بیست قدم در خاک دشمن: ترامپ در کره شمالی

«اگر ایرانی‌ها با ترامپ تماس بگیرند احتمال دارد او بر«مشاورین تندرویش» غلبه و راه دیپلماسی را بپیماید»

رویترز

۲۰ قدم به جلو برای مردی که مقابل دوربین‌های پخش زنده ایستاده و ایجاد لحظه تاریخی غیر منتظره برای بینندگان.

در ساعت ۳:۴۵ بعدازظهر یکشنبه به وقت محلی، ترامپ در «منطقه غیرنظامی کره» که مرز دو کره شمالی و جنوبی است با کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی، دیدار کرد و دست او را فشرد. روسای جمهور آمریکایی قبلا هم به این منطقه آمده بودند اما حرکت بعدی ترامپ لحظه تاریخی را رقم زد. وی رو به رهبر پیونگ‌یانگ گفت:‌ «دوست دارید از مرز رد شوم؟ از نظر من اشکالی ندارد.»

سپس جلوی دوربین‌های پخش زنده این لحظه تاریخی اتفاق افتاد. ترامپ به همراه کیم جونگ اونی که به نظر ذوق‌زده می‌آمد بیست گام برداشت و وارد خاک کره شمالی شد. در آن سوی مرز او دوباره دست‌های کیم را فشرد.

رهبر کره شمالی که از طریق مترجم خود با ترامپ و حضار صحبت می‌کرد گفت: «به نظرم ما با این دیدار در این‌جا بین دو کشور که گذشته‌ای خصومت‌آمیز دارند داریم به دنیا نشان می‌دهیم که دوران جدیدی شروع شده و جلسه مثبتی پیش رو داریم.»

این دیدار با واکنش‌‌های مثبت بسیاری مواجه شده است. مون جا این، رئیس جمهور کره جنوبی، که صبح امروز با ترامپ ملاقات داشت گفته بود که دیدار امروز برای «۸۰ میلیون مردم کره‌ای شبه‌جزیره کره» امیدبخش بوده است و آن‌را قدمی به سوی «خلع سلاح هسته‌ای و همچنین برقراری صلح» خواند.

ترامپ و مون روز شنبه و جمعه گذشته در نشست گروه ۲۰ در اوساکا  ژاپن شرکت کردند. ترامپ پس از آن نشست به سئول آمد تا مون در کاخ آبی، مقر ریاست‌جمهوری کره جنوبی، از او استقبال کند. رئیس‌جمهور کره جنوبی البته سفیر ویژه‌ای هم با خود آورده بود: گروه موسیقی چینی-کره‌ای «اکسو» که در ژانر «کی پاپ» کار می‌کند و در سراسر جهان محبوب است. اعضای این گروه نسخه‌های امضای شده پنجمین آلبوم خود به نام «لاو شات» را به ترامپ و ایوانکا، دخترش، هدیه دادند.

در سوی دیگر، پاپ فرانسیس، رهبر معنوی کاتولیک‌های جهان، هنگام سخنرانی هفتگی خود در میدان سنت پیترِ واتیکان گفت دیدار امروز «قدمی رو به جلو در راه صلح است. نه فقط در شبه‌جزیره که در تمام دنیا.»

دیدار در «خانه آزادی»

بعد از آن لحظه تاریخی در خاک شمال، کیم با ترامپ وارد خاک کره جنوبی شد و دو طرف در «خانه آزادی» دیدار کردند. در برنامه‌های ترامپ هیچ‌گاه  روشن نیست که کدام کارها به صورت فی‌البداهه انجام می‌شوند و چه کارهایی از قبل برنامه‌ریزی شده‌اند. در مورد آن ۲۰ قدم تاریخی و هم ورود به «خانه آزادی»، رفتار رئیس جمهور آمریکا قابل پیش بینی نبود. چونگ این مون، مشاور ویژه رئیس‌جمهور کره جنوبی، به «سی ان ان» گفت او از این‌که ترامپ، کیم را به خاک کره جنوبی دعوت کرده «غافلگیر» شده و این حرکت را‌ «غیرمعمولی» خواند.

