چندی پیش مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، از گفت ‌وگوهای استراتژیک میان واشنگتن و بغداد در مورد آینده نیروهای نظامی آمریکا در عراق خبر داد. در این گفت‌ و گوها که قرار است در اواسط ماه ژوئن به رهبری دیوید هیل معاون سیاسی وزیر خارجه آمریکا آغاز گردد، پیش‌بینی می‌شود که علاوه بر حضور نیروهای آمریکایی در عراق، استقلال و حاکمیت ملی این کشور، ابعاد همکاری‌های نظامی، امنیتی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، میان آمریکا و عراق مورد بحث و مذاکره قرار بگیرد و چگونگی روابط این دو کشور در آینده مشخص شود.

رژیم ایران هرچند به گونه ضمنی از این گفت و گوها استقبال کرده است، اما در رابطه به آینده آن در نگرانی بسر می‌برد؛ زیرا ممکن است نتایج و تبعات بلند مدت این مذاکرات، بر خلاف همه توقعات و انتظارات تهران تمام شده، بسیاری از برنامه‌ها و پروژه‌های منطقه‌ای ایران را برهم بزند.

آنچه که بر نگرانی تهران افزوده است، موضع‌گیری مثبت و خوش‌بینانه برخی از نیروهای سیاسی عراق در قبال این گفت و گوها است که ممکن است دیدگاه‌ها در درون دولت عراق در رابطه به نفوذ و حضور ایران را در جهت مخالف خواست ایران متحول گرداند.

هرچند تا هنوز دولت عراق در این رابطه خاموشی اختیار کرده و به طور رسمی چیزی در باره ابعاد و چارچوب این گفت و گوها، اظهار نکرده است، اما فرض بر این است که بغداد از این فرصت در جهت تقویت همکاری‌های راهبردی با واشنگتن بهره برداری خواهد کرد.

مهم ترین گام‌هایی‌که انتظار می‌رود بغداد در این راستا بر دارد، جلب همکاری واشنگتن برای آموزش ارتش عراق و تأمین نیازهای آن از نگاه اسلحه و سازو برگ نظامی و جلب سرمایه‌ گذاری‌های اقتصادی آمریکا برای بیرون کردن عراق از بحران اقتصادی کنونی است.

البته نیاز به یاد آوری ندارد که پذیرش خواسته‌های بغداد از جانب آمریکا، مشروط به شروطی خواهد بود که بی‌تردید، چگونگی آینده روابط عراق با ایران، از آن جمله خواهد بود.

در واقع نگرانی ایران به زمان کشته شدن قاسم سلیمانی توسط نیروهای آمریکایی و تحولات ناشی از آن بر می‌گردد که در نتیجه آن ایران مجبور شد نخست وزیری مصطفی‌الکاظمی را با دل ناخواسته بپذیرد. حال مصطفی‌الکاظمی، برخلاف عادل عبدالمهدی نخست وزیر مستعفی، بدون مشوره و هماهنگی با تهران تصمیم می‌گیرد و برنامه‌های خود را به سرعت پیش می‌برد.

عامل دیگری که بر شدت نگرانی ایران افزوده این است که همزمان با اعلام وزیر خارجه آمریکا در باره آغاز گفت و گوهای استراتژیک میان واشنگتن و بغداد، علی علاوی وزیر دارایی عراق از عربستان سعودی دیدار کرد. در این دیدار، رهبران عربستان سعودی خواستار گشودن صفحه جدیدی در روابط سیاسی و اقتصادی میان بغداد و ریاض شده، آمادگی خود را برای هرگونه کمک اقتصادی در بلند مدت و کوتاه مدت و تقدیم وام به عراق برای بیرون رفت از بحران اقتصادی و پرداخت حقوق کارمندان دولت، ابراز کردند.

