قابلیت جدید شبکه اجتماعی اکس که موقعیت مکانی کاربر را به همه نشان میدهد، در مورد موقعیت برخی مقامهای طالبان و چهرههای شناختهشده افغانستان بحثبرانگیز شده است.
این قابلیت که بهتازگی به اکس اضافه شده، با کلیک روی «در مورد این حساب»، مشخصاتی مانند مکان، زمان ایجاد حساب، نوع نرمافزاری که کاربر استفاده میکند و دفعات تغییر نام کاربری را نشان میدهد.
در این راستا، بررسی حساب کاربری ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان، با بیش از یک میلیون دنبالکننده، موقعیت مکانی او را ایالات متحده آمریکا نشان میدهد. در بخش اطلاعات این حساب کاربری آمده است که او از طریق نرمافرازی از داخل افغانستان به این حساب دسترسی دارد و از سال ۲۰۱۷ که حساب ایجاد شده تاکنون، سه بار نام کاربری آن تغییر کرده است.
اکس تذکر میدهد که موقعیت مکانی کاربر ممکن است دقیق نباشد، چون این گزینه بنا به دلایل مختلف از جمله آخرین مکانی که فرد بوده یا به دلیل استفاده از ویپیان، ممکن است متغییر باشد.
تاکنون از سفر ذبیحالله مجاهد، سخنگوی رژیم طالبان به آمریکا گزارشی منتشر نشده است و هیچ یک از مقامهای دیگر این گروه نیز به ایالات متحده سفر نکردهاند.
برخی کاربران نوشتهاند که حساب کاربری مجاهد را از مدتها پیش افرادی در خارج از افغانستان اداره میکردند، چون او تا پیش از بازگشت طالبان به قدرت و به دلیل جنگ، همیشه به این حساب دسترسی نداشت.
ذبیحالله مجاهد هنوز در مورد موقعیت مکانی خود بر اساس اطلاعات حساب پرمخاطبش در اکس توضیحی نداده است. این در حالی است که حساب کاربری شمسالله صمیم، مسئول شبکههای اجتماعی در دفتر ذبیحالله مجاهد، موقعیت او را در افغانستان نشان میدهد. صمیم مسئول تمامی حسابهای مرتبط با دفتر سخنگوی طالبان است و این صفحات را مرتب بهروزرسانی میکند.
نیکیتا بیر، رئیس بخش توسعه محصول در اکس، اعلام کرده که موقعیت مکانی کاربران در این شبکه تا ۹۹.۹۹ درصد دقیق است، اما لنس اولانوف، سردبیر ارشد سایت تیچ ریدر که در حوزه فناوری فعالیت میکند، معتقد است دخیل بودن عواملی مانند استفاده از ویپیان و کنترل یک حساب کاربری از سوی چند نفر ممکن است باعث شود مکان دقیق حساب کاربری در لحظهای که نشان داده میشود، دقیق نباشد.
در همین حال اکس موقعیت مکانی حساب کاربری اشرف غنی را که از اوت ۲۰۲۱ تاکنون در امارات متحده عربی به سر میبرد، در ایالات متحده آمریکا نشان میدهد. موقعیت مکانی عبدالله عبدالله و حامد کرزی که در کابل زندگی میکنند، هم در بریتانیا و ایالات متحده است. آنچه نشان میدهد احتمالا حسابهای کاربری غنی، کرزی و عبدالله را افرادی در آن کشورها کنترل میکنند. همانطور که موقعیت مکانی حساب کاربری ذبیحالله مجاهد نیز ایالات متحده است، در حالی که او هیچگاه به آمریکا نرفته است.
بررسی شماری از حسابهای کاربری در شبکه اکس که با نام مستعار از طالبان حمایت میکنند، نشان میدهد که بیشتر آنها ساکن افغانستاناند. مکان فعالیت بسیاری از حسابهای کاربری نهادهای طالبان نیز افغانستان ثبت شده است. با این حال موقعیت مکانی رهبران سیاسی دولت پیشین و رهبران جبهههای مخالف طالبان در کشورهای مختلف است.
این گزینه موقعیت مکانی حساب کاربری احمد مسعود، رهبر جبهه مقاومت ملی و امرالله صالح، معاون نخست دولت پیشین افغانستان را در آسیای میانه و موقعیت حساب کاربری یاسین ضیا، رهبر جبهه آزادی افغانستان، را در اسپانیا نشان میدهد.
همچنین برخلاف موقعیت مکانی رسانهها و نهادهای طالبان که در افغانستان است، موقعیت مکانی حسابهای کاربری و صفحات رسمی بسیاری از احزاب سیاسی از جمله جبهههای نظامی فعال مخالف طالبان در روسیه، ایالات متحده و اروپا است.