دیدار کیم و ترامپ در «خانه آزادی» کمتر از یک ساعت طول کشید اما نتیجه‌ای مهم داشت. ترامپ گفت مذاکرات با کره شمالی که در چهار ماه گذشته متوقف شده‌ است، دوباره از سر گرفته می‌شود. دیدار قبلی ترامپ و کیم در ماه فوریه در در هانویِ ویتنام پس از چند ساعت بی‌نتیجه خاتمه یافت. پیونگ‌یانگ در ماه گذشته موشک‌های کوتاه‌بردی را آزمایش کرده است (گرچه آزمایش‌های تسلیحاتی هسته‌ای یا موشک‌های میان‌برد یا دوربرد را مدتی است متوقف کرده) و اینک ترامپ می‌گوید که مذاکرات از چند هفته دیگر از سر گرفته می‌شوند. تیم آمریکا در این مذاکرات تحت رهبری استفن بیگن است، فرستاده ویژه آمریکا برای کره شمالی قرار دارد و ترامپ رو به بیگن که در این سفر همراه وی بود برایش آرزوی موفقیت کرد.

اما نتیجه عملی این دیپلماسی شخصی چه خواهد بود؟

یک سال و نیم پیش که ترامپ به کره جنوبی سفری داشت لفاظی توئیتری بین او و کیم نگرانی‌ها را در مورد وقوع جنگ را بالا برده بود. اوضاع اما به سرعت تغییر کرد و رئیس‌جمهور آمریکا پس از اولین نشست با کیم در سنگاپور گفت عاشق این رهبر مستبد شده است. کره شمالی در نتیجه این دیدار اقدامات مثبتی را انجام داد. برای مثال آزادی بعضی زندانیان آمریکایی و بازگرداندن بقایای تعدادی از سربازهای کشته‌شده در جنگ کره (که در سال ۱۹۵۳ پایان یافت). اما پیونگ‌یانگ هیچ تعهد جدی در زمینه توقف برنامه هسته‌ای خود انجام نداده و معلوم نیست نتیجه مذاکرات پیش رو چه خواهند بود.

جوزف یون، که در دوره ریاست جمهوری اوباما به عنوان فرستاده ویژه آمریکا برای سیاست‌گذاری در زمینه کره شمالی فعالیت داشت  و در زمان ترامپ نیز بیش از یک سال در سمت خود باقی مانده بود، از جمله کسانی است که در این زمینه خلع سلاح هسته ای کره شمالی تردید دارد. وی که اکنون تحلیل‌گر شبکه «سی ان ان» است گفت: «مطمئن نیستم خواست رئیس‌جمهور ترامپ دقیقا چییست چون در عین ادامه مذاکرات شاهد کاهش ذخایر تسلیحات هسته‌ای یا موشک‌های کره شمالی نبوده‌ایم».

ترامپ به نظر عجله چندانی ندارد. او امروز در کنفرانس خبری‌اش با مون گفته بود: «آدم اگر عجله کند به مشکل می‌افتد».

برخی تحلیل‌گران می‌پرسند اگر ترامپ می‌تواند با کیم این‌گونه راه دیپلماسی را بیازماید چرا  همین روش را با ایران نمی آزماید؟

آرون دیوید میلر، دیپلمات باسابقه آمریکایی در زمینه خاورمیانه گفت مخالفت ترامپ با برجام «ناشی از خواست او برای بازی در سیاست داخلی بوده است». میلر که اکنون معاون رئیس «مرکز بین‌المللی وودرو ویلسون برای دانشوران» است می گوید که اگر ایرانی‌ها سعی کنند با ترامپ تماس بگیرند احتمال دارد او با غریزه خود بر رای «مشاورین تندرویش» غلبه کند و راه دیپلماسی را با ایران نیز بپیماید.

ترامپ در ساعت ۷:۰۹ دقیقه به وقت محلی پس از چهار روز و سه شب به سفر آسیایی خود خاتمه داد و از پایگاه هوایی اوسان در جنوب سئول عازم واشنگتن شد.