خطر مضاعف بازگرداندن فعالان ایرانی ساکن ترکیه به ایران

در حال حاضر ۶۷ هزار ایرانی در ترکیه زندگی می‌کنند که ۳۹ هزار نفرشان پناهجو هستند

بهزاد پناهجویی که عکس شکنجه‌هایش در زندان‌های جمهوری اسلامی را نشان می‌دهد، شهر نوشهیر، ترکیه ۲۰۱۰- AFP PHOTO/BULENT KILIC

نشریه بریتانیایی گاردین در گزارشی می‌گوید پس از موج جدید بازداشت و صدور حکم بازگشت برای پناهجویان فراری از ایران، دگراندیشان ایرانی در ترکیه نمی‌دانند که آیا این کشور هنوز پناهگاهی امن برایشان به شمار می‌رود یا نه.

گاردین در این گزارش به افشين سهراب‌زاده، فعال کرد ۳۱ ساله اشاره می‌کند که طی هفت سال حبس در ایران متحمل زندان انفرادی و شکنجه شده بود. او در سال ۲۰۱۶ توانست هنگام رفتن به بیمارستان فرار کند و به ترکیه برود، و یک سال بعد همسرش نیز به او پیوست.

سهراب‌زاده هنگام یکی از مراجعات معمول به پلیس محلی در اسکی‌شهیر برای اخذ مدارک سفر، به اتهام تهدید برای امنیت ملی ترکیه بازداشت شد. همسرش فرشته کنگاوری گفته است که مردانی به نظر می‌رسید ماموران حکومت ایران باشند آنان را در ترکیه آزار دادند، به طوری که مجبور شدند چند بار آدرس خود را تغییر دهند.

وکیل سهراب‌زاده نیز می‌گوید مصونیت او به عنوان پناهجو تحت قوانین ترکیه و بین‌المللی، نادیده گرفته شده است. او ممکن است در صورت استرداد به ایران با اعدام مواجه شود.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

گاردین به چهار پناهجوی دیگر ایرانی، به نام‌های لیلی فرجی، زنیب صحافی، اسماعیل فتاحی و محمد پوراکبری اشاره می‌کند که همگی به اتهام مشارکت در تجمعی علیه خروج ترکیه از کنوانسیون حمایت از زنان در مقابل خشونت خانگی، بازداشت شده‌اند.

در حال حاضر ۶۷ هزار ایرانی در ترکیه زندگی می‌کنند که ۳۹ هزار نفرشان پناهجو هستند. همزمان با افزایش سرکوب ترکیه علیه دگراندیشان این کشور، صدها هزار تن از فعالان ایرانی، اویغور، شهروندان عربستان سعودی و بهار عرب، طی دهه گذشته در گریز از بدرفتاری حاکمان کشورهای خود در ترکیه پناه گرفته‌اند.

شهرت ترکیه به عنوان مخفی‌گاه تبعیدی‌ها دیگر مانند گذشته نیست و اخیرا شماری از پناهجویان اویغور به قزاقستان و چین مسترد شده‌اند. شماری از اعضای اخوان‌المسلمین نیز به مصر بازگردانده شده‌اند.

ایران در ترکیه می‌گویند روابط آنکارا و تهران و مناسبات قوی تجاری و امنیتی میان دو طرف، به شدت نگران سرنوشت خود هستند.

نشریه تایمز سال گذشته گزارش داده بود که ۳۳ ایرانی از ترکیه به ایران بازگردانده شدند و در این میان دو نفر، سعید تمجیدی و محمد رجبی به دلیل شرکت در تظاهرات سال ۲۰۱۹، به اعدام محکوم شدند.

از سال ۲۰۱۷ به این سو دست‌کم چهار ایرانی، ظاهرا به دستور سپاه پاسداران، در خاک ترکیه ربوده یا کشته شده‌اند.

یک مقام ارشد ترکیه به روزنامه گاردین گفت:‌ «ترکیه قصد ندارد هیچ یک از پناهجویان ایرانی را به ایران پس بفرستد. اما ممکن است که آنان به کشور سوم فرستاده شوند.»

دولت ترکیه در سال ۲۰۱۸ کار ثبت پناهجویان و پناهندگان در این کشور را از سازمان ملل گرفت. آمار مربوط به استرداد پناهجویان در وبسایت اداره مهاجرت ترکیه از دسترس عموم خارج شده است.