قطع پی‌درپی برق در روزهای گذشته علاوه بر خسارات اقتصادی که برای بسیاری از خانواده‌ها در پی داشته، بسیاری از بیماران مبتلا به کووید-۱۹ را که برای تنفس به دستگاه اکسیژن نیاز دارند را با خطر مرگ مواجه کرده؛ اما مسئولان شرکت توانیر ایران می‌گویند در برابر افرادی که به دلیل قطعی برق و توقف اکسیژن، فوت می‌کنند، «هیچ مسئولیتی» ندارند.

شهروندان تهرانی در روزهای گذشته بارها با قطع ناگهانی برق روبه‌رو شده‌اند، مساله‌ای که به‌خصوص در فصل گرما مشکلات زیادی را برای مردم در پی داشت. از سوی دیگر به دلیل ازدحام بیمارستان‌های تهران، در حال حاضر بسیاری از بیماران در منزل روند درمان خود را پیگیری می‌کنند و نیاز به دستگاه اکسیژن دارند. برای آن‌ها قطع برق با قطع اکسیژن و خطر مرگ همراه است.

اما مدیرعامل امور مشترکین سازمان توانیر در یک برنامه در تلویزیون ایران گفت که این شرکت هیچ مسئولیتی در قبال افرادی که در خانه هستند و اکسیژن مصرف می‌کنند ندارد، کسی که بیمار دارد موظف است تجهیزات برق اضطراری داشته باشد. او در حالی از تامین تجهیزات اضطراری برق در خانه صحبت کرده که هزینه‌های درمانی کرونا کمر بسیاری از مردم را خم کرده و آن‌ها حتی برای خرید داروهای بیماران خود با مشکل مواجه‌اند.

احتمال هدر رفتن واکسن‌های کرونا

قطعی برق صدمات جبران‌ناپذیری در بخش‌های دیگر نیز در پی دارد؛ روزنامه همشهری به نقل از پزشکان مراکز سلامت منتخب واکسینه کردن عمومی خبر داده خاموشی‌های پی‌درپی، زنجیره سرد مخازن انبار واکسن کرونا را قطع می‌کند چراکه بیشتر مراکز سلامت، زیرساخت‌های لازم از جمله دستگاه‌های ژنراتور تامین برق اضطراری ندارند. راه چاره‌ این مراکز برای مشکل فعلی تاکنون این بوده که در یخچال‌های نگهداری واکسن به‌صورت مداوم بسته بماند و برای تامین سرمای لازم در جعبه‌های سردنگهدارنده (کولدباکس‌ها) از یخ استفاده کنند.

به گفته یکی از پزشکان این مراکز در صورت ادامه یافتن وضعیت فعلی، نگهداری واکسن‌ها با مشکل اساسی روبه‌رو خواهد شد، به خصوص که قطعی برق در تهران برنامه و روال مشخصی ندارد و دو تا سه مرتبه در روز اتفاق می‌افتد. او از هدر رفتن برخی واکسن‌ها به دلیل قطعی برق نیز خبر داد و گفت: «نگهداری واکسن‌های ۱۰ دوزی هندی و کره‌ای و حتی واکسن‌های چند دوزی روسی در این وضعیت بسیار سخت است، چراکه شرایط نگهداری متفاوت‌تری نسبت به واکسن‌های چینی دارند. واکسن‌های چینی تک‌دوز هستند و دمای مورد نیاز آن‌ها منفی دو درجه است؛ اما برای نگهداری واکسن‌های روسی حتما باید از یخ خشک استفاده شود که دمای منفی ۲۰ درجه دارد. بعد از خروج از یخچال هم دو ساعت زمان نیاز داریم که یخ آن‌ها باز شود و پس از آن هم دو ساعت بیشتر زمان برای تزریق وجود ندارد. در این وضعیت ما حتی پرتی واکسن هم داشتیم که باید برای دلیل آن صورت‌جلسه با نماینده حراست نماینده وزارت بهداشت پر می‌کردیم که مبادا واکسن به گروه غیر هدف تزریق شده باشد.»

با وجود اینکه مراکز درمانی واکسینه کردن عمومی نگران هدر رفتن واکسن‌ها به دلیل قطعی پی‌درپی برق هستند و می‌گویند از اداره برق خواسته شده تا از قطع برق این مراکز جلوگیری شود، حسین صبوری مدیرعامل شرکت توزیع برق تهران بزرگ، در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر مدعی شده تاکنون برق هیچ بیمارستانی در تهران قطع نشده و برنامه قطع برق این شرکت شامل سازمان‌ها و مراکزی است که باوجود اخطارهای مداوم مصرف برق خود را کاهش نداده‌اند.

فرسودگی شبکه توزیع و تولید یا رمزارزها

قطع یک‌باره برق خسارات زیادی به وسایل الکترونیکی شهروندان وارد کرده و درحالی‌که انتقادها نسبت قطعی مداوم برق شدت یافته مدیرعامل شرکت توانیر در یک برنامه خبری تلویزیون ایران آب پاکی را روی دست مردم ریخت و گفت: «تا یک ماه دیگر وضع به همین منوال است.»

