چین بر بیت‌کوین چنان سیطره‌ای دارد که گویی دستش را بر گلوی آن انداخته است. اگر پکن بخواهد که این رمزارز زنده بماند، زنده خواهد ماند. اما اگر مقامات چینی از ترس تهدید احتمالی آن بر کنترل آنان بر سیستم مالی‌شان تصمیم به سربه نیست کردن آن بگیرند، می‌توانند در آن مسیر اقدام کنند.

این درس چند روز گذشته است. تحلیل‌های زیادی درباره تصمیم چین به تنظیم دقیق بازار رمزارزها و ممنوعیت استخراج بیت‌کوین در استان سیچوان ارائه شده است، اما تشخیص سیگنال از اغتشاش هنوز دشوار است. کسانی مانند نیکلا طالب (نویسنده و ریاضیدان مشهور) که افول بیت‌کوین را پیش‌بینی می‌‌کنند، احساس می‌کنند که سرمایه‌گذاران قدرت دولت‌ها را در کنترل رمزارزها دست‌کم گرفته‌اند. او در مقاله‌ای که روز یکشنبه منتشر شد‌، نوشت: «بیت کوین بنا به ماهیتش در ملاء دید عموم است. اعتقاد به توانایی در پنهان کردن دارایی‌های خود از دید دولت در بلاک‌چینی که … نه تنها اف‌بی‌آی بلکه همه اعضای خانواده می‌توانند آن را ببیند، نه تنها نشان از فقدان هوش مالی و درک آماری در فردِ باورمند به آن می‌دهد، بلکه احتمالا خبر از این دارد که او از انجام دودوتاچهار‌تای ساده هم قاصر است.»

در مقابل، کسانی که تحلیل‌شان از آینده بیت‌کوین رشد قیمت آن است، معتقدند که گرچه در چند روز گذشته این رمزارز بسیار بی‌ثبات بوده است، اما بنیان اصلی سرمایه‌گذاری در آن بر محور محدود بودن ذاتی عرضه آن، هنوز سر جای خودش است، و با بازگشت تورم، جذابیت بیشتری به آن خواهد داد. کتی وود، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری آرک (ARK)، در جریان بحران چند روز گذشته بیت‌کوین جزو خریداران عمده بود. آنچه به «صلیب مرگ» قیمت بیت‌کوین مصطلح شده است، او را از خرید آن بازنداشت.

همان‌طور که از قدیم در بورس اوراق بهادار می‌گویند، جوش خوردن هر معامله نیازمند دو نگاه متفاوت است. با این حساب، شواهد جدید چیست؟

یک نکته واضح آن است که به نظر می‌رسد دست‌کم در حال حاضر، چین بخشی از عملیات استخراج‌ بیت کوین را متوقف کرده است. «به نظر می‌رسد»، زیرا همیشه باید با شک و تردید خاصی با اخباری از این دست روبه‌رو شویم. از آنجا که بیش از نیمی از بیت‌کوین‌های جدید در چین استخراج می‌شود، این امر باعث کاهش سرعت خلق سکه‌های جدید می‌شود، و اگر بقیه عوامل ثابت باشد، باید قیمت افزایش یابد. پس چرا قیمت افت کرد؟

بهترین پاسخ به آن این است که اقدامات دیگر چین، اثر ممنوعیت استخراج را جبران کرده است. این اقدامات، از جمله شامل اعلامیه «بانک خلق چین» است که از بانک‌های بزرگ و علی‌پی (Alipay)، خدمات پرداخت علی‌بابا متعلق به شرکت انت گروپ، خواسته است که تجارت رمزارزها را محدود کنند. افراد هنوز هم می‌توانند رمزارز در مالکیت خود داشته باشند، اما ممکن است استفاده از آن برای خریدهای عادی دشوار شود.

این امر حاوی پیام قدرتمندی است. پیام این است که اگر مقدار زیادی رمزارز داشته باشید، مقامات رفتار شما را موشکافی می‌کنند. آنان می‌خواهند بدانند که چگونه پول را به‌دست آورده‌اید، آیا مالیات آن را پرداخت کرده‌اید یا نه، و قصد دارید با آن چه کنید. به عبارت دیگر، نگه داشتن رمزارز در حکم یک پرچم قرمز است. در واقع به جای آنکه کمک کند تا از بیت کوین برای مخفی کردن ثروت‌تان از چشمان دولت استفاده کنید، احتمال اقدام به بررسی دقیق معاملات مالی شما را افزایش می‌دهد.

بقیه دنیا چشمش به این است که چین چه می‌کند. نکته ساده این است که چین تا پایان این دهه به بزرگ‌ترین اقتصاد جهان بدل می‌شود. از این رو، اقدامات چین تاثیر مستقیمی بر جریان پرداخت‌ها در جهان و نیز در سطح ملی دارد. اما فراتر از آن‌، اگر نگرش این باشد که رمزارزها بازارهای جهانی را بی‌ثبات‌تر می‌کنند، دولت‌های مهم دیگر در دنیا نیز احتمالاً موافق این اقدامات خواهند بود.

البته، استثنائاتی هم وجود دارد. السالوادور در تلاش است تا بیت‌کوین را بدل به پول قانونی کند و برخی دیگر از کشورهای آمریکای لاتین نیز ممکن است این حرکت را دنبال کنند. اما این کار اثر چندانی نخواهد داشت. اثرگذارترین حرکت، تصمیمی است که خزانه‌داری آمریکا و «فدرال رزرو» می‌گیرند. ما نمی‌دانیم که این‌ها قرار است چگونه اقتصاد آمریکا را از افزایش کنونی در سطح معاملات سوداگرانه نجات دهند. سرکوب رمزارزها اقدام نامحبوبی خواهد بود، اما شاید نامحبوب بودنش از افزایش شدید نرخ بهره کمتر باشد.

به هر روی، اطلاعات جدید این هفته حاکی از آن است که دومین اقتصاد بزرگ جهان نه تنها آماده سرکوب است، بلکه مشغول انجام آن است. اگر ثابت شود که این روشی نسبتاً بی‌دردسر برای مهار رونق بیت‌کوین است، انتظار داشته باشید که دیگران با توجه جدی‌تری با آن برخورد کنند.