امرالله صالح، معاون اول ریاست جمهوری افغانستان، می‌گوید نشست صلح استانبول برای افغانستان، کنفرانس بن دوم نخواهد بود. 

او می‌گوید: «کنفرانسی که قرار است در کشور دوست وهمکیش ما ترکیه برگزار شود، هیچ شباهتی از دید محتوا و رسالت با نشست بن که در سال ۲۰۰۱ در کشور آلمان دایر گردید، نخواهد داشت.»

در نشست بن، دولت انتقالی روی کار آمد که رهبری جدیدی برای افغانستان تعیین کرد. 

اما آقای صالح می‌گوید که افغانستان امروز با کشور دیروز تفاوت دارد. او می‌افزاید: «نشست ترکیه به یقین یک فرصت بسیار مهم و نادر است تا بتوانیم فضای جنگ را به فضای گفتمان و تفاهم مبدل سازیم. اهمیت این نشست در آن است که تمام کشورهای جهان که ربط و نفع یا دخلی در قضیه افغانستان دارند، آن را از نزدیک حمایت و رصد می‌کنند. آن‌هایی که از صلح و مراوده با مردم هراس دارند، در برابر قضاوت داخلی و جهانی قرار خواهند گرفت.»

او می‌افزاید: «صلح باید تأیید قلب و ذهن مردم افغانستان را از مجرای مشخص آن، یعنی لویه جرگه و انتخابات، با خود داشته باشد.» 

همزمان، افغانان مهاجر در آستانه مذاکرات صلح خواهان تشکیل دولت منتخب به جای دولت انتقالی شدند. 

مهاجران افغان در آستانه آغاز مذاکرات صلح طالبان با دولت افغانستان در استانبول، بیانیه‌ای منتشر کرده‌اند و از شرکت‌کنندگان نشست استانبول خواسته‌اند که توافقات صلح و روند گذار را بر اساس یک روش واضح و عملی انجام دهند که دولت منتخب فراگیر، در مرکز آن باشد.

آنان تأکید کرده‌اند که هر نوع توافق صلح، باید با تایید و تضمین سازمان ملل متحد و کشورهای بی‌طرف همراه باشد و نهادهای دولتی که لازمه دموکراسی است، حفظ شود.

انتظار می‌رود نشست استانبول برای صلح افغانستان به‌زودی برگزار شود. اما محمد نعیم، سخنگوی طالبان، می‌گوید این گروه برای شرکت در تاریخ ۱۶ آوریل که قبلا اعلام شده بود، آماده نیست. آمریکا، ترکیه، قطر، و سازمان ملل متحد، این زمان را برای برگزاری نشست استانبول تعیین کرده بودند.

مهاجران افغان ساکن اروپا، آمریکا و آسیا، در بیانیه خود می‌گویند نشست استانبول امید به گفت‌وگو و رسیدن به راه‌حل سیاسی برای پایان جنگ و دستیابی به صلح را بیشتر ساخته است. آنان خواستار تشکیل دولت منتخب فراگیر و حامی حقوق و آزادی‌های اساسی شهروندان، به‌ویژه زنان و اقلیت‌های قومی و مذهبی به عنوان گروه‌های آسیب‌پذیر شده‌‌اند.

در بیانیه آنها آمده است: «دولت منتخب، کثرت‌گرا، مشروع، بی‌طرف و مبتنی بر واقعیت‌های عصر حاضر باشد و این توافقات نباید حقوق و آزادی‌های اساسی زنان و مردان افغانستان را که در قوانین جاری و کنوانسیون‌هایی که دولت افغانستان به آنها پیوسته است، نفی کند.»

پیشنهادهایی که تاکنون مطرح شده است، بیشتر بر ایجاد دولت انتقالی صلح تأکید دارد. لازمه این نوع دولت، برکناری دولت افغانستان و تعیین حکومت موقت است. 

اما مهاجران افغان تأکید کرده‌اند که تنها در یک دولت منتخب و فراگیر است که زنان و مردان با حقوق برابر و مستقل می‌توانند زندگی خود را بر اساس ارزش‌ها و حقوق اساسی بشری، مانند آزادی بیان، سامان بخشند. آنان از تشکیل دولت مبتنی بر انتخابات استقبال کرده‌اند، اما تأکید کرده‌اند که تحقق این امر مستلزم ضمانت‌های قوی اجرایی و تعهد طرف‌های مذاکره‌کننده برای جلوگیری از فروپاشی و منازعه در فردای پس از صلح است.

مهاجران افغان با ایجاد هر نوع نهاد امتیازی نیز مخالفت کرده‌اند: «از ایجاد نهاد مصلحتی و امتیازی مانند شورای عالی فقه اسلامی پرهیز کنند، زیرا این امر در آینده موجب تنش‌های سیاسی و حقوقی خواهد شد.»

مهاجران افغان گفته‌اند که جامعه افغانستان متشکل از اقوام و گرایش‌های مختلف فکری و فرهنگی است و نظام سیاسی نیز باید بازتاب دهنده این واقعیت عینی و تاریخی این جامعه باشد. 

زمان برگزاری نشست استانبول مشخص نشده است، اما انتظار می‌رود به‌زودی در سطحی گسترده برگزار شود.