هم‌زمان با افزایش فعالیت جریان‌های ضد طالبان، مسئولان وزارت دفاع  این گروه تلاش می‌کنند با پیشنهاد امتیازهای مالی و مصونیت جانی، شماری از خلبان‌های دولت پیشین افغانستان و همچنین خلبان‌های بازنشسته دولت دکتر نجیب‌الله را به کار دعوت کنند. بر اساس گفته‌های این منابع آگاه طالبان تاکنون بیش از ۲۰ نفر از خلبانان آموزش دیده در۲۰ سال گذشته، خلبان‌های بازنشسته دولت دکتر نجیب‌الله و خلبان‌هایی که با دولت نخست طالبان همکاری می‌کردند را جذب کرده است.

ارسلان، (مستعار) یک خلبان نیروی هوایی دولت پیشین افغانستان که تا یک روز قبل از فروپاشی دولت جمهوری علیه طالبان می‌جنگید و اکنون در ایالات متحده آمریکا است، در صحبت با ایندیپندنت فارسی گفت طالبان برای پیوستن خلبان‌ها به این گروه با آنان تماس‌ گرفته است.

ارسلان گفت: «طالبان به همه اطلاعات خلبان‌ها دسترسی دارند، چون اسناد لازم در نهادهای امنیتی افغانستان به دست این گروه افتاده است. طالبان در هشت ماه گذشته از طریق اقوام، دوستان یا کارمندان نیروی هوایی که به این گروه تسلیم شده‌اند با ما تماس می‌گیرند و از ما دعوت می‌کنند که به این گروه بپیوندیم.»

به گفته این منبع آگاه، خلبان‌هایی که اکنون با طالبان همکاری می‌کنند به دلیل همکاری ‌با دولت اول این گروه یا نزدیکی خانوادگی با سران طالبان وادار به این کار شده‌اند. ارسلان افزود که شمار زیادی از کارمندان نیروی هوایی دولت پیشین افغانستان به‌ویژه کارمندان فنی و چند نفر خلبان که نتوانستند از افغانستان خارج شوند برای گذران زندگی‌شان مجبور شده‌اند با طالبان همکاری کنند.

او افزود که طالبان برای خلبان‌هایی که به افغانستان بازگردند و با این گروه کار کنند، حدود ۳۰ هزار افغانی (معادل ۳۵۰ دلار آمریکایی) حقوق ماهانه در نظر گرفته‌اند، درحالی‌که یک خلبان در دولت پیشین افغانستان حدود یک هزار دلار حقوق می‌گرفت.

یک افسر نظامی بخش فنی نیروی هوایی دولت پیشین افغانستان که اکنون در یکی از کشورهای همسایه زندگی می‌کند، می‌گوید طالبان کارمندان بخش فنی نیروی هوایی را تهدید می‌کنند که در صورت همکاری نکردن با این گروه، بازداشت و شکنجه خواهند شد. او گفت که از افغانستان خارج شده و حاضر نشده است با طالبان همکاری کند، اما خانواده و بستگانش در افغانستان تهدید می‌شوند. طالبان به خانواده این افسر نظامی فشار وارد می‌کنند تا او را به بازگشت به افغانستان و همکاری با این گروه وادار کنند.

نیروی هوایی افغانستان در ۲۰ سال گذشته با سرمایه‌گذاری هنگفت ایالات متحده و شماری از اعضای ناتو به یک نیروی توانمند در بدنه نیروهای دفاعی افغانستان تبدیل شد. تا پیش از فروپاشی دولت پیشین افغانستان حدود ۵۰۰ خلبان در بخش‌های غیرنظامی و نظامی نیروی هوایی افغانستان کار می‌کردند. بیشتر این خلبان‌ها نیروهای جوانی بودند که به کمک وزارت دفاع آمریکا و در کشورهای مختلف جهان ازجمله در آمریکا آموزش دیده بودند. نیروی هوایی بار سنگین جنگ در افغانستان را در ۲۰ سال گذشته به دوش می‌کشید، چون امکان عملیات زمینی در بسیاری از بخش‌های افغانستان وجود نداشت و دولت تنها با تکیه بر نیروی هوایی علیه طالبان اقدام می‌کرد.