دلیل اصلی قطع برق در تهران چیست؟ این سوالی است که نه‌تنها برای مردم که حتی برای برخی نمایندگان مجلس نیز ایجاد شده، حسین حق‌وردی روز یکشنبه (۲ خرداد) در جلسه علنی مجلس گفت: «یک نفر هم نیست که به مردم توضیح‌ دهد علت قطعی برق چیست.»

درحالی‌که برخی گمانه‌ها از استخراج رمزارز به عنوان دلیل اصلی قطعی‌های مداوم برق حکایت دارند، مجتبی توانگر، عضو کمیته اقتصاد دیجیتال مجلس، از بررسی این موضوع در این کمیته خبر داد و در توییتی نوشت: «علت قطع برق، استخراج رمزارز نیست. علت؛ توقف سرمایه‌گذاری و فرسودگی شبکه توزیع و تولید است.»

این در حالی است که پیشتر سخنگوی صنعت برق ایران، استخراج غیرمجاز رمزارزها مثل بیت‌کوین را دلیل قطع شدن مداوم برق اعلام کرده بود. وزارت نیرو در جلسه هیئت دولت روز یکشنبه (۲ خرداد) نیز از کشف ۲۷ درصد مراکز استخراج رمزارز با گزارش‌های مردمی پرده برداشت. بر اساس گزارش وزارت نیرو از تیرماه سال ۹۹ تا اردیبهشت سال جاری (۱۴۰۰)، ۱۷۵ هزار ماینر و ۲۶۶۱ مرکز استخراج رمزارز کشف شده و در دو ماه اول سال ۱۴۰۰ میزان مصرف برق نسبت به دوره مشابه در سال گذشته ۲۰ درصد افزایش داشته است.

در گزارش وزارت نیرو علاوه بر استخراج رمزارزها، افزایش شدید دمای هوا، راه‌اندازی زودهنگام چاه‌های کشاورزی و افزایش مصرف برق صنایع بزرگ به عنوان دلایل دیگر قطعی برق اعلام شده‌اند.
قطع مداوم برق و عدم اطلاع‌رسانی از پیش، زندگی و کار بسیاری از شهروندان را دچار اختلال کرد. بخش زیادی از انتقادها متوجه ناکارآمدی سیستم توزیع برق می‌شد و بخش زیادی متوجه عدم اطلاع‌رسانی برای اینکه شهروندان آمادگی لازم را داشته باشند.

با وجود اینکه در روزهای گذشته مناطق زیادی از تهران، در ساعات طولانی برق نداشته‌اند، مدیرعامل شرکت توزیع برق تهران در گفت‌وگو با مهر خاموشی‌های پایتخت را پراکنده اعلام کرد و شرایط اقلیمی و کاهش شدید بارندگی‌ها در سال جاری (۱۴۰۰) را به عنوان دلایل اصلی برشمرد.

پس از انتقادهای بسیار به خاموشی‌های ناگهانی و خساراتی که در ادامه آن بر شهروندان وارد شد، شرکت توزیع برق جدول زمان‌بندی خاموشی‌ها را منتشر کرده و از ساکنان تهران خواسته از طریق اپلیکیشن «برق من» و وب‌سایت این شرکت از ساعات قطع برق در منطقه خود باخبر شوند اما به اعتقاد دبیر فدراسیون شطرنج ایران، قطعی برق در قرن ۲۱ مضحک است.

شکست نمایندگان شطرنج ایران در مسابقات قهرمانی آسیا

یکی از پیامدهای قطع پی‌درپی و ناگهانی برق در تهران، شکست نمایندگان شطرنج‌ ایران در مسابقات قهرمانی شطرنج آسیا بود که به صورت مجازی با میزبانی امارات در حال برگزاری است. قطع ناگهانی برق در هنگام برگزاری مسابقات منجر به شکست پرهام مقصودلو و امین طباطبایی، قهرمانان شطرنج ایران، شد و این موضوع واکنش تند مسئولان این رشته، رسانه‌ها و عموم مردم را در پی داشت.
در روزهای گذشته علاوه بر تهران برخی دیگر از استان‌ها همچون البرز، سمنان و ایلام نیز با خاموشی‌های پی‌درپی مواجه بوده‌اند و برخی گزارش‌ها از کند شدن اینترنت تلفن همراه هم‌زمان با قطع برق در تهران خبر می‌دهند.

قطع برق آموزش آنلاین بسیاری از دانش‌آموزان و دانشجویان را نیز دچار اختلال کرده و باعث شده بسیاری از کارهای آنلاین نیز متوقف شوند؛ اما با وجود همه انتقادها به خاموشی‌های پی‌درپی و خساراتی که به دلیل قطع مداوم برق بر جنبه‌های مختلف زندگی شهروندان وارد شده؛ مدیرعامل شرکت توانیر در یک گفت‌وگوی خبری با تلویزیون ایران گفته این بساط تا یک ماه دیگر ادامه دارد و این در حالی است که گفته‌های متناقض مسئولان و نمایندگان سردرگمی مردم را در پی داشته و آن‌ها هنوز نمی‌دانند دلیل اصلی قطع شدن برق چیست.