روزنامه جمهوری اسلامی با اشاره به برگزاری رزمایش مشترک پاکستان، آذربایجان و ترکیه و با تاکید بر اینکه «روسیه، پدرخوانده جمهوری آذربایجان محسوب می‌شود» در مطلبی نوشت: «خوی سلطه‌طلبی تزاری است که در وجود آقای پوتین و سایر مسئولین این کشور حلول کرده است.»
این روزنامه در ادامه نوشت که برای اثبات نادرست بودن لاف دوستی روسیه با جمهوری اسلامی ایران دلایل زیادی از گذشته‌های دور و نزدیک وجود دارد، ولی همین مورد (حمایت روسیه از آذربایجان) به روشنی می‌تواند این واقعیت تلخ را به اثبات برساند.
این موضوع در حالی مطرح می‌شود که سیاست خارجی جمهوری اسلامی با نگاه به شرق عملاً به روسیه وابسته است. به طوری که در درگیری قره‌باغ، جمهوری اسلامی با چرخشی ۱۸۰ درجه‌ای به حمایت از جمهوری آذربایجان پرداخت. رهبر جمهوری اسلامی طی سال‌های اخیر در تقابل به غرب هر روز به روسیه و چین نزدیک‌تر شده است.
علی خامنه‌ای در بهمن‌ماه ۹۶ - زمانی که خروج آمریکا از برجام قریب‌الوقوع شده بود، این استراتژی را این‌گونه توصیف کرد: «در سیاست خارجی، ترجیح شرق بر غرب، ترجیح همسایه بر دور، ترجیح ملّت‌ها و کشورهایی که با ما وجه مشترکی دارند بر دیگران، یکی از اولویت‌های امروز ماست.»
او چند ماه بعد و پس از خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها نیز گفت: «کشورهایی که در مسیر رشد جهشی قرار دارند عمدتاً در آسیا هستند؛ بنابراین باید نگاه‌مان به شرق باشد نه به غرب. ضمن اینکه نگاه به غرب و اروپا جز معطل ماندن، منت کشیدن و کوچک شدن فایده‌ای ندارد.»
از سوی دیگر، انتشار یادداشت سراسر تمجید علی خامنه‌ای از روسیه پوتین، بیانگر نگاه و رویکردی است که علی خامنه‌ای در سه دهه رهبری خود، سیاست خارجی کشور را بر آن استوار کرده است و از نگاه منتقدان، یکی از دلایل اصلی برآورده نشدن منافع ملی ایران در این سال‌ها بوده است.
چندی پیش محمد باقر قالیباف به مسکو سفر کرد. سفری که با حواشی متعددی همراه بود، از جمله به این دلیل که ولادیمیر پوتین، حاضر به پذیرفتن وی نشد، با آنکه اعلام شده بود قالیباف حامل پیام کتبی مهمی از سوی علی خامنه‌ای برای رئیس‌جمهوری روسیه است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
پس از این سفر، حسین امیرعبداللهیان، دستیار وقت رئیس مجلس و وزیر خارجه جدید جمهوری اسلامی ایران، در یادداشتی بر سیاست نگاه به شرق یا نگاه به آسیای جمهوری اسلامی تاکید کرده و این سیاست را زاییده نگاه و درک درست علی خامنه‌ای از مناسبات بین‌الملل دانسته و نوشته بود: «همان‌طور که رهبر انقلاب هم تاکید دارند در سیاست خارجی، ما برای حفظ منافع ملی کشورمان باید شرق را به غرب و همسایه را بر کشورهای دور ترجیح دهیم.»
همچنین، در بخشی از فایل صوتی افشا شده، وزیر خارجه پیشین جمهوری اسلامی ایران، جواد ظریف می‌گوید که روسیه در مذاکرات برجام در سال ۱۳۹۴ کارشکنی می‌کرد. او گفت: «هدف روس‌ها این بود که توافق هسته‌ای انجام نشود ... تنها وقتی دیدند ما داریم به توافق می‌رسیم شروع کردند به ایجاد مانع.»
وزیر خارجه جمهوری اسلامی همچنین در این نوار گفت: «روس‌ها فکر نمی‌کردند برجام به نتیجه برسد و در هفته‌های آخر که دیدند برجام دارد به نتیجه می‌رسد شروع کردند به طرح پیشنهادهایی جدید ... در این مرحله روسیه و فرانسه پیشنهاد دادند که ایران هر شش ماه یک بار موظف به تمدید مجوز از شورای امنیت برای ادامه توافق هسته‌ای باشد. یعنی ایران مجبور بود هر شش ماه یک بار با پنج عضو ثابت و ۱۰ عضو غیرثابت شور مذاکره کند تا برجام تمدید شود.»
در این شرایط مشخص نیست که روزنامه جمهوری اسلامی قصد دارد با این انتقادات علی خامنه‌ای و اشتباهات او در سیاست خارجی را هدف قرار دهد یا به مانند سایر رسانه‌های نزدیک به حکومت در مسیر پروپاگاندای دولتی قدم بر می‌دارد.
