صبح روز ۱۵ فروردین ۱۴۰۱، در جریان هفتمین روز از فاز عملیاتی رزمایش ارابه ران-۲۰۲۲ در یونان، جنگنده‌های ضربتی اف-۱۵ئی استرایک ایگل (F-15E Strike Eagle) از اسکادران ۴۹۲ شکاری نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا در یک شبیه‌سازی واکنش سریع و مقابله با تهاجم روسیه به قلمرو شرقی ناتو شرکت کردند.
در جریان آن، این جنگنده‌ها از پایگاه هوایی آندراویدا در غرب یونان به پرواز درآمدند و سریعا خود را به پایگاه هوایی سودا در جزیره کرت رساندند، جایی که بدون خاموش کردن موتورهایشان، سوخت و مهمات دریافت کردند و به سمت هدف پرواز کردند. پس از بمباران هدف، به پایگاه اولیه خود یعنی آندراویدا بازگشتند.
این تمرین منحصربه‌فرد تنها بخش کوچکی از اقدام‌هایی بود که اسکادران ۴۹۲ ام شکاری نیروی هوایی آمریکا در جریان رزمایش ارابه‌ران-۲۰۲۲، بزرگ‌ترین تمرین رزم هوایی اروپا، به انجام رساند؛ رزمایشی با حضور دست‌کم ۱۰۰ فروند هواگرد بال‌ثابت شامل ۸۱ فروند هواپیمای جنگنده، جنگنده‌هایی که ۱۵ فروندشان جمعی اسکادران ۴۹۲ شکاری از نیروی هوایی آمریکا بودند.
پرواز یکی از جنگنده های ضربتی اف-۱۵ئی اسکادران ۴۹۲ شکاری درون دره‌ای به نام کلاوریتا در مرکز یونان در جریان رزمایش ارابه‌ران-۲۰۲۲
تضعیف توان رزمی نیروی هوایی ترکیه از یک سو و رابطه سیاسی و نظامی دولت اسلام‌گرای ترکیه به رهبری رجب طیب اردوغان با دولت روسیه، سبب شده است تا به‌تدریج در سال‌های اخیر، نیروی هوایی یونان به مهم‌ترین و اصلی‌ترین متحد نیروی هوایی آمریکا در شرق اروپا تبدیل شود، نیرویی که نه تنها از حریم هوایی، دریایی و خاکی این کشور در برابر اقدام‌های خصمانه ترکیه محافظت می کند بلکه در صورت هجوم روسیه به قلمرو کشورهای عضو پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در شرق اروپا، نقشی اساسی در همراهی با نیروی هوایی آمریکا جهت دفاع ایفا خواهد کرد.
پیش از کودتای تابستان سال ۱۳۹۵ در ترکیه، پایگاه هوایی اینجرلیک در این کشور یکی از مهم‌ترین پایگاه‌هایی بود که در صورت بروز هرگونه تهدید روسیه علیه قلمرو شرقی ناتو، مورد بهره‌برداری نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا قرار می‌گرفت. به دنبال تیره شدن روابط سیاسی آمریکا و ترکیه پس از اینکه ترکیه سامانه‌های پدافند موشکی دوربرد اس-۴۰۰ خریداری کرد، مقام‌های دولتی و نظامی آمریکا تصمیم گرفتند تا از پایگاه‌های هوایی یونان به‌عنوان جایگزینی برای اینجرلیک استفاده کنند.
رزمایش ارابه‌ران-۲۰۲۲ که از روز اول فروردین ۱۴۰۱ آغاز شده است، نقش مهمی در آماده‌سازی خدمه پروازی و زمینی اسکادران ۴۹۲ شکاری برای شرکت در ماموریت‌های رزمی از پایگاه‌های هوایی یونان چون سودا، ایفا می‌کند.
درباره استرایک ایگل‌های شرکتکننده در رزمایش ارابه‌ران-۲۰۲۲ چه می‌دانیم؟
همان‌طور که در مقدمه اشاره شد اسکادران ۴۹۲ شکاری نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا از شرکت‌کنندگان اصلی رزمایش‌های سالانه ارابه‌ران از ابتدای بین‌المللی شدن آن بوده است. این اسکادران ۲۷ فروند جنگنده ضربتی اف-۱۵ئی در اختیار دارد که به‌همراه تعداد مشابهی از همین جنگنده در خدمت اسکادران ۴۹۴ شکاری زیرمجموعه تیپ ۴۸ هوایی مستقر در پایگاه هوایی لیکن‌هیث (Lakenheath) در انگلستان است.
نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا در مجموع ۲۱۹ فروند جنگنده ضربتی اف-۱۵ئی موسوم به استرایک ایگل (F-15E Strike Eagle) در اختیار دارد که ستون فقرات قوای تهاجمی و ضربتی آن را تشکیل می‌دهند. ۱۹۶ فروند از این جنگنده‌ها در خدمت هشت اسکادران شکاری مستقر در سه پایگاه این نیرو قرار دارند. یکی از این پایگاه‌ها لیکن‌هیث در انگلستان است، پایگاهی که محل استقرار ۵۴ فروند از این جنگنده‌ها است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در سال‌های اخیر، تعدادی از جنگنده‌های اف-۱۵ئی تیپ ۴۸ هوایی مستقر در لیکن‌هیث در جریان تعمیر اساسی یا بازآمادهایشان در ایالات متحده آمریکا ارتقا یافته‌اند. در جریان این ارتقا، رادارهای ۲۰ ساله اِی‌پی‌جی-۷۰ (APG-70) با رادارهای پیشرفته آرایه فعال فازی اِی‌پی‌جی-۸۲ جایگزین شده‌اند. برخلاف رادارهای قدیمی، رادارهای جدید امکان پایش اهداف پرنده را به‌طور همزمان با پایش و رهگیری اهداف زمینی (چون کشتی‌ها، خودروها، ساختمان‌ها و عوارض زمینی) برای خدمه جنگنده فراهم می‌کند. همچنین رادار جدید به‌علت دقت بالایش، توانایی تشخیص بهتر اهداف زمینی و پروازی را برای خدمه آن از فواصل بسیار بیشتر از رادار قبلی فراهم می‌کند.
اگرچه ماموریت اصلی اف-۱۵ئی تهاجمی و بمباران هوایی است اما برای ماموریت‌های هوابه‌هوا نیز استفاده می‌شود. این جنگنده‌ها قادر به حمل و استفاده از موشک‌های هوابه‌هوای هدایت نیمه‌فعال راداری میان‌برد ایم-۱۲۰دی آمرام (AIM-120D AMRAAM) و هدایت فروسرخ کوتاه‌برد ایم-۹ایکس سایدوایندرند (AIM-9X Sidewinder) است. قابلیت آن‌ها در استفاده از این موشک‌ها برای دفاع و رزم هوایی اعزام شماری از جنگنده‌های اف-۱۵ئی‌های جمعی اسکادران ۳۳۶ شکاری به پایگاه هوایی لاسک برای گشت هوایی بر فراز لهستان، پس از آغاز حمله روسیه به اوکراین در روز ۵ اسفند سال گذشته را به همراه داشت.
نقش اسکادران ۴۹۲ شکاری در رزمایش ارابه‌ران-۲۰۲۲
رزمایش ارابه‌ران-۲۰۲۲ (اینیوخوس-۲۰۲۲) در روز اول فروردین آغاز شد. مرکز تاکتیک‌های هوایی نیروی هوایی یونان در پایگاه هوایی آندراویدا این رزمایش را برگزار کرده است. مرحله رزمی آن در تاریخ ۸ فروردین آغاز شده است و تا ۱۸ فروردین ادامه خواهد داشت. در جریان این رزمایش تعدادی هلیکوپتر، ۸۱ فروند هواپیمای جنگنده، پنج فروند هواپیمای هشدار زودهنگام هوابرد و چندین هواپیمای پشتیبانی نزدیک هوایی و سوخت‌رسان نیروهای مسلح یونان، اسرائیل، اسلونی، آمریکا، ایتالیا، قبرس و فرانسه شرکت دارند.
مصادف شدن برگزاری این رزمایش با هجوم روسیه به اوکراین سبب تمرکز ماموریت‌های نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا بر شبیه‌سازی عملیات‌هایی برای مقابله با هرگونه تهاجم مشابه به جناح شرقی قلمرو ناتو شده است، عملیات‌هایی که نیروی هوایی یونان نقش مهمی در شبیه‌سازی آن‌ها ایفا می‌کند.
برای شرکت در رزمایش ارابه‌ران-۲۰۲۲، تیپ ۴۸ شکاری نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا ۱۱ فروند اف-۱۵ئی از اسکادران ۴۹۲ شکاری به پایگاه هوایی آندراویدا در روز اول فروردین ۱۴۰۱ اعزام کرد. این اسکادران همچنین چهار فروند اف-۱۵ئی دیگر از اسکادران ۴۹۴ شکاری قرض گرفت.
از روزهای اول تا هشتم فروردین ماه، خلبانان و افسران کاربر تسلیحات اسکادران ۴۹۲ شکاری در مرحله تمرین و آماده‌سازی برای شرکت در فاز عملیاتی رزمایش شرکت کردند. در این هفت روز، این افسران در ده‌ها ماموریت آموزشی شامل تمرین پرواز در ارتفاع پست در مناطق کوهستانی غرب و مرکز یونان شرکت داشتند. پرواز در ارتفاع پست به آن‌ها کمک می‌کند تا خود را از دید رادارهای هواپیماهای جنگنده و سامانه‌های پدافندی حریف مخفی نگه دارند.
