محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در گفت‌و‌گویی با روزنامه «ایران» با نفی تقریبا تمامی دیدگاه‌هایی که در مورد توانایی‌های جو بایدن در مورد بازگشت به برجام و لغو تحریم‌ها مطرح است،‌ مدعی شد، اگر بایدن تعهدات آمریکا را اجرا کند، ایران نیز به تعهدات برجامی خود بازمی‌گردد.

او گفت: «اگر زمانی آقای بایدن مستقر شود و بخواهد تعهدات مبتنی بر قطعنامه ۲۲۳۱ آمریکا را اجرا کند، ما هم می‌توانیم فورا به تعهدات برجامی خود به‌صورت کامل برگردیم.» ظریف در ادامه گفت: «اگر آمریکا بخواهد عضو برجام شود که ترامپ آن عضویت را از بین برده، ما حاضریم گفت‌وگو کنیم که آمریکا چگونه وارد برجام شود».

ظریف که سابقه آشنایی قدیمی با رئیس‌جمهور منتخب آمریکا (به روایت رسانه‌های آمریکایی) در دوران سناتوری او را دارد، مدعی است که لغو تحریم‌ها «زمان‌بر» نیست و بایدن می‌تواند با سه فرمان اجرایی تحریم‌ها را لغو کند.

بسیاری از ناظران بین‌المللی بر این باورند که اگرچه بایدن می‌تواند تحریم‌های مربوط به برنامه‌های هسته‌ای ایران را لغو کند، در لغو تحریم‌هایی که براساس ادعای «حمایت جمهوری اسلامی از تروریسم» و «نقض حقوق بشر» طراحی شده، راه بسیار دشواری در پیش خواهد داشت. برای مثال در مورد لغو تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران، سناتورها از هر دو حزب جمهوریخواه و دمکرات در نامه‌ای به مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا خواستار تمدید تحریم‌ها شدند.

البته جو بایدن تا کنون به لغو تحریم‌ها اشاره نکرده و گفته‌ است در صورتی که ایران تعهدات خود را اجرا کند، آمریکا نیز به برجام بازمی‌گردد.

وزیر امور خارجه ایران در ادامه به بازگشت آمریکا به تعهدات خود بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل اشاره می‌کند که برجام ضمیمه آن است و می‌گوید، تهران آماده است در مورد نحوه ورود دوباره آمریکا به برجام مذاکره کند.

این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی اخیرا تاکید کرده بود که سیاست او در قبال آمریکا با «رفت و آمد» اشخاص تغییر نمی‌کند.

خامنه‌ای بارها به عدم صداقت و بی‌اعتمادی به آمریکایی‌ها اشاره کرده است. از سوی دیگر اخیرا زمزمه‌های بازگشت پرونده هسته‌ای از وزارت امور خارجه به شورای عالی امنیت ملی مطرح است.

ظریف در حالی از آمادگی برای مذاکره برسر بازگشت آمریکا به برجام سخن می‌گوید که تنها چند ماه از عمر دولت حسن روحانی باقی‌مانده است.

ظریف در اظهارنظرهای قبلی خود بارها تاکید کرده بود که نه در انتخابات ۱۴۰۰ نامزد می‌شود و نه در سیاست باقی می‌ماند. او در پاسخ به پرسشی در مورد آینده پس از وزارت گفته بود: «به دانشگاه بازمی‌گردم».

فارغ از آنچه که وزیر امور خارجه ایران در مورد بازگشت به برجام و لغو تحریم‌ها می‌گوید، یا اظهار نظرهای بایدن در این زمینه، واقعیت‌های موجود در عرصه منطقه‌ای و جهانی، شرایط تازه‌ای را بر مذاکرات احتمالی ایران و آمریکا حاکم می‌کند.

شرایطی که در آن امکان تکرار یک توافق صرفا هسته‌ای با ایران وجود نخواهد داشت و از سوی دیگر چشم‌انداز انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران نیز در تصمیم‌گیری‌های تیم بایدن اثرگذار خواهد بود.