تنش در کشمیر هند در پی لغو یک ماده قانون اساسی

فسخ ماده شماره سیصد وهفتاد قانون اساسی هند، بزرگترین تغییر در اوضاع حساس کشمیر در هفتاد سال گذشته است

RIZWAN TABASSUM / AFP

هند برای اولین بار به مهاجران هندی اجازه خرید ملک در کشمیر با جمعیت اکثریت مسلمان داد که باعث بروز اعتراضات گسترده شد

ابطال اصل ۳۷۰ قانون اساسی هند جدی‌ترین اقدام در به هم زدن اوضاع حساس کشمیر طی ۷۰ سال گذشته است

آدام ویثنال – تیم وایات

هند حفاظت ویژه قانون اساسی از وضعیت کشمیر به عنوان تنها منطقه اکثرا مسلمان‌نشین کشور، را باطل کرد، اقدامی که انتظار می‌رود اعتراضات گسترده‌ای را به همراه داشته باشد.

در اقدامی پیش‌گیرانه و در انتظار واکنشی خشمگین به اقدام دوشنبه دولت، هزاران سرباز جدید طی هفته گذشته به منطقه اعزام شده‌اند، که پیش از آن نیز یکی از نظامی‌ترین مناطق دنیا بود. در حالیکه اعتراضاتی در سراسر پاکستان در حال وقوع است در طرف دیگر هم، تظاهرکنندگان در دهلی شعار می‌دادند: «ما قتل دموکراسی را تحمل نخواهیم کرد» و پلاکاردهایی با خود حمل می‌کردند با این مضمون که «ما در کنار کشمیر ایستاده‌ایم.»

ابطال اصل ۳۷۰ قانون اساسی هند که اول در مجلس این کشور توسط وزیر کشور، آمیت شاه، اعلام شد و بعد توسط رییس‌جمهور مهر تایید خورد، جدی‌ترین اقدام در به هم زدن اوضاع حساس کشمیر طی ۷۰ سال گذشته است.

این اقدام به مردم خارج از منطقه اجازه می‌دهد در دره کشمیر ملک خریداری کرده و حاکمیت و خودمختاری کشمیر را در قوانین و سیاست‌‌های داخلی خویش، از آن سلب می کند؛ سیاست‌هایی که در اکثر شغل‌های دولتی و فرصت‌های آموزش عالی، اولویت را به ساکنان کشمیر می‌داد.

حامیان دولت هندوی ملی‌گرای هند می‌گویند این اقدام باعث بهبود روند تلفیق کل ایالت جامو و کشمیر - که دره کشمیر نیز بخشی از آن است - در کشور می‌شود.

اما این اقدام در میان کشمیریان به شدت نامحبوب است چرا که می‌ترسند این طرح دولت اقدامی در راستای پر کردن منطقه مسلمان‌نشین کشمیر با مهاجران هندو و تلاش برای تغییر دائمی بافت جمعیتی منطقه باشد.

علی‌رغم خارج کردن وسایل ارتباطی و سرویس‌های اینترنتی از دسترس توسط دولت هند، محبوبه موفتی، وزیر ارشد سابق جامو و کشمیر، در توییتی این تصمیم دولت را «غیرقانونی» و «مغایر قانون اساسی» نامید. او گفت: «امروز تاریک‌ترین روز دموکراسی در هند است.»

این اقدام همچنین از جانب پاکستان محکوم شد که ادعا می‌کند کشمیر بخشی از خاک این کشور است و بر سر این منطقه چندین بار با هند وارد جنگ شده است. شاه محمود قریشی، وزیر خارجه پاکستان، گفت که دولتش به سرعت کارزاری دیپلماتیک به راه خواهد انداخت تا از ابطال اصل ۳۷۰ که قرار است به زودی اجرایی شود، جلوگیری نماید. او ادعا کرد ابطال اصل 370 ناقض قطعنامه سازمان ملل درباره کشمیر است و گفت این ماجرا را با واشنگتن در میان خواهد گذاشت.