در روز ۸ فروردین، فاز عملیاتی رزمایش آغاز شد، فازی که تا روز ۱۸ فروردین ادامه دارد. در جریان این فاز، جنگنده‌های شرکتکننده ضمن شرکت در عملیات‌های مشترک با همتایان یونانی خود، در عملیات‌های مختص به خود نیز شرکت کردند. در نخستین روزهای این مرحله از رزمایش، خلبانان به تمرین رزم هوایی علیه جنگنده‌های دیگر نیروهای هوایی شرکتکننده در رزمایش پرداختند و پس از آن، ماموریت‌های تهاجمی و ضربتی در عمق خاک دشمن و یا در منطقه تحت اشغال نیروهای دشمن را شبیه‌سازی کردند.
اهمیت استفاده نیروی هوایی آمریکا از پایگاه‌های هوایی یونان به‌جای اینجرلیک در ترکیه
سرهنگ دوم خلبان دانیل اِتو (Daniel Etue) که از ۹ ماه گذشته فرماندهی اسکادران ۴۹۲ شکاری نیروی هوایی آمریکا را بر عهده دارد، درباره نقش جنگنده‌هایش در فاز عملیاتی رزمایش ارابه ران-۲۰۲۲ به نگارنده این مطلب گفت: «در جریان رزمایش (ارابه ران-۲۰۲۲)، ما طیف گسترده‌ای از ماموریت‌ها را انجام دادیم، ماموریت‌هایی که در غالب عملیات‌های گسترده‌ای انجام شد که در جریان آن تعداد انبوهی از هواپیما شرکت داشتند. وقتی که ما با متحدان خود در این رزمایش شرکت می‌کنیم اساسا یک نبرد رقابتی را تمرین می‌کنیم، رقابتی برای حمله به اهداف دشمن. در این راستا، تعداد زیادی ماموریت‌های پشتیبانی نزدیک هوایی و پرواز در ارتفاع پست را به انجام رساندیم.»
سرهنگ دوم خلبان دنیل ایتو فرمانده اسکادران ۴۹۲ شکاری‌ـ بابک تقوایی
«در جریان نخستین روزهای رزمایش، ما به رهبری جنگنده‌های اف-۱۶ نیروی هوایی یونان از پایگاه آراکسوس، پرواز در ارتفاع کم درون دره‌های زیبا و بزرگ منطقه پلوپونِز (Peloponnese) یونان را، به انجام رساندیم. پروازهایی در راستای سنجش و افزایش آمادگی خلبانان‌هایمان برای پرواز ارتفاع پست.(برای مخفی نگهداشتن هواپیما از دید رادارهای دشمن)»
«در فاز عملیاتی رزمایش، ما یک ماموریت اعزامی واکنش سریع را شبیه‌سازی کردیم، ماموریتی حدود ۶ تا ۸ ساعته که در جریان آن جنگنده‌های اف-۱۵ئی سریع و بدون هیچ‌گونه تسلیحات از پایگاه آندراویدا به پایگاه هوایی سودا (Souda) در جزیره کِرِت اعزام شدند و در حالی که روی زمین هنوز موتورهایشان خاموش نشده بود، سوخت و مهمات دریافت کردند. پس از بارگیری مهمات، جنگنده‌های مورد نظر به‌سمت میدان تیر پرواز کردند، بمب‌ها را روی هدف انداختند و به سمت پایگاه آندراویدا بازگشتند.»
فاز عملیاتی و اصلی رزمایش ارابه ران-۲۰۲۲ در تاریخ ۱۸ فروردین به پایان خواهد رسید و پس از آن، ۱۵ فروند جنگنده ضربتی اف-۱۵ئی تیپ ۴۸ شکاری به پایگاه مادر خود در انگلستان یعنی لیکن‌هیث باز خواهند گشت. دو فروند هواپیمای ترابری سی-۱۳۰اِچ نیروی هوایی یونان نیز وظیفه حمل پرسنل زمینی و تجهیزات تعمیرو نگهداری آن‌ها را برعهده خواهند داشت.
گذر زمان از یک سو و افزایش تهدید‌های امنیتی ناشی از اقدام‌های تهاجمی روسیه علیه اوکراین در روزهای اخیر، تاثیر بسزایی بر آماده‌سازی خدمه پروازی اسکادران‌های شکاری نیروی هوایی آمریکا به همراه داشته است. رزمایش ارابه‌ران-۲۰۲۲ به مرکزیت پایگاه هوایی آندراویدا در غرب یونان، نقش مهمی در این راستا ایفا کرد، نقشی که پرسنل اسکادران‌های شکاری نیروی هوایی آمریکا را برای بهره‌برداری از پایگاه‌های هوایی یونان به‌عنوان جایگزینی برای اینجرلیک در شرایط جنگی آماده می‌کند.
