به دنبال تشدید نبرد در لیبی و گسترش نفوذ روسیه و ترکیه در تحولات این کشور، کارشناسان استراتژیک در واشنگتن ابراز نگرانی می‌کنند که تداوم وضعیت کنونی در لیبی سراسر منطقه را دچار بحران می‌کند و منافع ایالات متحده را در شمال آفریقا و دریای مدیترانه به چالش می‌کشد. از این جهت ایجاب می‌کند واشنگتن از این بیش در قبال تحولات لیبی تماشاگر نباشد و برای جلوگیری از تشدید بحران و کاهش نقش ترکیه و روسیه در لیبی وارد اقدام شود.

 در همین‌حال، «اریک ادلمن» معاون پیشین وزیر دفاع آمریکا و شماری دیگر از کارشناسان نظامی، از کاخ‌سفید می‌خواهند حضور خود را بار دیگر در شرق مدیترانه تثبیت کند و در همکاری با یونان، سپر دفاعی جدیدی را در این خطه ایجاد کند که هدف از آن برپایی تعادل قدرت و جلوگیری از تهاجم نظامی ترکیه در منطقه باشد. کارشناسان مزبور بدین باورند که واشنگتن بایستی به منظور حمایت از منافع اقتصادی خود در دریای مدیترانه، نماینده ویژه‌ای را به کشورهای هم‌پیمان آمریکا در حوزه شرقی مدیترانه و انجمن گازی شرق مدیترانه اعزام کند تا بهره‌برداری از منابع گازی به صورت عادلانه صورت گیرد و از آشوبگری‌های ترکیه در آب‌های مدیترانه جلوگیری به عمل آید.

به باور این کارشناسان، فرستاده ویژه‌ای ایالات متحده بایستی با انجام تلاش‌های پیلماتیک در صدد یافتن راه حلی برای پایان دادن به بحران جنگ و مداخله نظامی ترکیه و روسیه در لیبی باشد، افزون بر آن، واشنگتن باید نقش بیشتری در تحولات شرق مدیترانه ایفا کند و سعی کند با جلب همکاری کشورهای عضو ناتو، زمینه تشکیل یک دولت سکولار و فراگیر را در لیبی فراهم کند تا لیبی از حضور گروه‌های افراط‌گرا و نیروهای تروریستی پاکسازی شود.

البته سواحل شرقی دریای مدیترانه افزون بر اهمیت اقتصادی و داشتن ذخایر طبیعی پرارزش، به عنوان گذرگاه مهاجرت غیرقانونی به اروپا نیز به شمار می‌رود و نبود یک سیستم امنیتی و کنترل در سواحل لیبی می‌تواند کشورهای اروپایی را با تهدید رو به رو کند.

از سوی دیگر، تحول شگرف مواضع استراتژیک ترکیه که از زمان ریاست جمهوری اردوغان آغاز شده است، باعث نگرانی شدید کشورهای منطقه شده است، به ویژه این‌که آنکارا با گسترش هماهنگی با مسکو سعی می‌کند از گروه‌های افراط‌گرا از جمله سازمان اخوان المسلمین حمایت کند، این در حالی است که ترکیه روابط و همکاری‌های خود را با متحدان سنتی‌اش همچون ایالات متحده، اروپا، مصر و اسرائیل کاهش داده است. در پرتو همین استراتژی، ترکیه در ماه نوامبر گذشته توافق‌نامه‌های مهم و سرنوشت‌سازی را با دولت وفاق ملی لیبی که تحت نفوذ اخوان المسلمین قرار دارد به امضا رساند تا خود را از انزوا خارج کند و در سایه توافق‌نامه‌های یادشده از منابع اقتصادی در لیبی و در دریای مدیترانه بهره‌برداری کند. در مقابل، ترکیه با اعزام نیروهای نظامی به لیبی از دولت وفاق ملی حمایت می‌کند و نیروهای ترکیه مستقر در طرابلس علیه نیروهای ارتش ملی لیبی به رهبری ژنرال خلیفه حفتر می‌جنگند.

در همین‌حال، کارشناسان امنیتی آمریکا، مداخله نظامی ترکیه در لیبی را تهدید بزرگی برای ثبات و امنیت منطقه می‌دانند و هشدار می‌دهند که انتقال جنگجویان اسلام‌گرا از سوریه به لیبی‌ می‌تواند سواحل مدیترانه را در معرض خطر گروه‌های تروریستی قرار دهد. افزون بر آن، حضور نظامی ترکیه در طرابلس باعث شده است تا دولت وفاق ملی، دیگر تمایلی به مذاکره و گفت و گو برای صلح و آشتی نشان ندهد و پیوسته تأکید به ادامه جنگ داشته باشد.

از سوی دیگر، تداوم حمایت ترکیه و پیشروی نیروهای نظامی دولت وفاق ملی لیبی، زمینه اجرای توافق‌نامه بهره‌برداری از منابع طبیعی در سواحل لیبی را فراهم می‌کند، این در حالی است که توافق‌نامه امضاشده میان طرابلس و آنکارا در مغایرت با مفاد توافق‌نامه‎‌های تصویب شده میان یونان و قبرس است.

اقدامات اخیر ترکیه افزون بر این‌که شمال آفریقا را دچار بحران جنگ و نا‌امنی می‌کند و سواحل دریای مدیترانه را در معرض تهدید گروه‌های تروریستی قرار می‌دهد، منافع ایالات متحده نیز در نتیجه تحولات لیبی با خطر مواجه می‌شود، اما واشنگتن به رغم تهدید‌های یادشده تا به حال واکنش قابل ملاحظه‌ای در برابر اقدامات تهدیدآمیز ترکیه از خود نشان نداده است. مشکل این‌جا است که بحران کشمکش‌های لیبی از راه جنگ حل نمی‌شود، بدین معنی که پیشرفت نیروهای دولت وفاق ملی هرچند ادامه پیدا کند نمی‌تواند بحران جنگ در لیبی را پایان دهد. تردیدی نیست که تداوم جنگ در سوریه این حقیقت را ثابت نمود که هیچ بحرانی بدون توافق و سازش نمی‌تواند تنها با توسل به جنگ پایان یابد و اکنون لیبی نیز دچار این فاجعه‌ای پایان ناپذیر شده است.

بنابر این، ایجاب می‌کند ایالات متحده و اتحادیه اروپا دست به اقدامات جدی در برابر تهاجم نظامی ترکیه و روسیه در لیبی بزنند و نگذارند سرزمین پهناور لیبی تبدیل به جولانگاهی برای گروه‌های تروریستی شود، زیرا شعله‌های آتش این جنگ در درون مرزهای لیبی منحصر نمی‌ماند بلکه سرانجام سراسر منطقه را فرا می‌گیرد و آن زمان، منافع کشورهای غربی نیز در معرض تهدید حملات گروه‌های تروریستی قرار خواهد گرفت.

https://www.independentarabia.com/