بیش از هفت ماه است که دانش‌آموزان و کارکنان انجمن ملی موسیقی افغانستان به کشور پرتغال منتقل شده‌اند، اما این گروه هنوز در بیمارستانی در شهر لیسبون زندگی می‌کنند و دشواری‌های زیادی دارند. دانش‌آموزان این انجمن اخیرا در اعتراض به وضعیت دشوار زندگی‌شان در بیمارستان، در یکی از پارک‌های شهر لیسبون تجمع کردند و از دولت پرتغال خواستند که مشکلاتشان را حل کند.

پس از آنکه در اکتبر ۲۰۲۱، به کوشش دکتر احمد ناصر سرمست، بنیانگذار انجمن ملی موسیقی افغانستان حدود ۲۸۹ نفر از دانش‌آموزان، استادان و کارکنان این انجمن به پرتغال منتقل شدند، دولت این کشور مکانی را که قبلا بیمارستان بود، برای اقامت موقت به این گروه اختصاص داد. در آن زمان به این هنرمندان تازه‌وارد گفته شد که برای مدت کوتاهی در این ساختمان زندگی خواهند کرد و سپس به خانه‌های اصلی‌شان منتقل خواهند شد، اما با گذشت هفت ماه هنوز خبری از انتقال نیست و وضعیت داخل بیمارستان نیز برای دانش‌‌آموزان، به‌ویژه نوجوانان هر روز دشوارتر می‌شود.

فواد مراد، یکی از دانش‌آموزان انجمن ملی موسیقی به ایندیپندنت فارسی گفت که شرایط زندگی در بیمارستان؛ از غذا و امکانات زندگی گرفته تا فضای روحی و روانی، همگی عذاب‌آور است. او گفت: «در آغاز ۲۸۹ نفر از دانش‌آموزان و استادان به پرتغال آمدند، اما شمار زیادی از این افراد به دلیل وضعیت دشوار زندگی، به‌تدریج اینجا را ترک کردند و از راه‌های غیرقانونی به دیگر کشورهای اروپایی رفتند و اکنون حدود ۹۰ نفر اینجا مانده‌ایم.»

به گفته مراد، اعضای انجمن ملی موسیقی در یک بیمارستان هفت طبقه که پیش از آمدن آنان، فعالیت‌هایش متوقف شده بود زندگی می‌کنند. او گفت که در طبقه هفتم این ساختمان یک مکان تمرین موسیقی برای دانش‌آموزان ایجاد شده است که روزانه در آنجا تمرین می‌کنند. با این حال، او زندگی در یک بیمارستان را برای نوجوانان وحشتناک توصیف کرد. مراد گفت: «بچه‌ها، شب‌ها صداهای وحشتناک می‌شنوند.» وقتی از او در مورد صداها پرسیدم، گفت: «خوب، بیمارستان بوده یعنی هر نوع اتفاقی اینجا افتاده است، بچه‌ها می‌ترسند انگار فضا به نحوی سنگین است.» «سنگین» اصطلاحی است که در افغانستان به مکان‌هایی که تصور می‌شود روح و اجنه در آن وجود دارد می‌گویند.

علاوه بر این ترس‌ها و فشارهای روانی که ممکن است ریشه در اتفاق‌های اخیر همچون دوری از خانواده و آشنایان و مشکلات دیگر داشته باشد، دانش‌آموزان ساکن این بیمارستان از کیفیت بد غذا نیز شاکی‌اند. به گفته مراد، اداره مهاجرت ماهانه مبلغ ۱۵۰ یورو با عنوان کمک هزینه به هر یک از پناهجویان می‌دهد، اما غذا را به طور آماده برایشان می‌آورد. مراد گفت: «غذایی که به ما می‌دهند، در بیشتر موارد قابل خوردن نیست. بسیار اوقات بچه‌ها گرسنه می‌مانند.»

در همین حال، اعضای انجمن ملی موسیقی می‌گویند که زمان ورود به پرتغال، ویزای اقامت شش‌ماهه دریافت کردند و دولت پرتغال وعده داد که پس از شش ماه، سند اقامت پنج‌ ساله به آنان اعطا خواهد کرد، اما پس از گذشت شش ماه، هنوز خبری از آن سند نیست. مراد گفت: «حالا به ما می‌گویند که ویزایتان را برای شش ماه دیگر تمدید می‌کنیم، یعنی خبری از سند اقامت پنج‌ ساله و خانه‌های دائمی نیست.» او افزود که اخیرا دولت پرتغال تصمیم گرفت این گروه را به شهر دیگری که حدود هشت ساعت دورتر از شهر لیسبون است منتقل کند، زیرا در شهر لیسبون جای کافی برای اقامت این گروه نیافته‌اند.

با این حال، دانش‌آموزان انجمن ملی موسیقی افغانستان که در ۱۱ گروه هنری ازجمله گروه هنری دختران به نام ارکستر زهره فعالیت می‌کنند، در هفت ماه اخیر و در زمان اقامتشان در پرتغال، برنامه‌های هنری در پرتغال و هلند اجرا کرده‌اند.

دکتر احمدناصر سرمست در سال ۲۰۰۸ انجمن ملی موسیقی افغانستان را تاسیس کرد. این مرکز ۳۰۰ دانش‌آموز داشت که ۳۵ درصد آن را دختران تشکیل می‌دادند. حدود ۶۵ درصد از دانش‌آموزان این موسسه، کودکان و نوجوانانی بودند که در پرورش‌گاه‌های کابل در وضعیت دشواری زندگی می‌کردند یا در خیابان‌ها مشغول کارهای سخت بودند. یکی از ویژگی‌های مهم انجمن ملی موسیقی افغانستان، رشد استعداد دختران نوجوان در زمینه موسیقی بود، آن‌هم در کشوری که اکنون صدای زن در آن حرام است. ارکستر زهره که متشکل از ۳۰ دختر نوجوان افغان است، یکی از گروه‌های این انجمن موسیقی است که به موفقیت‌های چشمگیری در زمینه تلفیق و اجرای موسیقی شرقی و غربی دست یافته است.

اکنون حدود ۹۰ نفر از دانش‌آموزان و استادان انجمن ملی موسیقی افغانستان و اعضای ارکستر زهره در ساختمان بیمارستان شهر لیسبون زندگی می‌کنند و در اعتراض اخیرشان از دولت پرتغال خواستند که خیلی زود زمینه انتقالشان از بیمارستان به خانه‌ها را فراهم کند تا بتوانند با انگیزه و انرژی به فعالیت هنری‌شان بپردازند.