطالعه میکنیم و، در صورت درخواست، به آنها پاسخ خواهیم داد.» میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه در سازمانهای بینالمللی در وین، نیز روز یکشنبه در مورد سرنوشت پیشنویس ارائه شده از سوی اتحادیه اروپا گفت:«بهنظر می رسد ایالات متحده موافق است، اما [حکومت] ایران هنوز موضع خود را درباره متن فعلی اعلام نکرده است و بههمین دلیل درباره خواسته احتمالی تهران گمانهزنی نمیکنم.»
با اینحال حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران، در اظهاراتی که روز دوشنبه، ۲۴ مرداد ۱۴۰۱، در جمع خبرنگاران داخلی داشت، اعلام کرد حکومت ایران نظر قطعیاش در مورد متن پیشنهاد شده را تا ساعت ۲۴ بهوقت تهران به «هماهنگکننده اتحادیه اروپا» ارائه خواهد داد. او در ادامه صحبتهای امروزش گفت:«اگر واکنش آمریکا با واقعبینی و انعطاف باشد توافق رخ میدهد و اگر آمریکا انعطاف نشان ندهد باید بیشتر گفتگو کنیم.»
مشخص نیست منظور امیرعبداللهیان از لزوم انعطاف بیشتر ایالات متحده آمریکا چیست. بر اساس گزارشهای مجزای وبسایت پولتیکو و روزنامه والاستریت ژورنال، که هر دو رسانه ادعا میکنند پیشنویس ارائه شده به طرفین مذاکرات وین را مطالعه کردهاند، ایالات متحده و کشورهای اروپایی، بهواسطه تنظیم پیشنویس مورد نظر، امتیازهای چشمگیری به جمهوری اسلامی ایران دادهاند.
بر اساس گزارش پولتیکو، ارزیابیهای این وبسایت از پیشنویس پیشنهادی اتحادیه اروپا در مورد احیای برجام، نشان میدهد که این متن از یکسو حاوی کاهش تحریمهای ایالات متحده آمریکا علیه سپاه پاسداران انقلابی اسلامی است و از سوی دیگر به جمهوری اسلامی ایران اجازه میدهد که، تا حد زیادی، از بازرسی سایتهای هستهای اعلام نشدهاش شانه خالی کند.
روزنامه والاستریت ژورنال نیز، با انتشار گزارشی در هفته گذشته، نوشت طرفهای غربی مذاکرات پیشنهاد دادهاند که اگر جمهوری اسلامی به پرسشهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی پاسخ دهد و به «شفافسازی» موضوع کمک کند، ایالات متحده آمریکا و کشورهای اروپایی نیز از کشورهای عضو شورای حکام تقاضا میکنند تا تحقیقات آژانس در مورد فعالیتهای هستهای حکومت ایران در سالهای گذشته را متوقف کنند؛ امری که پولتیکو نیز در ارزیابیاش از پیشنویس ارائه شده از سوی اتحادیه اروپا به آن اشاره دارد.
اما اظهارات دیگر مقامهای جمهوری اسلامی ایران نیز میتواند نشاندهنده تمایل آنها به پذیرش توافق ارائه شده از سوی اروپاییها باشد. بهعنوان مثال محمد مرندی، مشاور هیئت مذاکرهکننده جمهوری اسلامی ایران، در واکنش به حمله تروریستی به سلمان رشدی، نویسنده بریتانیایی، نوشت:«آیا عجیب نیست که با نزدیک شدن به توافق هستهای احتمالی، آمریکا ادعاهایی در مورد تلاش برای کشتن جان بولتون مطرح کرده و اکنون این اتفاق میافتد؟»
با تمامی این اوصاف این اظهارات مقامهای ارشد، که مسئولیت هدایت مذاکرات وین را برعهده دارند، میتواند اقدامهایی باشد در جهت سیاست خرید زمان از سوی جمهوری اسلامی ایران؛ سیاستی که از منظر گروهی از ناظران سیاسی به حکومت ایران این اجازه را میدهد تا با وقتکشی و طولانی کردن روند مذاکره به نقطه برگشتناپذیر هستهای، یا همان توانایی ساخت بمب اتم، برسد.