نمایندگان ایران و پنج قدرت جهانی باقی مانده در برجام عصر سه‌شنبه در وین پایتخت اتریش گرد‌هم آمدند تا با حضور غیرمستقیم نماینده ایالات متحده، راه‌های نجات توافق و احیای آن را بررسی کنند.

آمریکا، بریتانیا، فرانسه، آلمان، روسیه و چین پس از مذاکرات طولانی دیپلماتیک در سال ۱۳۹۴ با ایران بر سر اعمال محدودیت بر برنامه هسته‌ای‌اش در ازای رفع برخی تحریم‌ها توافق کردند.

کمتر از سه سال بعد، دونالد ترامپ رئیس جمهوری وقت آمریکا با هدف رسیدن به یک توافق بهتر که فعالیت‌های موشکی و منطقه‌ای جمهوری اسلامی را نیز در بر بگیرد، از آن توافق خارج شد.

تهران در این مدت تن به مذاکره نداد و با روی کار آمدن دولت جدید در آمریکا، و اعلام تمایل واشنگتن به بازگشت به توافق، برگزاری نشست امروز با میانجیگری اروپا مورد قبول قرار گرفت.

خبرگزاری دولتی ایرنا ساعتی بعد از قول روابط عمومی وزارت امور خارجه ایران نوشت که دور نخست این گفت‌وگو به پایان رسیده و طرفین برای ادامه مذاکرات در سطح کارشناسی توافق کرده‌اند.

بر اساس این گزارش، نشست‌های کارشناسی قرار است به رایزنی در مورد جنبه‌های فنی و جزئیات مسائل مربوط به تحریم‌ها و مسائل هسته‌ای بپردازند و نتیجه بحث‌های خود را به کمیسیون مشترک گزارش کنند.

انریکه مورا هماهنگ کننده اروپا در پیامی در توییتر، نشست امروز را «سازنده» خواند و از وحدت میان اعضای کمیسیون مشترک برجام در مورد فعالیت‌های دو گروه کارشناسی اجرای تعهدات هسته‌ای و لغو تحریم‌ها خبر داد.

معاون سیاسی جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ادامه این توییت نوشت، «به عنوان هماهنگ کننده، تماس‌های خود را اینجا در وین با همه طرف‌های ذینفع، از حمله ایالات متحده، تشدید خواهد کرد گرد.

این نخستین نشست حضوری نمایندگان طرف‌های باقی‌مانده برجام است که پس از روی کار آمدن دولت جو بایدن برگزار می‌شود و نمایندگان دولت آمریکا نیز، هرچند غیرمستقیم، در آن حضور دارند.

ایران و آمریکا گفته‌ بودند در نشست امروز به‌طور مستقیم با یکدیگر گفت‌وگو نمی‌کنند، و هدف از برگزاری آن را آماده کردن زمینه برای بازگشت آمریکا به برجام و بازگشت ایران به پیروی کامل از آن اعلام کرده‌اند.

عباس عراقچی معاون سیاس وزیر امور خارجه ایران و سرپرست هیئت مذاکره‌کننده ایرانی پس از پایان دور اول نشست گفت، مذاکره کنندگان در وین می‌مانند و روز جمعه جلسه دیگری در مورد برجام برگزار می‌کنند. اشاره او به نشست بعدی در سطح مدیران است.

نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور ایران یکی از اعضای هیئت آمریکایی است که امروز در وین حضور دارد و روز سه‌شنبه در یک گفت‌وگوی رادیویی تأکید کرد که نشست امروز فقط «گام نخست» در یک «روند دشوار و طولانی» با هدف بازگرداندن دو کشور به پیروی از مفاد برجام است.

رابرت مالی در مصاحبه با رادیو ملی آمریکا، ان‌پی‌آر، با اشاره به خروج آمریکا از برجام و اقدام‌های ایران در نادیده گرفتن محدودیت‌های هسته‌ای خود در واکنش به آن تصمیم گفت، «قرار است درباره شناسایی گام‌هایی که ایالات متحده باید بردارد و گام‌هایی که ایران بر خواهد داشت گفت‌وگو شود.»

ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز عصر دوشنبه به خبرنگاران در واشنگتن گفت: «نمایندگان ایران و آمریکا به طور غیرمستقیم درباره برداشتن گام‌هایی برای احیای توافق هسته‌ای رایزنی می‌کنند.»

او گفت، «هدف از نشست وین آماده کردن زمینه برای بازگشت دوجانبه به تعهدات است.» پرایس در ادامه تأکید کرد که انتظار ندارد مذاکرات فورا به نتیجه برسد و این روند دشوار خواهد بود.

لغو بخشی از تحریم‌ها در مقابل اعمال محدودیت‌های دائمی و قابل راستی‌آزمایی، از جمله چارچوب‌های مورد نظر آمریکا است؛ اما تهران بر لغو همه تحریم‌ها پیش از بازگشت به تعهدات خود تأکید دارد.

بازگشت گام به گام موضوعی است که وزیر امور خارجه ایران هم پیش‌تر به آن اشاره کرده بود. هرچند که بعدا پس از اصرار رهبر جمهوری اسلامی بر لغو تحریم‌ها، از این پیشنهاد فاصله گرفت.