مقاومت مسلحانه علیه طالبان در سراسر افغانستان در حال افزایش است و شبه‌نظامیانی که رهبران سیاسی و نظامیان پیشین آن‌ها را رهبری می‌کنند، در حال جذب و مسلح کردن جنگجویان بیشترند. این گروه‌ها به کسب نتیجه و پیروزی در حملات بهاری امیدوارند و می‌کوشند برای تغییر رژیم در افغانستان حمایت‌های بین‌المللی به‌دست آورند.

مجله فارن پالیسی روز دوشنبه، ۲۲ فروردین، در یک مقاله تحلیلی، با نگاهی به پیشروی‌های جبهه‌های مقاومت علیه طالبان نوشت که رفتار سرکوبگرانه طالبان از جمله کشتار خانه به خانه و آدم‌ربایی برای باج‌گیری، نیروهای مقاومت را به سمت مخالفت آشکار سوق داده است؛ با این حال دو مانع بزرگ وجود دارد: کمک خارجی در راه نیست و اختلاف‌های داخلی میان رهبران گروه‌های مقاومت در حال بالا گرفتن است که توانایی مقاومت برای مقابله رودررو با طالبان را تضعیف می‌کند.

در همین حال، میرویس ناب، معاون پیشین وزارت امور خارجه افغانستان، به فارن پالیسی گفت: «طالبان ثابت کرد که نمی‌تواند حکومت کند؛ نمی‌تواند به اختلاف‌های درونی خود رسیدگی کند و نمی‌تواند نگرانی‌های کشورهای همسایه را برطرف کند؛ این خبرها از تحرکات و واقعیت‌های جدید ژئوپلیتیکی حکایت دارد که جبهه‌های مخالف طالبان را تقویت می‌کند.»

با این حال به نظر می‌‌رسد اختلاف میان رهبران گروه‌های مخالف طالبان که یکدیگر را بیشتر رقیب می‌دانند تا رفیق، می‌تواند راه رسیدن به هدف مشترکشان برای سرنگونی رژیم طالبان را تحت‌تاثیر قرار دهد. یک منبع که به حکومت پیشین افغانستان در زمینه تدابیر نظامی مشاوره می‌داد، با تاکید بر نیاز به همگرایی و اتحاد میان گروه‌های مقاومت، به فارن پالیسی گفت: «شورش‌های محلی ناهمگون تهدیدی راهبردی برای طالبان نیست؛ حتی اگر طالبان را تضعیف کند.» او افزود: «در این صورت، طالبان می‌تواند هم‌زمان هزاران نیرو به مناطق آسیب‌پذیر بفرستد و عرصه را بر آنان تنگ‌تر کند.»

فارن پالیسی در ادامه می‌نویسد که فقدان حمایت بین‌المللی را هنوز مشکل بزرگی نمی‌داند زیرا در میان جنگجویان قدیمی افغان کسانی هستند که پیش از این، در کنار قاچاق مواد مخدر و اسلحه، ارتش‌های خصوصی هم داشتند و ثروت عظیمی دارند. از طرفی، در نتیجه ۴۰ سال جنگ در افغانستان، کمبود سلاح گرم مطرح نیست؛ بلکه تنها مشکل در حال حاضر اختلاف‌های داخلی است.

از آغاز به قدرت رسیدن طالبان در اوت ۲۰۲۱، اولین جریان مقاومت علیه این گروه در پنجشیر و به رهبری احمد مسعود شکل گرفت. امرالله صالح، معاون اول رئیس‌جمهوری پیشین، نیز از این جریان حمایت کرد. پنجشیر از همان روزهای نخست کانون حملات علیه طالبان بود. طالبان نیز به منظور سرکوب جبهه پنجشیر، اهالی این منطقه در هر گوشه‌وکنار افغانستان را به دلایل مختلف دستگیر و شکنجه می‌کند و در بسیاری موارد نیز یا آن‌ها را سربه نیست می‌کند یا آشکارا می‌کشد.

علاوه بر جبهه مقاومت ملی، اکنون جبهه‌های متعددی به رهبری بسم‌الله محمدی، وزیر دفاع پیشین افغانستان، محمد یاسین ضیا، رئیس پیشین ستاد ارتش، مسعود اندرابی، وزیر داخله (کشور) پیشین، و عبدالغنی علی‌پور، رهبر شبه‌نظامیان هزاره، که هر کدام پیشینه سیاسی و نظامی دارند، شکل گرفته‌اند. این جریان‌ها جبهه آزادی افغانستان، مبارزان آزادی ترکستان، جنبش آزادی‌بخش افغانستان و تحریک اسلامی آزادی ملی افغانستان نام دارند.

این در حالی است که رهبران قومی و دلالان پیشین قدرت در افغانستان نیز در تلاش‌اند در جبهه‌های مقاومت علیه طالبان سهمی داشته باشند. فارن پالیسی می‌نویسد افرادی همچون عبدالرشید دوستم، محمد محقق و امثال آن‌ها، عموما نزد افغان‌ها منفورند زیرا مردم این افراد صاحب‌قدرت را از عوامل اصلی فروپاشی حکومت پیشین افغانستان می‌دانند.

یکی از رهبران گروه‌های مقاومت علیه طالبان به فارن پالیسی گفت: «این دلالان قدرت هر یک معتقدند که رهبر خواهند شد؛ بنابراین هر کدام می‌خواهند برای خود و نه منافع مردم، بجنگند.»

به نظر می‌رسد اکنون نیروهای مقاومت امیدوارند به سلاح دیگری تکیه کنند؛ سربازان آموزش‌دیده و حرفه‌ای افغان که نظامیان خارجی آن‌ها را تعلیم داده‌اند و هنوز به جمهوریت وفادارند. بر خلاف بسیاری از گزارش‌ها که از پیوستن نظامیان پیشین به گروه‌های تروریستی همچون داعش خبر می‌دهد، رهبر یکی از گروه‌های مقاومت علیه طالبان که خود سیاستمدار و نظامی است، به فارن پالیسی گفت: «آن‌‌ها به داعش یا امثال آن نمی‌پیوندند، بلکه در حال جمع شدن حول محور گروه‌های مقاومت‌اند.»

او تصریح کرد: «برای جنگ با طالبان نیازی نیست به دشمنان خود بپیوندیم. ما برای دموکراسی و حقوق بشر جنگیدیم و این چیزی است که ما می‌خواهیم بازگشت آن به افغانستان را ببینیم.»

در روزهای اخیر، طالبان هم حملات گسترده‌ای به مواضع گروهای مقاومت در پنجشیر و اندراب به راه انداخته‌ است. از شبیخون زدن گرفته تا حملات هوایی، آتش  درگیری‌ها میان دو طرف شدت یافته است. رهبران گروه‌های مقاومت مدعی‌اند که در دو هفته گذشته، حدود ‌۲۰۰ نیروی طالبان را کشته‌اند.

یک ژنرال ارتش پیشین به فارن پالیسی گفت که در ماه‌های اخیر، در استان‌های کاپیسا، پروان، بدخشان، تخار، سرپل، غور، جوزجان و شمال کابل نیز تحرکاتی علیه طالبان وجود داشته است.