رونمایی از چمن جدید ورزشگاه یادگار امام تبریز و آشکار شدن وضعیت بحرانی و پر ایراد آن، تنها چند روز پس از افتتاح رسمی، بار دیگر پرونده «مافیای چمن» را به صدر اخبار فوتبال ایران بازگرداند؛ شبکه‌ای از مدیران در وزارت ورزش و فدراسیون فوتبال که با همکاری دلال‌ها و شرکت‌های پیمانکار، عمدا چمن‌هایی بی‌کیفیت می‌کارند تا با بهانه نوسازی‌های مکرر در طول سال، به پورسانت‌ها و حق‌دلالی‌های کلان دست یابند.

یکی از داوران بازنشسته فوتبال ایران پیش‌تر در شهریور ۱۴۰۳، به ایندیپندنت فارسی گفته بود که داوود رفعتی، نماینده مهدی تاج و دبیر کارگروه استانداردسازی ورزشگاه‌های ایران در فدراسیون فوتبال، از چهره‌های اصلی پرونده جنجالی «مافیای چمن» و یکی از متهمان کلیدی در این اختلاس بزرگ است.

در مهر ۱۴۰۴ هم یکی از مدیران وزارت ورزش و جوانان جمهوری اسلامی در گفتگو با ایندیپندنت فارسی، ازاتهامات فساد مالی علی جوادی، مدیرکل ورزش و جوانان استان تهران، پرده برداشت و از همکاری او با شبکه «مافیای چمن» برای دریافت پورسانت‌های چند ده میلیارد تومانی خبر داد.

اکنون شواهد و گزارش‌های جدید نشان می‌دهند که ابعاد این شبکه مافیایی به‌طور مستمر در حال گسترش است و سرشاخه‌های آن تا شرکت توسعه و تجهیز اماکن ورزشی، از زیرمجموعه‌های وزارت ورزش، و حتی شخص احمد دنیامالی، وزیر ورزش جمهوری اسلامی ایران، امتداد دارد.

در آخرین نمونه، دیدار روز دوشنبه تیم‌های تراکتور ایران و الشرطه عراق در چارچوب لیگ نخبگان آسیا که در ورزشگاه یادگار امام تبریز برگزار شد، بار دیگر واقعیت کیفیت پایین این زمین چمن را آشکار کرد. بر خلاف ادعای مدیرکل ورزش و جوانان آذربایجان شرقی درباره کاشت «چمن هیبریدی»، زمین ورزشگاه یادگار چاله‌های متعدد دارد، سطح آن بیش از حد سفت است و چمن آن هم ترکیبی ناهمگون از چند نوع چمن طبیعی و مصنوعی است، به طوری که حتی رنگ و ارتفاع چمن در نقاط مختلف زمین تفاوت محسوسی دارد.

 این وضعیت اعتراض شدید بازیکنان دو تیم در پایان بازی را به دنبال داشت و علیرضا بیرانوند، دروازه‌بان تراکتور، تاکید کرد که کیفیت چمن یادگار امام پیش از تعویض اخیر در ابتدای فصل، به‌مراتب بهتر از وضعیت فعلی بود.

وضعیت چمن ورزشگاه بنیان‌دیزل، ورزشگاه اختصاصی باشگاه تراکتور که هفته گذشته میزبان دیدار این تیم با پرسپولیس بود، نیز به‌شدت غیراستاندارد و پر از ناهمواری‌های متعدد گزارش شد و نکته قابل‌توجه آن‌ که از افتتاح رسمی چمن جدید این ورزشگاه هم تنها سه ماه می‌گذرد.

