در حالی که چند کشور جهان روند تزریق واکسن کرونا را آغاز کرده‌اند، در افغانستان موج دوم ویروس در حال گسترش و قربانی گرفتن است.
آخرین آمار نشان می‌دهد که در یک روز ۲۶ تن در افغانستان قربانی ویروس کرونا شده‌اند و در حدود ۲۳۵ تن دیگر نیز مبتلا گشته‌اند. آمار قربانی‌های دو هفته گذشته نشان می‌دهد که روند تلفات در اثر ابتلا به ویروس کرونا، نسبت به موج اول هم بیشتر است.
اما کشف و تولید واکسن کرونا در سطح جهان امیدواری‌های را نیز به وجود آورده که به احتمال زیاد سال ۲۰۲۱ سال ختم همه‌گیری ویروس کرونا باشد. البته دانشمندان به این باورند که کرونا همچنان با انسان‌ها در روی کره زمین باقی خواهد ماند اما دیگر آن خطر جهان‌گستر را نخواهد داشت. از هفته گذشته در چند کشور جهان روند تزریق واکسن کرونا آغاز شده است.
برای مردم افغانستان که هر روز خبر آغاز تزریق واکسن را می‌شنوند، مهم‌ترین دغدغه این است که چه زمانی واکسن کرونا به افغانستان خواهد رسید و به مردم تزریق خواهد شد. مقام‌های وزارت بهداشت افغانستان میگویند تا هفت ماه آینده این واکسن به افغانستان نیز خواهد رسید. اکمل سمسور سخنگوی وزارت بهداشت افغانستان می‌گوید که افغانستان از دو مرجع واکسن کرونا را دریافت خواهد کرد؛ مرجع نخست ائتلاف جهانی برای واکسن (COVAX facility) است که واکسن مورد نیاز برای حدود ۲۰ درصد از مردم افغانستان را پوشش خواهد داد.
مرجع دوم نیز بانک جهانی است که برای ۲۰ درصد دیگر مردم واکسن از منابع تولیدی آن تهیه خواهد کرد. بانک جهانی در حدود ۱۰۰ میلیون دلار و بانک توسعه آسیایی نیز در حدود ۵۰ میلیون دلار را برای دسترسی مردم افغانستان به واکسن کرونا اختصاص داده‌اند. البته ۲۰ درصد واکسنی که از سوی ائتلاف جهانی واکسن برای افغانستان در نظر گرفته شده است، به صورت رایگان به افغانستان داده خواهد شد.
با این حال مهم‌ترین دغدغه برای تزریق واکسن، شیوه نگهداری و امکانات لازم برای حفظ واکسن است. براساس گزارش رسانه‌ها واکسن تهیه شده از شرکت (فایزر و بیونتک) برای ماندگاری به دمای منهای ۷۰ درجه سانتیگراد نیاز دارد. همچنین برای این که این واکسن به دست همه در گوشه و کنار افغانستان برسد، نیاز به موجودیت زنجیره سرد است که مجموعه از سیستم نگهدارنده واکسن‌ها در دمای مشخص است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
افغانستان از نظر داشتن زنجیره سرد در یکی از بهترین وضعیت‌ها قرار دارد. براساس معیار‌های جهانی، افغانستان در سطح منطقه دوم و در سطح جهان سومین کشور دارای زنجیره سرد است. اما این زنجیره سرد در وضعیتی نیست که بتواند واکسن کرونا ساخت شرکت فایزر را نگهداری کند.
براساس گفته مقام‌های وزارت بهداشت، پایین‌ترین دمایی که در زنجیره سرد این وزارت‌خانه وجود دارد، منهای ۲۰ درجه سانتیگراد است. در حالی که برای واکسن شرکت فایزر دمای منفی ۷۰ نیاز است. اما واکسن شرکت مدرنا دمای منفی ۲۰ درجه نیاز دارد که تقریبا برابر است با امکانات موجود در سردخانه‌های افغانستان. با این حال قیمت هر دوز واکسن مدرنا چیزی در حدود ۴۰ دلار آمریکا است. در حالی که واکسن فایزر برای هر دوز حدود یک دلار محاسبه شده است.
اما چشم امید دولت افغانستان بیشتر به سوی واکسنی است که دانشگاه اکسفورد و شرکت استرازنکا تهیه کرده‌اند. این واکسن که به صورت سنتی و براساس سیستم تضعیف ویروس آنفولانزای شامپانزه تهیه شده است، نیاز به درجه دمای میان ۲ تا ۸ درجه بالای صفر دارد. به همین دلیل امکان استفاده از این واکسن در کشور‌های متوسط و فقیر که سیستم‌های پیش‌رفته نگهداری واکسن در دمای فوق‌العاده سرد را ندارند بیشتر است.
دولت افغانستان براساس طرحی که ائتلاف جهانی واکسن به ۱۸۰ کشور عضو خود از جمله افغانستان وعده داده است، ۲۰ درصد جمعیت افغانستان به زودی از واکسن کرونا بهره‌مند خواهند شد. براساس طبقه‌بندی که وزارت بهداشت افغانستان کرده است، قرار است در مرحله اول یک میلیون نفر واکسن کرونا را دریافت کنند که از این میان نخستین گیرندگان واکسن، کادر درمانی و بهداشتی‌اند که حدود صد هزار نفر تخمین زده شده‌اند. به دنبال آن معلم‌ها که در حدود ۴۰۰ هزار نفر تخمین زده شده‌اند و پس از آن نیرو‌های امنیتی افغانستان که در حدود ۴۰۰ هزار تن هستند. در مرحله بعدی نیز افراد مسن بالاتر از ۵۰ سال و زندانیان خواهند بود.
با تمام این احوال هنوز هفت ماه تا رسیدن نخستین محموله واکسن به افغانستان مانده و این ویروس در حال بیداد کردن در افغانستان است. در حالی که هنوز سه ماه سرد و کشنده زمستان پیش رو است. به نظر می‌رسد در کنار خوش‌بینی آمدن واکسن کرونا، باید تدابیر پیشگیرانه برای مبتلا نشدن به این ویروس را تا زمان رسیدن واکسن همچنان رعایت کرد.
