کلاه بر سر زنان ایرانی

کلاه برای زنان ایرانی، حتی اگر تمام موی آن‌ها را نیز بپوشاند، حجاب اسلامی تلقی نمی‌شود

کلاه نشانی از اعتبار، طبقه اجتماعی، سطح و نوع تحصیلات و حتی وابستگی به نظام حاکم یا مخالفت با آن بود - عکس از موزه بروکلین، نیویورک

نور آفتاب، مردسالاری یا مذهب، زنان در بخش وسیعی از فلات ایران سر و مویشان را می‌پوشاندند.

اما این پوشاندن موی سر در هر قوم و قبیله و منطقه جغرافیایی سروشکل خاص خودش را داشت.

از سربند، سرپوش یا سرپیچ گرفته تا روسری و شال و چارقد.

کلاه اما آن‌چنان برای زنان ایرانی مورداستفاده نبود مگر در دو مقطع تاریخی کشف حجاب و حجاب اجباری.

استفاده از کلاه در این دو مقطع تاریخی به این دلیل بود که این سرپوش به زنان اجازه می‌داد در هر دو سوی این اجبار برای خود فضای امنی پیدا کنند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

زنانی که در دوره کشف حجاب نمی‌خواستند موهای خود را در معرض دید مردان قرار دهند از آن به‌عنوان جایگزین چارقد قاجاری یا حجاب مرسوم آن زمان استفاده می‌کردند و در دوره جمهوری اسلامی و زمان اجبار زنان به رعایت حجاب، از کلاه به‌عنوان راه گریزی از مدل‌های مورد تائید حکومت استفاده می‌کنند.

در روزگاری نه‌چندان دور، بی‌کلاهی برای مردان ایرانی عار بود.

کلاه نشانی از اعتبار، طبقه اجتماعی، سطح و نوع تحصیلات و حتی وابستگی به نظام حاکم یا مخالفت با آن بود.

در اغلب کشورهای اروپایی این نوع طبقه‌بندی برای کلاه زنانه نیز وجود داشت اما در ایران برای زنان چنین قاعده‌ای به شکل مشخص وجود نداشت.

زمانی که استفاده از کلاه در اوایل قرن بیستم در ایران رواج یافت، مد کلاه در اروپا وارد دوره جدیدی شده بود.

کلاه‌های بزرگ حصیری با تزئینات شلوغ و چشمگیر کاغذی و ابریشمی جای خود را به کلاه‌های نمدی تخم‌مرغی ساده‌تر دادند. شرایط اقتصادی بعد از جنگ جهانی، یکی از دلایل این تغییرات بود.

پاریس پرشور که انواع مدل‌های جدید کلاه زنانه از آن جا به دربارهای اروپایی راه می‌یافت، درگیر جنگ، مشکلات اقتصادی و تغییر چهره بود.

زنان شاغل دیگر تمایل یا امکان استفاده از کلاه‌های بزرگ و گران و مجلل را نداشتند و به گذاشتن یک کلاه ساده نمدی به سر بسنده می‌کردند.

نمونه همین کلاه‌های لبه‌دار نمدی در ایران نیز رواج یافت و تا سال‌ها بدون توجه به تغییر مد در اروپا، استفاده شد.

در سال‌های بعد از انقلاب اسلامی، از آن جا که نشان دادن موی زنان در صداوسیما و آثار هنری ممنوع بود، کلاه به‌عنوان یکی از راه‌های نمایش نوع پوشش زنان در دوران پهلوی انتخاب شد. این نوع استفاده شاید این سوءتفاهم را به وجود بیاورد که در دوره‌ای از تاریخ زنان در ایران یا کلاه به سر داشتند یا روسری اما مسلماً این‌طور نبود.

کلاه یکی از انواع پوشش موی سر بود که توسط زنان بسته به موقعیت اجتماعی، شغل یا آب‌وهوای محل سکونت انتخاب می‌شد.

در چهل سال گذشته طراحان لباس ایرانی، به علت اجباری بودن حجاب در ایران، در بخش طراحی روسری و شال بسیار فعال بوده‌اند اما هیچ‌گاه کلاه را به‌عنوان راهی دور زدن حجاب اجباری انتخاب نکردند. شاید دلیل آن به پذیرفته نشدن این نوع پوشش به‌عنوان حجاب در قانون ایران باشد.

زنان ایرانی حتی اگر تمام قوانین مربوط به پوشاندن بدن و موی سر را نیز رعایت کنند، باز هم در انتخاب نوع پوشش خود آزاد نیستند.

کلاه برای زنان ایرانی، حتی اگر تمام موی آن‌ها را نیز بپوشاند، حجاب اسلامی تلقی نمی‌شود و بسیاری از زنان در ایران حتی مدل‌های ساده روسری و شال را نیز نمی‌توانند به‌عنوان پوشش استاندارد در محل کار یا اماکن دولتی و مذهبی انتخاب کنند.

باید منتظر ماند و دید، پس از رفع حجاب اجباری در ایران، آیا زنان ایرانی دوباره به سراغ کلاه، به‌عنوان یکی از انواع پوشش سر خواهند رفت یا ترجیح خواهد داد موهایشان تا مدتی آزادنه طعم آفتاب را بچشد.

بیشتر از مُد و زیبایی