تشدید بحران کرونا و گسترش ابعاد چالش های اقتصادی در ایران

ناتوانی دولت در مهار بحران، می تواند مردم را بار دیگر به خیابان ها بکشاند

عملکرد نادرست دولت در مقابله با ویروس کرونا، باعث تشدید این بیماری مرگبار در ایران شد. عکس از: ‏AFP‏

پس از فراگیر شدن بیماری کرونا در جهان، ایران نخستین کشوری در خاورمیانه بود که دچار آلودگی به این ویروس مرگبار شده و این بیماری آن چنان با سرعت گسترش یافت که ایران پس از مدتی رتبه هفتم ابتلا به کووید ۱۹ را در جهان به خود اختصاص داد. دولت ایران که در عمق بحران اقتصادی قرار داشت، در نخست واکنش درستی برای مقابله با این بیماری همه گیر از خود نشان نداد و دست به اقدامات ناهنجاری زد که منجر به گسترش بیشتر ویروس کرونا شد و ملت را با فاجعه رو به رو کرد. رژیم ایران به جای این که به مبارزه جدی علیه شیوع ویروس کرونا بپردازد، تحریم های آمریکا را عامل انتشار این بیماری در کشور تلقی کرد و مسئولان ایرانی یکی پی دیگری سعی می کردند مسئولیت پیامدهای این فاجعه را به دوش آمریکا بیاندازند.

شیوع شتابان ویروس کرونا در ایران، نه تنها سلامتی مردم را در خطر انداخته بلکه پرده از سهل انگاری و ناتوانی های دولت ایران در حمایت از شهروندان این کشور برداشت و اغلب کشورهای همسایه همچون ترکیه، عراق، ارمنستان، پاکستان و افغانستان به دلیل نگرانی از انشتار بیماری کرونا، مرزهای خود را به روی ایران مسدود کردند. ایران که با این اقدام، بیشتر از پیش در انزوا قرار گرفت و دچار دشواری های دیگری شد؛ با اصرار بر این که فشار تحریم ها، دولت را برای مقابله با ویروس کرونا ناتوان کرده است، از صندوق بین المللی پول، 5 میلیارد دلار وام تقاضا کرد. این در حالی است که پس از اعمال تحریم ها، دولت ایران به منظور جبران خسارت های ناشی از تحریم ها، طرح های اقتصاد مقاومتی را ارائه کرده و در تلاش برای بیرون رفت از چالش های اقتصادی شد. در چارچوب طرح های اقتصاد مقاومتی، دولت ایران تصمیم گرفت تولیدات محلی به ویژه در بخش های کلیدی مانند پتروشیمی، سیمان و کشاورزی را تقویت کند و میزان صادرات غیر نفتی را افزایش دهد تا تبعات فشار تحریم ها کاهش یابد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

شایان ذکر است که کارخانجات دارو سازی ایران حدود 70 درصد داروهای مورد نیاز را تولید می کنند و 30 درصد دیگر از خارج کشور وارد می شود، اما وارد کردن مواد خام برای ساخت دارو شامل تحریم ها نیست و تنها چالشی که شرکت های دارو سازی ایران با آن رو به رو هستند، تعامل مالی با شرکت ها و نهادهای خارجی است. البته عدم گرایش بسیاری از بانک ها و موسسات مالی بین المللی به انجام معامله با شرکت های ایرانی باعث کمبود برخی از داروها از جمله داروهای ضد سرطان و تجهیزات مقابله با ویروس کرونا در ایران شده است.

در همین حال، حسن روحانی، رئیس جمهور ایران با در نظر داشت فشارهای اخیر اقتصادی، در صدد کمک به خانواده های ایرانی آسیب دیده از بحران شیوع بیماری کرونا شده و بسته های حمایتی را به منظور کمک به خانواده های که در نتیجه متوقف شدن کار، متحمل خسارت های اقتصادی شده اند ارائه داده است.

افزون بر آن، فراگیر شدن خطر شیوع ویروس کرونا در جهان منجر به کاهش شدید بهای نفت در بازارهای جهانی شده و در اواخر ماه مارس گذشته، قیمت نفت به 14 دلار در هر بشکه سقوط کرد و این امر می تواند به عنوان ضربه ای شدیدی به اقتصاد ایران به شمار رود، به ویژه این که دولت ایران بودجه مالی خود را بر اساس قیمت 50 دلار در هر بشکه تصویب کرده بود. نگرانی از تشدید بحران اقتصادی باعث شد تا آیت الله خامنه ای، رهبر ایران با برداشت یک میلیارد یورو از صندوق توسعه ملی برای مقابله با شیوع بیماری کرونا موافقت کند.

از سوی دیگر، تبدیل شدن چین به کانون انتشار ویروس کرونا در جهان، اقتصاد ایران را با چالش دیگری مواجه کرده است، زیرا با توجه به خطر بیماری کرونا، ایران دیگر نمی تواند روابط تجاری را با عمده ترین شریک اقتصادی خود ادامه دهد و از داد و ستد با این ابر قدرت بهره مند شود. اگر دولت ایران تصمیم به از سرگیری روابط با چین بگیرد و پروازها را به شهرهای مختلف چین آغاز کند، با واکنش شدید مردم رو به رو می شود و آن زمان ناگزیر به پذیرش مسئولیت تمامی عواقب ناشی از انتشار ویروس کرونا خواهد شد.

بنابر این، ایران در حال حاضر، منبع جایگزین دیگری برای سرمایه گذاری در پروژه های زیرساختاری ندارد و با توجه به همین امر و به رغم افزایش خطر تهدید بیماری کرونا، دولت ایران در نخست آماده توقف پروازها میان ایران و چین نشد و سعی می کرد با ادامه تعامل با چین، اقتصاد کشور را از ورشکستکی نجات دهد. البته این امر، وابستگی شدید ایران را به چین نشان می دهد، به ویژه این که تحریم های بین المللی ایران را در عمق انزوا فرو برده است.

اکنون از آن جا که دولت ایران از یک سو توانایی مقابله با بیماری همه گیر کرونا را نداشته و از سوی دیگر نمی تواند نیازمندی های اقتصادی ملت را برآورده کند، در تلاش است میان بحران کرونا و چالش های اقتصادی تعادل بر قرار کند و همزمان در صدد حل هر دو بحران باشد. اظهارات اخیر حسن روحانی در مورد بازگشایی شماری از بخش های اقتصادی و تجاری، مصداق این مدعا است به ویژه این که تهدید انتشار بیماری کرونا در ایران تا هنوز به صورت قابل ملاحظه کاهش نیافته است که بتواند نگرانی مردم را از بازگشت به کار و زندگی برطرف کند.

موافقت دولت با آغاز برخی مشاغل و از سرگیری ناوگان حمل و نقل عمومی در شهرهای بزرگ، باعث افزایش نگرانی مسئولان بهداشت در ایران شد و پس از انتشار گسترده تصاویر مترو و اتوبوس های شلوغ در شبکه های اجتماعی، ستاد مبارزه با کرونا هشدار داد که این اقدام می تواند ایران را دچار فاجعه فراتر از تحمل کند.

اما به نظر می رسد در سایه چالش های روز افزون اقتصادی، شهروندان ایران گزینه ی دیگری جز بازگشت به کار ندارند، زیرا خطر بحران اقتصادی برای مردم درمانده ایران دست کمی از تهدید بیماری کرونا ندارد و تردیدی نیست که تداوم این دو بحران ممکن است سرانجام ملت ایران را وادار به قیام علیه رژیم جمهوری اسلامی کند.

https://www.independentarabia.com

© IndependentArabia