وزیر خارجه جدید اسرائیل در انتظار اولین دیدار با بلینکن

یائیر لاپید با همتای بحرینی خود نیز دیدار می‌کند و هفته آینده به امارات می‌رود 

یائیر لاپید، وزیر امور خارجه اسرائیل- Emmanuel Dunand/Pool via REUTERS

آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، روز یکشنبه در رم، پایتخت ایتالیا، با همتای اسرائیلی خود، یائیر لاپید، دیدار می‌کند. این اولین دیدار این دو وزیر است. آقای لاپید نقشی کلیدی در تشکیل دولت جدید اسرائیل داشت که به دوازده سال نخست‌وزیری بنیامین نتانیاهو پایان داد. او در کابینه این دولت علاوه بر وزارت خارجه، لقب «نخست‌وزیر علی‌البدل» را نیز یدک می‌کشد و قرار است پس از دو سال، به جای نفتالی بنت نخست‌وزیر شود.

لاپید و بلینکن البته در زمان سفر وزیر خارجه آمریکا به اسرائيل در جریان جنگ اخیر در نوار غزه نیز دیدار کرده بودند، اما لاپید در آن هنگام جزو رهبری اپوزیسیون بود و هنوز در دولت نبود. 

علاوه بر بلینکن، لاپید با عبدالطیف الزیانی، همتای بحرینی خود، نیز دیدار می‌کند. این اولین دیدار یک عضو دولت جدید اسرائیل با یکی از اعضای کابینه دوستان تازه این کشور در منطقه خلیج فارس است. 

وزیر خارجه اسرائیل روز یکشنبه به سوی ایتالیا پرواز کرد. بلینکن پیش از او به آن کشور رسیده است و توری دیپلماتیک در قاره اروپا دارد. بلینکن و لاپید (که روز ۱۳ ژوئن سر کار آمد)، قبلا تلفنی صحبت کرده بودند. بلینکن در اولین تماس تلفنی‌اش با لاپید، تشکیل دولت جدید اسرائیل را به او تبریک گفته بود. وزارت خارجه آمریکا در گزارش از دومین تماس تلفنی دو طرف گفت که در آن گفت‌وگوی تلفنی، آقای بلینکن «از تعهد آمریکا به امنیت اسرائیل، اهمیت رابطه دوجانبه اسرائيل و آمریکا، و نیاز به بهبود روابط اسرائیل و فلسطین به شیوه‌های عملی» سخن گفته است. به گفته دوطرف، ایران نیز از موارد مهمی بود که در آن گفت‌وگوی تلفنی بین آن دو مطرح شد. 

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

آقای لاپید رهبر حزب میانه‌گرا و لیبرال «یش آتید» است و چهره‌ای بسیار متفاوت از نتانیاهو. دیدار او با بلینکن را می‌توان آغاز دوره جدیدی در روابط دو کشور، پس از سال‌های نزدیکی نتانیاهو و دونالد ترامپ دانست. تارنمای «پولیتیکو» در تحلیل خود از این دیدار نوشت:‌ «حالا که ترامپ در فلوریدا به حاشیه رفته و نتانیاهو رهبر اپوزیسیون (دولت اسرائیل) است، رئیس‌جمهوری جو بایدن و نخست‌وزیر نفتالی بنت مشغول دیپلماسی عمل‌گرا هستند و نه ابتکارات پر سروصدایی که منجر به ایجاد مخالفت در کشورهای خودشان و دوری از اولویت‌ها می‌شود.»

آقای بایدن خود را حامی صهیونیسم می‌داند و در سال‌های طولانی حضورش در مجلس سنا، از مدافعان رابطه آمریکا و اسرائيل بوده است. اما او طبیعتا مثل حزبش خواهان صلح در منطقه و به رسمیت شناخته شدن حقوق مردم فلسطینی (سیاستی که در زمان ترامپ به نظرنمی‌رسید خبری از آن باشد) نیز هست. 