هم‌چنان دولت عربستان سعودی اعلام کرد که آماده است در راستای تحقق پروژه ارتباط شبکه برق عراق با شبکه برق عربستان سعودی گام برداشته و با بهای کمتر از بهای برق ایران، به عراق برق بفروشد و برای فعال شدن کارخانه‌های تولید برق، بجای گاز ایران، گاز در اختیار بغداد قرار دهد.

اکنون ایران نگرانی دارد که هرگونه توافق اقتصادی میان عراق و عربستان سعودی، آب ریختن در آسیاب آمریکا بوده و واشنگتن از آن در تشدید تحریم‌ها بر ضد تهران استفاده خواهد کرد و موضوع معافیت بغداد از خرید برق و گاز ایران را که برای سه ماه دیگر تمدید کرده بود، مشمول گفت و گوهای پیش رو قرار داده و عراق را به پای‌بندی بر تحریم های آمریکا بر ضد ایران، ملزم خواهد کرد.

هم‌چنان ایران نگران است که آمریکا از مشکلات و تنگناهای اقتصادی عراق که از زمان عادل عبدالمهدی  به حکومت مصطفی‌الکاظمی به ارث مانده است، بهره برداری کرده، شروط خود را بر مصطفی‌الکاظمی که اکنون در موقعیت ضعیفی قرار گرفته است تحمیل کند.

افزون بر آن تهران هراس از این دارد که مبادا در گفت و گوهای قریب الوقوع میان آمریکا و عراق، اجرای قانون تصویب شده پارلمان عراق در ژانویه ۲۰۲۰ مبنی بر جستجوی راهی برای خروج نیروهای آمریکایی، به فراموشی سپرده شود، به ویژه این‌که ایران برای تصویب این قانون تلاش زیاد انجام داده بود. اکنون که ایران تمایلی برای رویارویی نظامی با آمریکا ندارد و متحدان عراقی‌اش را نیز برای این رویارویی ناتوان می‌بیند، همه محاسباتش را به اجرایی شدن این قانون گره زده است و اگر چنان‌چه آمریکایی‌ها در گفت و گوها به بهانه‌های مختلف و زیر عناوین عمومی و فراگیر، این قانون را دور زده از اجرایی شدن آن جلوگیری کنند، محاسبات ایران برهم خورده و نیروهای آمریکایی در همسایگی ایران باقی خواهند ماند و سبب نگرانی و هراس دايمی آن خواهند شد.

گذشته از این، رژیم ایران به یقین می‌داند که آمریکا مسئله «حشد شعبی» و سایر گروه‌های وابسته به ایران را شامل گفت و گوهای مورد نظر خواهد کرد، به ویژه این که واشنگتن پس از اعلام این گفت و گوها، گروه‌های یاد شده را پیهم متهم به تعرض به منافع و نیروهای آمریکایی در عراق می‌کند.

این در حالی است که مصطفی الکاظمی در یک گام قابل نگرانی برای ایران، از فرماندهی هیئت حشد شعبی دیدار کرده و تصمیم خود را مبنی بر اجرایی کردن قانون تنظیم این نیروها در چارچوب نیروهای رسمی مسلح عراق و زیر فرمان فرمانده کل نیروهای مسلح، ابراز داشته و بر لزوم انحصار سلاح در دست دولت، تأکید ورزید.

در واقع، ایران نگران است که آمریکا پس از تصمیم خود در سال ۲۰۱۱ مبنی بر بیرون کردن نیروهایش از عراق، اکنون بار دیگر مصمم شده است نقش کاسته شده خود در عراق را باز گرداند و نفوذ خود را به رغم کاستن حضور نظامی‌اش در این کشور تقویت کند. البته روشن است که گفت و گوهای راهبردی قریب الوقوع، در همین راستا و بر محور تقویت روابط با حکومت جدید عراق و زدودن نقش و نفوذ ایران در عراق و بیرون کشیدن این کشور از زیر سلطه رژیم ایران خواهد بود.