این دو مورد در کنار نمونه‌های پیشین، از جمله وضعیت نامناسب چمن پس از افتتاح ورزشگاه‌های تختی تهران و فولادشهر اصفهان، تنها بخش کوچکی از این ماجرای عجیب‌اند. دیدار هفته گذشته نساجی مازندران و شهید قندی یزد در ورزشگاه امام رضای مشهد در جام حذفی، هم بار دیگر از واقعیتی مشابه پرده برداشت. چرا که بر خلاف ادعای مدیرکل ورزش و جوانان استان خراسان رضوی، چمن این ورزشگاه، با وجود برگزار نشدن هیچ مسابقه رسمی در یک سال اخیر، با دیگر چمن‌های بی‌کیفیت و پر ایراد ورزشگاه‌های ایران هیچ تفاوتی نداشت.

این وضعیت در مورد ورزشگاه تازه‌ساز پارس شیراز نیز تکرار شد. به‌ طوری‌ که تنها پس از برگزاری سه مسابقه تیم فجرسپاسی در هفته‌های ابتدایی لیگ، کیفیت چمن این ورزشگاه به‌ میزان قابل‌توجهی کاهش یافت و سطح زمین فرورفتگی‌های متعددی داشت.

چمن بسیاری از دیگر ورزشگاه‌های میزبان مسابقات لیگ برتر و دسته‌های پایین‌تر نیز پس از چندین‌ بار تعویض و افتتاح در ماه‌ها و سالیان اخیر، در وضعیت نامطلوبی قرار دارد. از جمله ورزشگاه نقش‌جهان و فولادشهر اصفهان، ورزشگاه سیروس قایقران بندرانزلی، تختی خرم‌آباد و همچنین ورزشگاه‌های شهرهای سیرجان، اراک، قزوین، اهواز و رفسنجان. در تمامی این ورزشگاه‌ها، چمن‌ها به‌سرعت از بین رفته‌اند، بخش‌هایی از زمین دچار نشست و ناهمواری است و سیستم آبیاری یا زه‌کشی به‌درستی عمل نمی‌کند؛ نشانه‌هایی که به گفته کارشناسان، نتیجه مستقیم نبود نظارت، سوء‌مدیریت، اختلاس‌های ده‌ها میلیارد تومانی و قراردادهای صوری با پیمانکاران فاقد صلاحیت است.

ریشه این بحران به شرکت توسعه و تجهیز اماکن ورزشی، زیرمجموعه وزارت ورزش و جوانان ایران بازمی‌گردد؛ شرکتی که مدیریت آن در اختیار محمدعلی ثابت‌قدم، از نزدیکان و همشهریان احمد دنیامالی، وزیر ورزش دولت مسعود پزشکیان، قرار دارد. ورزشگاه‌های دولتی سراسر ایران تحت مدیریت شرکت توسعه و تجهیز اماکن ورزشی قرار دارند و تمامی قراردادهای مربوط به نوسازی، بازسازی، نگهداری و تجهیز این ورزشگاه‌ها از طریق این شرکت منعقد می‌شود.

این تمرکز کامل اختیارات عملا زمینه را برای فساد سازمان‌یافته، قراردادهای صوری، پرداخت‌های خارج از نظارت و تبانی با پیمانکاران خاص فراهم کرده است؛ به طوری که اکنون «مافیای چمن» تنها یکی از جلوه‌های آشکار آن به شمار می‌رود.

نام احمد دنیامالی پیش از این هم در چند پرونده گسترده فساد مالی مطرح بود. از جمله در ماجرای معروف «املاک نجومی» در دوران حضور محمدباقر قالیباف در شهرداری تهران که مربوط به واگذاری املاک گران‌قیمت به مدیران شهرداری با قیمت‌های بسیار پایین و گاه رایگان بود.

دنیامالی در دوران عضویت در شورای شهر تهران و مدیریت سازمان مهندسی و عمران شهرداری هم با اتهاماتی دیگر چون واگذاری‌های غیرشفاف، قراردادهای رانتی و استفاده شخصی از منابع عمومی روبرو بود. در دوره ریاست وزیر فعلی ورزش بر فدراسیون قایقرانی، هم گزارش‌هایی از هدررفت و ناپدید شدن بودجه‌های عمرانی یا اعزام‌ صوری تیم‌های ملی و تخلفات مالی دیگر منتشر شد.