انتظار می‌رود روابط آمریکا و اسرائیل در این دوران تازه، فعلا متمرکز بر اهداف کوچک باشد؛ مثلا تثبیت و تداوم آتش‌بس در نوار غزه، و ادامه تجهیز سامانه پدافند موشکی اسرائیل موسوم به «گنبد آهنین». بعید به نظر می‌رسد که فعلا کوششی برای احیای روند صلح اسرائیل و فلسطین صورت گیرد. نمونه‌ای از رویکرد بایدن در این زمینه را در جریان جنگ اخیر اسرائیل و حماس دیدیم که ظاهرا بایدن در آن با تماس‌های تلفنی مکرر با نتانیاهو، او را قانع کرد که به سوی آتش‌بس گام بردارد. آقای بایدن اما در منظر عموم بر دفاع از اسرائیل تاکید می‌کرد و پای تلفن، مشغول «دیپلماسی آرام» و بی‌سر‌وصدا بود. 

این البته به معنی تداوم اشغال غیرقانونی سرزمین‌های فلسطینی خواهد بود که طبعا خبر خوبی برای فلسطینی‌ها نیست. بسیاری در حزب دموکرات آمریکا نیز هر روز به اعتراضات خود علیه این اشغال می‌افزایند. 

از جمله اهداف اولیه هر دو طرف، حفظ دولت ائتلافی اسرائيل است که از هشت حزب مختلف از انواع طیف‌های سیاسی تشکیل شده است: راست‌گرا، چپ‌گرا، میانه‌گرا، و حتی یک حزب مدافع حقوق شهروندان فلسطینیِ اسرائیل. هرگونه ناآرامی عمده سیاسی می‌تواند باعث سقوط دولت شود و این طبعا نه خواست بایدن است و نه خواست رهبران این دولت. 

مذاکرات هسته‌ای آمریکا با ایران در وین، پایتخت اتریش، از مهمترین موضوعات کنونی رابطه دوجانبه آمریکا و اسرائیل است و بدون شک در دیدار رم نیز مطرح خواهد شد. دولت جدید اسرائیل نیز مثل نتانیاهو مخالف بازگشت آمریکا به برجام است، اما یک تغییر عمده نسبت به زمان او به میان آورده است:‌ تلاش برای تاثیر گذاشتن بر رویکرد آمریکا در این مذاکرات. آقای لاپید اخیرا اعلام کرد که او و بلینکن بر سیاست «ناغافلگیری» توافق کرده‌اند؛ یعنی دو کشور سیاست‌های خود در پیوند با ایران را با یکدیگر هماهنگ می‌کنند. 

حتی آقای بنت که از نظر ایدئولوژیک راست‌گراتر از نتانیاهو است، اخیرا از لحن تند خود نسبت به ایران کاسته است. او روز پنجشنبه گفت: «ما همچنان با دوستان‌مان مشورت می‌کنیم، قانع‌شان می‌کنیم، بحث می‌کنیم، و بر بنیان احترام دوجانبه، تشریک اطلاعات و دیدگاه می‌کنیم. اما نهایتا ما مسئول سرنوشت خودمان هستیم، نه هیچ کس دیگری.»

دیدار با زیانی نیز برای لاپید از اهمیت بالایی برخوردار است. وزیر خارجه اسرائيل روز سه‌شنبه عازم منطقه خلیج فارس می‌شود و در مراسم گشایش سفارت جدید اسرائیل در ابوظبی و کنسولگری آن در دوبی مشارکت می‌کند. این اولین سفر یک وزیر ارشد اسرائیلی به منطقه خلیج فارس پس از توافق تاریخی «ابراهیم» است که در سال گذشته به دست آمد و منجر به عادی‌سازی روابط اسرائیل با چهار کشور جدید عربی شد: بحرین، امارات متحده عربی، سودان و مراکش. 

سفر لاپید دو روز (۲۹ و ۳۰ ژوئن)‌ به طول خواهد انجامید.