پنج پیروزی، ۱۰ شکست. این کارنامه نگران‌کننده تیم ملی والیبال ایران در لیگ ملت‌های ۲۰۲۱ است. ۸ شکست پی‌در‌پی در ۸ بازی پایانی چیزی از امید باقی نگذاشت و پایانی تلخ را رقم زد. این نتایج اما باورنکردنی بود. تیم ملی والیبال ایران در ۸ بازی پایانی فقط نباخت، بلکه قافیه را باخته بود.

ساختن نسل تازه در تیم ملی والیبال مهم‌ترین جریان فنی در والیبال ایران است اما جوان‌گرایی دلیل‌تراشی خوبی برای این ناکامی بزرگ در لیگ ملت‌ها نیست. آنچه پروژه جوان‌گرایی و تغییر نسل در تیم ملی را با این ناکامی مواجه کرد، نحوه قرارداد فدراسیون والیبال ایران با ولادیمیر آلکنو بود. تیم ملی بعد از جدایی ایگور کولاکوویچ، سرمربی پیشین تیم ملی والیبال، ماه‌ها بدون مربی به یک تیم سرگردان تبدیل شده بود و آلکنو وقتی برای آغاز کار از روسیه به ایران آمد که تا شروع لیگ ملت‌ها فرصتی برای تیم ساختن نداشت. لیگ ملت‌ها تبدیل شد به بازی‌های تدارکاتی برای المپیک توکیو. تعلل فدراسیون در انتخاب سرمربی جدید و بندی در قرارداد آلکنو که به او اجازه می‌داد تا پایان لیگ روسیه سرمربی زنیت کازان باشد، شروع کار تیم ملی را به تعویق انداخت.

اگر لیگ ملت‌ها را فرصتی برای تدارک المپیک توکیو بدانیم، بازهم ۱۰ شکست تیم ملی ایران تجربه خوبی نبود و جز دور شدن خودباوری از تیم ملی و ساختن تردیدهای بزرگ درباره عملکرد این تیم چیزی باقی نگذاشت.

آلکنو بعد از لیگ تلخ ملت‌های ۲۰۲۱ باید وقت و انرژی بسیاری را صرف بازسازی تیم ملی کند. این تیم شکست را باور کرده است و در ۸ بازی پایانی لیگ ملت‌ها نتوانست خود را پیدا کند و باختن را پیش از هر بازی پذیرفته بود. از این منظر این تعداد شکست برای تدارک المپیک مناسب نبود.

سرمربی جدید تیم ملی والیبال در موقعیت سختی قرار گرفته است. این شکست‌ها در لیگ ملت‌ها، موقعیت او را در المپیک شکننده می‌کند، چنان که اگر تیم ملی ایران در المپیک شروع خوبی نداشته باشد، بی‌اعتمادی به سرمربی و تیم بیشتر می‌شود و این می‌تواند برای تیم ملی در المپیک موقعیتی سخت بسازد. تیم ملی در همین لیگ ملت‌ها بعد از چند شکست متوالی نتوانست خود را نجات دهد و تا پایان بازی‌ها جز شکست چیزی نصیبش نشد. تکرار این اتفاق در المپیک نگران‌کننده است.

در لیگ ملت‌ها بازیکنان جوان بسیاری از جمله بردیا سعادت، صابر کاظمی، امیرحسین اسفندیار، علی‌اصغر مجرد و جواد کریمی در تیم ملی ایران درخشیدند و نوید دادند که در آینده نسل طلایی والیبال ایران خواهند بود اما درخشش آن‌ها در چند بازی سپس با آشفتگی فنی تیم ملی ایران و شکست‌ها کمتر به چشم آمد و نشان داد که تیم آلکنو برای پیوند بین بازیکنان جدید و نسل قدیم تیم ملی ناتوان است. پدید نیامدن پیوند بین دو نسل و سردرگمی تیم به خصوص در ۸ شکست پایانی هشدار می‌دهد که ولادیمیر آلکنو تا المپیک چه کار سختی را پیش رو دارد. تبدیل این ناکامی در لیگ ملت‌ها به موفقیت در المپیک پروژه بزرگی برای آلکنو و فدراسیون والیبال است، پروژه‌ای که نه فقط برای المپیک توکیو بلکه برای آینده والیبال ایران نباید با شکست مواجه شود. شکست این پروژه در المپیک رویاهای والیبال ایران را درباره نسل جدید به خطر می‌اندازد.

ایران در لیگ ملت‌ها در پایان دور مقدماتی تیم دوازدهم جدول شد. تیم‌های برزیل، لهستان، اسلوونی و فرانسه به نیمه‌نهایی رفتند. شنبه، ۵ تیرماه ساعت ۱۴ به وقت تهران، برزیل و فرانسه در ریمینی ایتالیا مقابل هم بازی می‌کنند و ساعت ۱۷:۳۰ بازی لهستان و اسلوونی برگزار می‌شود.

لیگ ملت‌ها برای ایران خاطره ناخوشایندی بود اما کم‌شمار نیستند کسانی که به آینده این تیم با آلکنو و بازیکنان جوان امیدوارند. ولادیمیر آلکنو، سرمربی اهل روسیه تیم ملی ایران با افتخارات و تجربه‌های بزرگی به ایران رفته است. او در عرصه باشگاهی و ملی از مربیان موفق والیبال دنیاست و شکست‌های اخیر با ایران در لیگ ملت‌ها به کارنامه او شباهت چندانی ندارد. آلکنو امیدوار است که بتواند در المپیک توکیو چهره دیگری از تیم جدیدش را نشان دهد. آلکنو با روسیه به مدال برنز المپیک ۲۰۰۸ پکن رسید و البته این شروع موفقیت‌هایش در روسیه بود. آلکنو در المپیک ۲۰۱۲ لندن با روسیه مدال طلا کسب کرد. این‌ها امیدواری‌ را به اردوی تیم ملی والیبال بازمی‌گرداند تا بدانیم آلکنو نمی‌تواند این چهره بازنده روی نیمکت ایران در لیگ ملت‌ها باشد. او سرمربی تیم ملی ایران شده تا پدیده‌ای در المپیک توکیو باشد، اگرچه نتایج او با تیم ملی ایران در لیگ ملت‌ها تردیدهایی را درباره موفقیت او با ایران پدید آورده است.

آلکنو در نخستین کنفرانس مطبوعاتی خود پس از قرارداد با فدراسیون والیبال (اردیبهشت ۱۴۰۰) گفته بود: «من همیشه فکر می‌‌کردم و همچنان فکر می‌کنم که اگر یک مربی در شروع مسابقات می‌گوید که من تیم را روی سکو می‌برم و قهرمان می‌کنم، یک شارلاتان است. چه زمانی که با من صحبت شد و همین حالا هدفمان رفتن روی سکو است و من قول دادم هر کاری کنم که این هدف تحقق پیدا کند. تیمی که من الان با آن افتخار همکاری دارم، تیمی است که سعی دارم با آن این کار را تحقق ببخشم. تمام بازیکنان، تمام توان خود را به کار می‌برند که بتوانند به این هدف دست پیدا کنند. در طول ۲۵ سال مربیگری یک بار هم قولی برای نتیجه ندادم. آیا شما می‌دانید فردا چه اتفاقی برایتان رخ می‌دهد؟»