امرالله صالح، معاون اولِ رئیس جمهور پیشین افغانستان، زلمی خلیل‌زاد فرستاده پیشین وزارت خارجه آمریکا در امور صلح افغانستان را به «لابی‌‌گری» با طالبان متهم کرده است. آقای صالح با نشر توییت‌های گفته است: درحالی‌که مردم افغانستان در معرض تراژدی و شکنجه وحشتناک قرار دارند، خلیل‌زاد برای طالبان، به‌ویژه برای شبکه حقانی لابی‌گری می‌کند.

 صالح در این رشته توییت نوشته است: «خلیل‌زاد با لبخند برای طالبانِ تروریست، به‌ویژه برای شبکه حقانی لابی می‌کند.» معاون اول دولت پیشین افغانستان گفت؛ زلمی خلیل‌زاد بخش‌هایی از توافق‌نامه دوحه را که در فوریه ۲۰۲۰، میان طالبان و آمریکا در قطر امضا شد، از رهبری دولت پیشین افغانستان پنهان کرده است. صالح پرسیده است که زلمی خلیل‌زاد چرا خوشحال است؟

صالح از اشرف غنی خواسته است، نوارهای صوتی ضبط شده از گفت‌وگوهای حضوری و تلفنی زلمی خلیل‌زاد با دیپلمات‌های خارجی را منتشر کند، تا حقیقت در مورد فروپاشی دولت افغانستان و مسلط شدن طالبان بر آن کشور روشن شود. در توییت صالح آمده است: «پس‌ازآنکه فریبکاری‌های خلیل‌زاد هویدا گردید، قرار شد که مکالمات حضوری و تلفنی مرتبط به صلح، با او و دیگر هیات‌های خارجی به‌صورت، پنهانی ثبت شود و این کار منظم انجام می‌شد. اکنون که هر روز بر زخم‌های ملت ما نمک می‌پاشند، لازم است که این مکالمات نشر شوند.»

پس از فروپاشی دولت پیشین افغانستان، این نخستین بار است که امرالله صالح یک مساله را به اشرف غنی ارجاع می‌دهد، درحالی‌که اشرف غنی در این مدت، هیچ سخنی در مورد نقش زلمی خلیل‌زاد و کشورهای دخیل در جریان صلح افغانستان، در فروپاشی دولت پیشین افغانستان نگفته است.

در روزهای اخیر و پس از مصاحبه‌های زلمی خلیل‌زاد با رسانه‌ها، شماری از مقامات سیاسی دولت پیشین افغانستان، از نقش مخرب او در فروپاشی دولت و مسلط شدن طالبان بر افغانستان گفته‌اند. نکته مشترک در واکنش‌های افراد سیاسیِ افغان نسبت به سخنان خلیل‌زاد این است که همه، او را حامی طالبان و باعث فروپاشی دولت پیشین افغانستان می‌دانند. خلیل‌زاد در سپتامبر ۲۰۱۸، توسط وزارت خارجه ایالات‌متحده آمریکا به‌عنوان نماینده ویژه این وزارت در امور صلح افغانستان انتخاب شد و پس از آن مذاکرات با هیئت طالبان در قطر را آغاز نمود. آزادی ۵۵۰۰ زندانی طالبان از زندان‌های افغانستان، امضای توافق‌نامه صلح میان طالبان و آمریکا، جلوگیری از حملات شبانه و هوایی به مواضع طالبان در برخی از شهرها، زمینه‌سازی برقراری تماس میان طالبان و کشورهای منطقه و حمایت از حذف نام‌های سران طالبان از فهرست سیاه سازمان ملل از جمله تلاش‌های خلیل‌زاد در زمان مأموریت‌اش به‌عنوان نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور صلح افغانستان بود. به باور منتقدان، او برای طالبان به‌صورت مجانی لابی کرده است و آنچه در افغانستان اتفاق افتاد، بخشی از سناریوی شخصی او تحت پوشش مأموریت رسمی به نمایندگی از دولت آمریکا بود.

با این حال، اگر اشرف غنی نوارهای صوتی را که امرالله صالح ادعا کرده است که از گفت‌وگوها با خلیل‌زاد و سایر دیپلمات‌های خارجی ضبط شده را نشر کند، بخشی از ابهام در پرونده فروپاشی دولت افغانستان روشن خواهد شد.