نیروی هوایی افغانستان در دو سال آخر دولت جمهوری در اثر گسترش جنگ و اتکای بیش‌ازحد به وزارت دفاع دچار کمبود تجهیزات و نیروی انسانی شد. برای مثال، بخش خدماتی این نیرو که موظف بود به جبهه‌های جنگ نیرو و تجهیزات برساند، در برخی موارد درگیر جنگ شد. بخش حمل‌ونقل که باید در خدمت سربازان می‌بود، بیشتر مشغول انتقال مقام‌های سیاسی  و چهره‌های با‌نفوذ بود. در دو سال آخر، راه‌های زمینی بسیاری از شهرستان‌ها و استان‌ها به دلیل نفوذ طالبان در میان کارمندان دولتی مسدود شد و چهره‌های با‌نفوذ سیاسی، با استفاده از بالگردها و هواپیماهای نظامی سفر می‌کردند. این نیرو هم‌زمان که بار سنگین جنگ علیه طالبان را به دوش می‌کشید، از سوی مقام‌های سیاسی و ارشد دولت اشرف غنی نیز مورد سوءاستفاده قرار می‌گرفت. هم‌زمان با این اتفاق‌ها، همکاری و حمایت فنی وزارت دفاع آمریکا نیز به‌شدت کاهش یافت.

در پانزدهم اوت ۲۰۲۱ و پس از فرار اشرف غنی از کابل، ده‌ها خلبان نیروی هوایی افغانستان که سال‌ها علیه طالبان جنگیده بودند با بالگردها و هواپیماهایشان به سمت کشورهای تاجیکستان و ازبکستان فرار کردند.

ارسلان که پس از سه ماه انتظار در تاجیکستان و پنج ماه انتظار در امارات متحده عربی، روز چهارشنبه گذشته همراه با شماری دیگر از خلبان‌های افغانستان به ایالت ویرجینیا در آمریکا رسیدند می‌گوید، نیروی هوایی افغانستان در خط نخست جنگ با طالبان حضور داشت و به‌جز شماری از خلبان‌ها و کارمندان این نیرو که به دلیل وابستگی‌های خانوادگی و شخصی با این گروه همکاری می‌کنند، بقیه کارمندان این نیرو حاضر نیستند زیر پرچم طالبان کار کنند.

«مانور نیروی هوایی طالبان مقطعی است»

این خلبان نیروی هوایی دولت پیشین افغانستان می‌گوید طالبان تاکنون نزدیک به ۱۰ فروند بالگرد نظامی ازجمله یک فروند بلک هاوک، شش فروند هواپیمای نوع سوپر توکانو را نیز فعال کرده‌، اما تاکنون برای هواپیماهای سوپر توکانو موفق به جذب خلبان‌ نشده ‌است. هواپیمای سوپر توکانو ازجمله هواپیماهای نظامی پر کاربرد در جنگ افغانستان در ۲۰ سال گذشته بود.

به گفته ارسلان، تجهیزات موردنیاز برای فعال کردن این هواپیماها در انبارهای نیروی هوایی افغانستان وجود داشت و طالبان با جذب کارمندان فنی نیروی هوایی و با استفاده از این تجهیزات، هواپیماها را فعال کرده‌اند، اما تاکنون هیچ خلبانی که تجربه استفاده از این هواپیماها را داشته باشد حاضر به همکاری با طالبان نشده ‌است.

با این حال، براساس اطلاعات این خلبان‌، طالبان تعداد زیادی بمب‌های لیزری که با هواپیماهای سوپر توکانو پرتاب می‌شوند در اختیار دارند و اگر موفق به جذب خلبان برای این هواپیماها شوند، می‌توانند به مخالفانشان ضربه بزنند. به باور این خلبان، بالگردهایی که اکنون در اختیار طالبان است نمی‌توانند در مناطقی که نیروهای جبهه مقاومت ملی و جبهه آزادی مستقرند عملیات انجام دهند.

او می‌گوید این هواپیماها و بالگردها هر چند ماه یک بار در یکی از کشورهای خارجی باید معاینه‌ فنی شوند و اگر طولانی‌مدت و پیوسته مورد استفاده قرار گیرند، به‌زودی غیرفعال می‌شوند.

به دلیل این‌که هیچ دولتی تاکنون گروه طالبان را به رسمیت نشناخته است، بنابراین هیچ دولتی هم بالگردها و هواپیماهای طالبان را ترمیم نمی‌کند. درصورتی‌ که انزوای سیاسی طالبان ادامه یابد و خلبان‌های دولت پیشین افغانستان به این گروه ملحق نشوند، نیروی هوایی طالبان به‌زودی از کار می‌افتد.

 هرچند پیش‌ازاین، مسئولان یک شرکت تولید بالگرد از روسیه به افغانستان سفر کردند و به طالبان وعده دادند که آنان را در ترمیم بالگردهای روسی حمایت می‌کنند، اما تاکنون نشانه‌ای از این همکاری دیده نشده است.