سفارت ایالات متحده در دهلی یک اخطاریه امنیتی صادر کرده و از تمام امریکاییان خواسته به سرعت منطقه را ترک کنند و اشاره کرده است که «احتمال حملات تروریستی و همچنین اعتراضات خشونت‌آمیز مردم» وجود دارد.

وزیر امور خارجه پاکستان طی بیانیه‌ای اظهار داشت که این کشور «تمام گزینه‌های ممکن برای مقابله با این اقدام غیرقانونی» اتخاذ شده توسط هند را در نظر خواهد گرفت. تا بعدازظهر روز دوشنبه، هیچ بیانیه‌ای از جانب ارتش قدرتمند پاکستان صادر نشده است.

سردار مسعود خان، حاکم بخش پاکستانی‌نشین کشمیر پا را فراتر گذاشت و گفت هند می‌تواند برای نادیده انگاشتن وضعیت منطقه مسلمان‌نشین، با پاکستان «وارد جنگ شود.»

در مظفرآباد، پایتخت بخش پاکستانی کشمیر حدود ۳۰ مایل از مرز محل نزاع، ده‌ها معترض پرچم‌های سیاه بلند کرده و لاستیک‌های ماشین را به آتش کشیده و فریاد زدند «مرگ بر هند.»

زاهد اقبال، مهاجری ۳۵ ساله از منطقه هندی‌نشین کشمیر می‌گوید: «ابطال وضعیت ویژه کشمیر به هدف خود نخواهد رسید. ما با قدرت علیه آن به مبارزه برخواهیم خواست.»

در اسلام‌آباد، پایتخت پاکستان و بندر تجاری کراچی نیز تظاهرات‌هایی در جریان بود.

آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل از هند و پاکستان خواسته خوددار باشند. سخنگوی او، استفانی دوجاریچ گفته است که سربازان حافظ صلح سازمان ملل که بر آتش‌بس در ایالت جامو و کشمیر نظارت دارند «شاهد افزایش حرکات نظامی در منطقه تحت کنترل بوده‌اند.»

دو جنگ از سه جنگ درگرفته میان پاکستان و هند بر سر این استان هیمالیایی بوده است. آخرین‌بار تنش‌ها در این منطقه به شدت نظامی، در اوایل سال جاری میلادی بالا گرفت وقتی گلوله‌باران پراکنده در دو طرف مرز باعث کشته شدن ۱۲ سرباز و شهروند غیرنظامی شد. پیش از آن، هند اقدام به حمله هوایی به منطقه پاکستانی‌نشین کشمیر کرد با این ادعا که اردوگاه آموزشی گروهی تروریست است و در پاسخ، پاکستان یک هواپیمای نظامی هند را سرنگون کرده و خلبان آن را برای مدت کوتاهی اسیر کرد. حمله هوایی هند هم بعد از این اتفاق افتاد که یک ماشین بمب‌گذاری شده در ناحیه هندی‌نشین کشمیر جان ۴۴ افسر پلیس را ستاند. یک گروه شبه‌نظامی اسلام‌گرای پاکستانی به نام «جیش محمد» مسئولیت این اقدام را به عهده گرفت.

گرچه کشمکش بر سر کشمیر اکنون بیش از ۷۰ سال است که ادامه دارد، دونالد ترامپ در ماه گذشته گفت می‌تواند کمک کند تا راه‌حلی برای پایان این نزاع در حال خروش یافت.

حزب حاکم هند، حزب باراتیا جاناتا، در مانیفست انتخابات ۲۰۱۹ خویش وعده داد وضعیت ویژه کشمیر را باطل خواهد کرد.

از وقتی که حزب باراتیا جاناتا که از گذشته نیروی هندویی ملی‌گرا بوده است، در سال ۲۰۱۴ قدرت را به دست گرفت، هند شاهد افزایش جنگ‌های قومی علیه اقلیت مسلمان خود بوده است.

 

با مشارکت سایر آژانس‌های خبری

 

© The Independent