سالی که گذشت با رخدادهای پرسروصدای دیپلماتیک مشخص شده است. در حالی که سرخط خبرها به مشکلات بین ایالات متحده و چین، روسیه و اوکراین، بلاروس و نیمی از اروپا و دو کره اختصاص یافت، اما مناقشات خبرساز و آشکارا غیرمعمول دیگری هم رخ داده است.

در ادامه به مهم‌ترین کشمکش‌های دیپلماتیک در سال ۲۰۲۱ می‌پردازیم که شاید از آن‌ها بی‌خبر مانده باشید:

بریتانیا و فرانسه

کتاب‌های تاریخی همیشه در حال تکرارند، مخصوصا وقتی پای این دو کشور در میان باشد.

این دو همسایه رقیب شاید مانند گذشته جزو ابرقدرت‌های دنیا نباشند، اما در طول سال ۲۰۲۱ هر دو به رویه معمول خود بازگشتند.

آن‌ها  بر سر برگزیت، امنیت، کووید و ماهیگیری با هم سرشاخ شدند. در پی کشته شدن دست‌کم ۲۷ مهاجر در ماه نوامبر هنگام عبور از کانال مانش، بوریس جانسون در توییتر به زبان فرانگلیسی (فرانسه-انگلیسی) با امانوئل ماکرون صحبت کرد و گشت‌زنی مشترک پلیس در فرانسه را خواستار شد.

در گیرودار بالا گرفتن تنش‌ها، مکرون رهبر بریتانیا را «نه چندان جدی» و بر اساس گزارش‌ها، به طور خصوصی «دلقک» خطاب کرده بود.

در دنیای پس از برگزیت، تخریب فرانسه برای رهبر عوام‌گرای بریتانیا آسان‌ترین کار است. سال ۲۰۲۲، سال انتخابات ریاست‌جمهوری برای فرانسه است. بنابراین بوریس در صورتی که نخست‌وزیر بماند، در کانون انتقادهای پاریس قرار خواهد داشت. پس منتظر ادامه مناقشات در سال آینده باشید.

فرانسه و استرالیا

اگر لندن پاریس را آزرده کرده، کانبرا سکته‌اش داده است.

در ماه سپتامبر، استرالیا اعلام کرد در حال امضای پیمان امنیتی آکوس با ایالات متحده و بریتانیا است. طبق برآوردها، در بخشی از این پیمان،‌ کانبرا قرارداد ۵۰ میلیارد پوندی با فرانسه برای تامین ۱۲ زیردریایی را لغو کرد.

فرانسه سفیر خود، ژان-ایو لودریان، را فرا خواند و این ماجرا را «خنجر از پشت» نامید و رئیس‌جمهوری ماکرون از پاسخ به تماس‌ تلفنی اسکات موریسون، همتای استرالیایی‌ خود، خودداری کرد.

ماجرا به همین‌جا ختم نشد. ماکرون در پاسخ به این سوال که آیا فکر می‌کند رهبر استرالیا به او درباره پاره کردن قرارداد زیردریایی‌ دروغ گفته است یا نه گفت: «فکر نمی‌کنم، مطمئنم.» آخ.

چین و لیتوانی

لیتوانی به تایوان اجازه داده در ویلنیوس یک دفتر، نوعی سفارتخانه دوفاکتو (غیررسمی)، باز کند.

چین که این جزیره خودمختار دموکراتیک را جزء قلمرو خود می‌داند،‌ واکنش مثبتی نشان نداد.

پکن سطح اختیارات دفتر دیپلماتیک خود در ویلنیوس را کاهش داد، واردات از اتحادیه از اروپا با قطعات ساخت لیتوانی را ممنوع کرد و به این دولت اروپایی هشدار داد که به «زباله‌دان تاریخ» خواهد افتاد.

لیتوانی که زمانی بخشی از اتحاد جماهیر شوروی بود، سفارت‌ خود در پکن را بست و ماتاس مالدئیکیس، نماینده مجلس این کشور، در توییتر نوشت که هشدار چین خنده‌دار است زیرا کمونیسم همین الان هم در زباله‌دان [تاریخ] است.

