پژوهشگران چینی به افغان‌ها در حفظ آثار باستانی جاده ابریشم کمک می‌کنند

در هشت ماه گذشته، گزارش‌هایی از غارت آثار باستانی و فرهنگی بامیان به گوش می‌رسد

۷۵۰ مغاره بودایی در اطراف دو پیکره بودای بامیان وجود دارند‌ـ HOANG DINH NAM / AFP  

کارشناسان آثار فرهنگی چین کانال ارتباطی با کارشناسان افغان برای حفاظت، مدیریت و تحقیق در مورد آثار فرهنگی افغانستان، به‌ویژه در سایت فرهنگی بامیان، ایجاد کردند. روز سه‌شنبه ۲۳ فروردین (۱۲آوریل)، رسانه گلوبال‌تایمز گزارش داد که کارشناسان چینی می‌خواهند فنون مرمت، استفاده از دستگاه‌های نظارت محیطی، و تجهیزات تصویربرداری دیجیتال را از طریق بازدیدهای حضوری از افغانستان، به کارشناسان فرهنگی این کشور آموزش دهند. 

ناظران آثار فرهنگی می‌گویند هرچند افغانستان دارای میراث فرهنگی سرشاری است، مانند بسیاری از کشورهایی که در امتداد جاده ابریشم قرار دارند، چارچوب‌هایی برای حفاظت از آثار باستانی در آن به‌ندرت به‌چشم می‌خورد، و دلیل آن کمبود تخصص و فناوری است که به‌شدت به کمک حرفه‌ای نیاز دارد. از نظر کارشناسان چینی، حمایت‌های دوستانه در این زمینه برای هر دو کشور چین و افغانستان ارزشمند است، زیرا وجود این آثار نشانگر تعامل تاریخی و فرهنگی میان تمدن‌های منطقه است.

پژوهشگران آثار فرهنگی چین معتقدند که اشتراک‌هایی میان غارهای تاریخی بامیان در اطراف پیکره‌های بودا با غارهای تاریخی موگائو در چین وجود دارد که با توجه به آن، کارشناسان چینی می‌توانند به مرمت و حفاظت از این مکان‌ها کمک کنند. این پژوهشگران هدف از این پروژه را بازسازی روابط نزدیک میان کشورهای واقع در امتداد جاده ابریشم عنوان می‌کنند. 

ژانگ شیائوگانگ، مدیر موسسه باستان‌شناسی آکادمی دانهوانگ چین، به گلوبال تایمز گفت: «با شرایط جغرافیایی مشابه و تجربه‌هایی در زمینه مجموعه‌ تکنیک‌های حفاظتی و ابزارهای ثبت دیجیتال برای محوطه‌های خاکی و نقاشی‌های دیواری در غارهای موگائو، سایت میراث فرهنگی جهانی در دون‌هوانگ چین، (این همکاری) می‌تواند برای هر دو کشور چین و افغانستان ارزشمند باشد.» 

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

علاقه‌مندی کارشناسان چینی به محافظت از آثار باستانی بامیان، در حالی ابراز می‌شود که از آغاز سلطه طالبان در ماه اوت ۲۰۲۱، مغاره‌های بامیان در اطراف پیکره‌های بودا، در تبانی قاچاقچیان خارجی با طالبان، بار دیگر تاراج شد.

خبرگزاری آرت نیوزپیپر در مارس ۲۰۲۲، هم‌زمان با سالگرد نابودی بودای بامیان، گزارش داد که طالبان و قاچاقچیان خارجی با حفاری‌ها و دستبردهای غیرقانونی به مغازه‌های اطراف بودای بامیان، مقدار زیادی اقلام باستانی و ارزشمند را به غارت برده‌اند.

سایت فرهنگی بامیان که جزو آثار باستانی جهان در سازمان یونسکو ثبت شده است، شامل دو طاقچه عظیم است که پیکره‌های بودا در آن‌ها قرار داشتند و ۷۵۰ غار بودایی دیگر نیز در اطراف آن است. برخی از این غارها حاوی شمار کثیری آثار تاریخی و باستانی بودند که در زمان حکومت پیشین افغانستان، به کمک یونسکو، مهر‌و‌موم شده بودند. در هشت ماه اخیر، بیشتر این غارها با حفاری‌های غیرقانونی تخریب شده‌اند و آثار باستانی آن‌ها به غارت رفته است. با این حال، گلوبال‌تایمز گزارش داده است که طالبان اخیرا متعهد شده‌اند که از مجسمه‌های باستانی بودا که یک تیم ساختمانی قراردادی چینی در اوایل سال ۲۰۱۰ در معدن مس عینک در روستاهای مرکزی افغانستان کشف کرده بود، محافظت کنند.

ژانگ شیائوگانگ خاطرنشان کرد که روند بازسازی بوداهای تخریب‌شده بامیان در حال حاضر با چالش‌های زیادی روبه‌رو است. با این حال، او معتقد است که هنوز کارهای تحقیقاتی و حفاظتی زیادی باید در غارهای اطراف بوداهای بامیان انجام شود. ژانگ گفت بسیاری از کارشناسان و محققان محلی با اشتیاق شدید برای درک تاریخ باشکوه آثار و فرهنگ منطقه و توسعه گردشگری، مایل‌اند که چین منابع تحقیقاتی مرتبط را از دانشگاه‌های بین‌المللی در اختیار آن‌ها قرار دهد تا به آنان کمک کند دریابند غارهای بامیان چه زمانی، به‌دست چه کسی، و چرا ساخته شده‌اند، و چه ارتباطی بین غارهای بامیان و غارهای دون‌هوانگ است.

این باستان‌شناس چینی تصریح کرد با آنکه موزه ملی افغانستان در کابل به یکی از بزرگ‌ترین ذخایر فرهنگ‌های باستانی جهان شهرت دارد، «تعداد زیادی از آثار در نوبت مرمت به‌دست تنها دو متخصص قرار دارند». او ضمن اشاره به کمبود شدید نیروی انسانی در موزه، گفت امیدوار است که چین بتواند در آینده با بهره‌گیری از تبادل نیروی انسانی، حمایت‌های بیشتری در این زمینه به افغانستان ارائه دهد.

بیشتر از فرهنگ و هنر