روز پنجشنبه عصر دادگاه جبل الطارق دستور آزاد شدن نفتکش گریس ۱ را صادر کرد. نفتکشی که به ظن حمل دو میلیون بشکه نفت به سوریه در یک ماه گذشته در توقیف به سر می برد چرا که مقامات ایران حاضر نشده بودند تا مقصد اصلی این کشتی را فاش کنند.
جمعه ۲۴ مرداد، مهلت دادگاه برای ادامه توقیف این کشتی و یا تمدید این حکم به سر می رسید اما پنجشنبه صبح از آمریکا خبر آمده بود که دولت این کشور خواهان ادامه توقیف گریس ۱ شده است.
حتما آزادی کشتی که حامل دو میلیون بشکه نفت ایران بوده پیروزی مهم برای جمهوری اسلامی بشمار می رود، اما در بعدی بزرگتر و نگاهی دقیقتر می بینیم که این پیروزی چه بهای سنگینی را در بَر داشته است.
پس از توقیف کشتی ایران در جبل الطارق، کشتی رانی در تنگه هرمز و خلیج فارس با مشکلات و نگرانی های بسیاری همراه شد. کوتاه زمانی پس از این حادثه کشتی بریتانیایی توسط ایران توقیف و به بندرعباس منتقل و آمریکا خواستار ایجاد ائتلافی شد که در آن بتواند با تهدید کشتی رانی آزاد در آبهای بین المللی توسط ایران مقابله کند.
هر چند که آلمان و فرانسه از پیوستن به این ائتلاف سر باز زدند، اما بریتانیا در کنار آمریکا قرار گرفت. نپیوستن آلمان و فرانسه به این ائتلاف شاید از منظر جمهوری اسلامی پیروزی انگاشته شود، اما پیروزی از آن ترامپ بود که با ایجاد شکاف در بین حامیان اروپایی توافق هسته ای توانسته این توافق شکننده را در معرض فروپاشی قرار دهد.
بریتانیای پس از نخست وزیری بوریس جانسون، به آمریکای تحت رهبری دونالد ترامپ نزدیک شده است و اگر جانسون نیز بخواهد سیاست های مشابه با کاخ سفید را در قبال ایران تعقیب کند، به زودی موضع غرب در قبال ایران در شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز تغییر خواهد کرد.
دیگر آنکه، وقایع اخیر در خلیج فارس و تنگه هرمز، از انفجارات مشکوک کشتی های نفتکش در بندر فجیره و دریای عمان گرفته تا توقیف کشتی بریتانیایی توسط نقاب داران سپاه، و سایر تهدیدها باعث تقویت بدگمانی کشورهای منطقه به جمهوری اسلامی شده است.
ناامنی در آبهای خلیج فارس، امروز بیش از پیش کشورهای منطقه را نگران رفتارهای غیر متعادل نیروهای نظامی ایران در آبهای منطقه کرده است. این نگرانی های جدید در نشست اضطراری دو هفته پیش در بحرین مطرح شد و در ادامه آن به زودی نشست بین المللی دیگری در ماه اکتبر و با حضور بیش از ۶۰ کشور برگزار می شود.
چنین نگرانی هایی است که کشورهای عرب منطقه را به سمت کشورها و حامیانی سوق می دهد که این روزها جمهوری اسلامی با آنها سر جنگ دارد.
خبر تایید نشده امکان حضور نیروهای نظامی اسرائیل در ائتلاف ایالات متحده، در خلیج فارس تهران را بر آشفت در حالی که اسراییل تنها خبر از حمایت امنیتی و اطلاعاتی از این ائتلاف داده بود و نه بیش از این.
هنور کشورهای منطقه به آن سطح و امکان گفتگو و یا عادی سازی روابط با اسراییل نرسیده اند که جدای از آنکه درباره جمهوری اسلامی چه فکری دارند، بتوانند حضور اسراییلی ها در آبهای منطقه را بپذیرند.
هراس آنها از تحرکات و تحریکات ایران، هنوز دلیل کافی و موجهی برای آنها نشده که بخواهند دوستی و کمک بلامنازع اسراییل را بپذیرند.
اما نگرانی شدید آنها باعث شده که علی رغم میل باطنی خود با فشار آمریکا تن به گفتگوهایی محدود و شنیدن برنامه صلح قرن آقای ترامپ درباره فلسطین بدهند.
شواهد نشان می دهد که حتی دولت ترامپ نیز با وجود حمایت های همه جانبه از کشورهای منطقه هنوز نتوانسته آنها را حتی برای شنیدن این طرح آماده کند که به همین دلیل رونمایی از آن بارها به تعویق افتاده است.
در نهایت چیزی که نصیب ایران از جنگ فرسایشی تهدید نفتکش ها شد، ایجاد بدگمانی بیشتر و ظن شدید در بین کشورهای منطقه نسبت به اقدامات تهدید آمیز ایران و عدم التزام به حسن همجواری بود.
گریس ۱ که تعهد داده به سمت هیچکدام از کشورهای تحت تحریم اتحادیه اروپا نخواهد رفت، راهی نخواهد داشت جز آنکه پس از مدتی سرگردانی در آبهای بین المللی به ایران بازگردد.
دادگاه جبل الطارق گریس ۱ را آزاد کرد چرا که نامه تعهد ایران نسبت به مقصد این کشتی را دریافت کرد، نه آنکه آنگونه که ادعا می کنند «تلاش مذبوحانه آمریکا» برای ادامه توقف این کشتی بی نتیجه مانده باشد.
یکماه پیشتر از این نیز می توانستند، همین تعهد را داده و وارد بازی پیچیده جنگ نفتکش ها، بی ثبات کردن آبهای منطقه، حضور گسترده تر ناوگان نظامی «بیگانگان» و دلسردی کشورهای منطقه و خدشه به اعتبار خود و اشتهار به «خرابکار مرموز» نشوند.
سحر ز هاتف غیبم رسید مژده بگوش
که دور شاه شجاع است می دلیر بنوش
