مرکز ارتدکس در فلسطین و اردن، اسقف تئوفیلوس سوم، رهبر کليسای ارتدکس یونان در فلسطین را به واگذاری مناطق وسیعی از کلیسای «مار الیاس» در شهر «بیت‌جالا» به اسرائیل متهم کرد. به گفته مرکز ارتدکس، هدف از این اقدام، فراهم کردن زمینه ساخت یک شهرک یهودی‌نشین جدید در این منطقه است که ارتباط میان شهر بیت‌لحم و بیت‌المقدس را قطع می‌کند و ضربه‌ شدیدی به طرح ایجاد کشور فلسطین می‌زند.

در واکنش به این موضوع، رهبر کلیسای ارتدکس یونان، اتهامات وارده را رد کرده و تأکید کرد که "این اراضی تا روز قیامت حفظ می‌شود."

مرکر ارتدکس با خاطرنشان کردن این‌که اسناد و مدارک کافی برای اثبات این مدعا در دست دارد، رهبر کلیسای یونان در فلسطین را متهم کرد که بیش از صد هزار متر مربع از اراضی متعلق به کلیسا را برای ساخت ۵۴۰ واحد مسکونی شهرک‌نشین و احداث هتل‌هایی برای گردشگران در گستره‌ای به مساحت ۶۵ هزار متر مربع را به اسرائیل واگذار کرده است و در مقابل، ۱۰۰ واحد مسکونی که مساحت آن ۱۲ هزار متر مربع خواهد بود را به دست می‌آورد.

در همین حال، الیف صباغ، یکی از اعضای مرکز ارتدکس فلسطین و اردن و کارشناس امور اوقاف، رهبر کلیسای ارتدکس یونان در فلسطین را برای اثبات خلاف این ادعا به چالش کشیده و افزود که وی در گذشته بارها اقدام به واگذاری اراضی به اسرائیل کرده است.

صباغ افزود كه تئوفیلوس سوم، اسقف کلیسای ارتدكس یونان، "تنها كسی است كه زمین های متعلق به اوقاف را به اسرائیل به اجاره نداده بلکه آنها را کاملا فروخته است"، وی اظهار داشت آن‌چه را كه در چند دهه پیش به اسرائیل اجاره داده بود، در واقع، فروخته است.

اما تئوفیلوس سوم این اتهامات را به شدت رد كرده و آنها را "شایعات بدخواهانه‌ای توصیف کرد كه اعتبار و حیثیت كلیسای معتبر مسیحیان را خدشه‌دار می‌كند" و افزود كه رهبری کلیسا توانسته است برای بازسازی کلیسای «مار الیاس»، که قدمت آن به قرن هفتم میلادی باز می‌گردد، به کمک مالی دسترسی پیدا کند. وی با تأکید بر این‌که "همواره در تلاش برای حفظ مقدسات و املاک پاتریارک‌نشین است"، به مسیحیان قول داد که "کلیسای مقدس مار الیاس تا روز قیامت همچنان پا برجا باقی خواهد ماند."

با این حال، تئوفیلوس سوم، منابع مالی مرمت کلیسا که اراضی وسیعی به آن تعلق دارد را فاش نکرد، اما شورای ارتدکس گفت که تئوفیلوس سوم آن را از اسرائیل دریافت کرده است.

پارتریارکس‌ در بیانیه‌ای، واگذاری هرگونه زمینه وقفی را انکار کرده و خاطرنشان کرد اراضی که شهرک‌های یهودی‌نشین در اطراف بیت‌المقدس در آنها ایجاد می‌شوند، در سال ۱۹۴۷ توسط اسرائیل تصرف شده است.

شورای ارتدکس خواستار برکناری تئوفیلوس سوم شد و وی را "تاجر املاک و مستغلات با لباس مذهبی" توصیف کرد و رهبر کلیسای ارتدکس را به "مشارکت در اشغال بیت‌المقدس و بیت‌لحم و تلاش برای جدا کردن دو شهر یادشده با فراهم کردن زمینه ایجاد شهرک‌نشین در این منطقه به نفع اسرائيل" متهم کرد.

قابل ذکر است که انجمن مقدس، که شامل راهبان یونانی است، در سال ۲۰۰۵، تئوفیلوس سوم را به عنوان رهبر کلیسای ارتدکس یونان در بیت‌المقدس انتخاب کرد، این در حالی است انجمن مقدس تأکید دارد که "اموال و مقدسات منقول و غیر منقول کلیسا متعلق به ملت یونان است."

اما الیف صباغ گفت كه تمام املاک و اراضی وقفی یادشده در فلسطین "متعلق به كلیسا است و نه شخص پارتریارکس‌." وی افزود که پاتریارک‌نشین، یک نهاد اداری است که مدیریت امور كلیسا و دارایی‌های آن را بر عهده دارد اما حق تصرف در آن را ندارد.

صباغ افزود: قانون کلیسا در این زمینه که به قرن چهارم میلادی باز می‌گردد، "هرگونه تصرف شخصی اموال كلیسا را ​​ممنوع می‌كند و هر كسی كه به طور نامناسب از اموال و املاک کلیسا استفاده كند حتی اگر رهبر کلیسا باشد از سمتش عزل می‌شود."

البته ایجاد شهرک "گیوات هماتوس" در اراضی متعلق به کلیسای مار الیاس، در کنار  شهرک «گیلو»، علاوه بر جداسازی بیت‌لحم از بیت‌المقدس، شهر بیت صفافا در جنوب قدس را از مناطق عربی آن جدا کرده و در محاصره شهرک‌های یهودی‌نشین قرار می‌دهد.

مرکز ارتدکس، اردن و تشکیلات خودگردان فلسطین را به غفلت و سهل‌انگاری در تعقیب غاصبان اراضی یادشده متهم کرده و آنها را مسئول فراهم شدن زمینه ساخت شهرک‌ها دانست و افزود که در سال ۲۰۱۵، پانصد وکیل فلسطینی دادخواستی که شامل هزاران صفحه و صدها سند بود را به دادستان کل فلسطین تحویل دادند، اما به گفته وی دادستان در پیگیری این موضوع غفلت کرد.

اسرائیل در طول سال‌های گذشته بارها به دلیل فشار واشنگتن و کشورهای اروپایی، از ایجاد شهرک "گیوات هماتوس" خودداری کرد، اما در ماه فوریه گذشته، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل از لغو محدودیت‌های ساخت و ساز در این منطقه استراتژیک خبر داد. قابل ذکر است که یک شرکت ساختمانی اسرائیلی، ​​ساخت واحدهای مسکونی این شهرک و احداث امکانات گردشگری و تجاری در اراضی متعلق به کلیسای مقدس «مار الیاس» را بر عهده گرفته است.