آقای مالدئیکیس برای تفهیم کامل مطلب، توییت خود را با هشتگ #StandWithTaiwan (حمایت از تایوان) پایان داد.

کرواسی و ایتالیا

در آغوش آفتاب، کرانه‌های محشر و سواحل زیبا. شما واقعا فکر می‌کنید که این دو کشور نباید دردسری چندانی با هم داشته باشند.

اما دارند و در کمال تعجب، عامل دردسر هم [شراب] پروسکو (prosecco) است.

کرواسی یک نوشیدنی، شرابی برای دسر، به نام پروسک (Prosek) تولید می‌کند و از اتحادیه اروپا درخواست کرده است آن را به رسمیت بشناسد.

ایتالیا دلخور شده است و می‌گوید چنین اقدامی تهدیدی برای هویت شراب گازدار آن است که در بریتانیا هم خیلی محبوبیت دارد.

این دومین باری است که دو کشور بر سر این موضوع درگیر شده‌اند. در سال ۲۰۱۳ نیز ایتالیا جلوی همین درخواست کرواسی را گرفته بود و استدلال کرد که نام این خیلی شبیه است. اما کرواسی کوتاه نیامد و برای دومین بار درخواست داد.

جمهوری چک و روسیه

روابط جمهوری چک و روسیه اغلب مناقشه‌آمیز است و اوج آن هم اشغال چکسلواکی به رهبری مسکو در سال ۱۹۶۸ بود.

در آوریل امسال (۲۰۲۱)، مناقشه دیگری شعله‌ور شد.

چک ۱۸ دیپلمات روسیه را به اتهام جاسوسی و دست داشتن در انفجار دو انبار مهمات این کشور در سال ۲۰۱۴، از پراگ اخراج کرد. روسیه نیز در اقدامی تلافی‌جویانه، ۲۰ دیپلمات چک را اخراج کرد و این کشور عضو اتحادیه اروپا را در فهرست خوفناک «دولت‌های غیردوست» قرار داد.

پراگ و مسکو شمار کارکنان سفارتخانه‌های همدیگر را به هفت دیپلمات و ۲۵ کارمند پشتیبانی محدود کردند. این نشان‌دهنده کاهش شدید حضور دیپلماتیک روسیه در این کشور است؛ یادگاری از دوران شوروی، زمانی که چکسلواکی از اقمار مسکو بود.

جزایر سلیمان و چین/تایوان

بسیاری از شورش‌ها با تصمیم‌های حوزه سیاست خارجی شروع نمی‌شوند اما امسال در جزایر سلیمان، دقیقا چنین ماجرایی رخ داد.

مردم این کشور جزیره‌ای اقیانوس آرام در اعتراض جدا شدن کشورشان از تایوان و پیوستن آن به چین در سال ۲۰۱۹، به خیابان‌ها ریختند.

در نتیجه ناآرامی‌هایی که رخ داد، ساختمان‌هایی در آتش سوخت و دست‌کم سه نفر جان باختند.

در پاسخ، چین هم اعلام کرد برای کمک به آموزش نیروهای پلیس جزایر سلیمان افسران خود را به این کشور اعزام می‌کند.

دولت جزایر سلیمان هم «عوامل تایوانی» را  مسئول این مشکل نامید. تایپه هر گونه دست داشتن در این موضوع را رد کرد.

لبنان و کشورهای حوزه خلیج فارس

لبنان گرفتاری کم نداشت، در سال ۲۰۲۱ به گرفتاری دیگری هم دچار شد.

جورج قرداحی، یکی از وزرای دولت و مجری سابق تلویزیون، از نقش عربستان سعودی در جنگ یمن انتقاد کرد.

این سخنان همان‌طور که قابل پیش‌بینی بود، واکنش تند عربستان و همچنین متحدان این کشور در خلیج‌فارس شامل بحرین، کویت و امارات متحد عربی را در پی داشت.

تمام این کشورها سفرای خود را از لبنان فرا خواندند تا چشم‌انداز سیاسی در بیروت بیشتر دستخوش بی‌ثباتی شود.

آقای قرداحی شش هفته مقاومت کرد، اما سرانجام تسلیم فشارها شد و چندی پیش در همین ماه (دسامبر) استعفا داد.