تعداد دوستان هر انسان نهایتا چند نفر می‌تواند باشد؟

دکتر رابین دانبار، استاد دانشگاه آکسفورد و پیشگام پژوهش درباره فرایندهای عصبی که از پیوند اجتماعی پشتیبانی می‌کنند، طی چند دهه گفته است که انسان‌ها نمی‌توانند شبکه‌ای اجتماعی‌ متشکل از بیش از ۱۵۰ نفر را حفظ کنند

عکس تزیینی، گروهی دوست دور هم جمع شده‌اند‌ــ Canva

چند تا دوست «خیلی» محسوب می‌شود؟ در حالی که انسان‌ها ممکن است از طریق فیس‌بوک، اینستاگرام یا تیک‌تاک با صدها، حتی هزاران نفر احساس ارتباط داشته باشند، ممکن است مغز ما تنها قادر باشد تعداد محدودی رابطه واقعی را اداره کند.

اما دانشمندان بر سر اینکه این عدد دقیقا چقدر است، اتفاق نظر ندارند.

دکتر رابین دانبار، استاد دانشگاه آکسفورد و پیشگام پژوهش درباره فرایندهای عصبی که از پیوند اجتماعی پشتیبانی می‌کنند، طی چند دهه گفته است که انسان‌ها نمی‌توانند شبکه‌ای اجتماعی‌ متشکل از بیش از ۱۵۰ نفر را حفظ کنند.

منظور او از این حرف چیست؟ منظورش خانواده و صمیمی‌ترین دوستان شما است، اما این همچنین افرادی را شامل می‌شود که اگر ساعت ۳ بامداد در فرودگاه با آن‌ها روبرو شوید، احساس خجالت نکنید.

دانبار روز سه‌شنبه به روزنامه وال‌استریت‌ژورنال گفت، روابط فراتر از ۱۵۰ نفر «روابط یک‌طرفه»‌اند. او افزود: «نکته اصلی درباره عدد ۱۵۰ و لایه‌های درون آن این است که این روابط دوسویه‌اند.»

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

دانبار می‌گوید از میان آن ۱۵۰ نفر، تنها پنج نفر اعضای خانواده و دوستان‌اند که بیشترین صمیمیت را با آن‌ها احساس می‌کنید و ۱۰ نفر افرادی‌اند که دست‌کم ماهی یک‌ بار آن‌ها را می‌بینید. حدود ۵۰ نفر دیگر کسانی‌اند که آن‌ها را به جشن تولدتان دعوت می‌کنید و ۱۰۰ نفر دیگر کسانی‌اند که مهمان عروسی شما خواهند بود.

با این حال، دیگران با نتایج دانبار که بر پایه مطالعه مغز انسان و سایر نخستی‌سانان است، مخالفت کرده‌اند.

دانبار این‌گونه فرض کرده که هرچه نئوکورتکس، بخشی از مغز که مسئول زبان و حافظه است، بزرگ‌تر باشد، شبکه اجتماعی نیز بزرگ‌تر خواهد بود.

پژوهشگران سوئدی در سال ۲۰۲۱ استدلال کردند که هیچ عدد مرزی مشخصی [برای تعداد دوستان یک فرد] وجود ندارد و مقایسه انسان‌ها با سایر نخستی‌سانان تفاوت‌های کلیدی را نادیده می‌گیرد. برای مثال، شامپانزه‌ها و دیگر گونه‌ها باید از خود در برابر شکارچیان دفاع کنند و برای غذا بجنگند، در حالی که انسان‌ها به طور کلی دیگر چنین کاری نمی‌کنند.

دانبار آن پژوهش را «کاملا احمقانه» خواند و آن زمان به روزنامه نیویورک‌تایمز گفت که از «ناتوانی آشکار پژوهشگران دانشگاه استکهلم در درک روابط» شگفت‌زده شده است.

این استاد دانشگاه آکسفورد تاکید کرد که گسترش شبکه‌های اجتماعی تاثیر چندانی بر یافته‌های او، که نخستین بار سال ۱۹۹۳ منتشر کرد، نداشتند.

او به وال‌استریت‌ژورنال گفت: «اگر به تناوب ارسال مطالب در شبکه‌های اجتماعی، تعداد تکرار تماس‌های تلفنی، تعدد ارتباط‌های رو‌در‌رو و بسامد پیامک‌ها نگاه کنید، همان لایه‌ها را می‌بینید.»

اما جدا از بحث درباره شبکه‌های اجتماعی، مسئولان بهداشت عمومی می‌گویند هر دوستی واقعی می‌تواند به نجات جان افراد کمک کند.

بر اساس گزارشی در سال ۲۰۲۳ دکتر ویوک مورتی، رئیس بهداری کل ایالات متحده در دوران بایدن، تنهایی و انزوای اجتماعی خطر مرگ زودرس را بیش از یک‌چهارم افزایش می‌دهد و نداشتن ارتباط به اندازه کشیدن روزانه تا ۱۵ نخ سیگار برای سلامتی خطرناک است.

بر اساس پژوهش دانشگاه هاروارد، تنهایی در ایالات متحده رو به افزایش است و بیش از ۲۰ درصد بزرگسالان گزارش داده‌اند که احساس تنهایی می‌کنند. استفاده از شبکه‌های اجتماعی نیز با افسردگی و تنهایی ارتباط دارد و افراد زمان کمتری را برای دیدار رو‌در‌رو با دوستان و خانواده صرف می‌کنند.

بر اساس اعلام مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، ارتباط اجتماعی قوی می‌تواند تاثیری بسیار مثبت بر سلامتی داشته باشد و در برابر بیماری قلبی، زوال عقل و سکته مغزی محافظت ایجاد کند.

دکتر جفری هال، استاد دانشگاه کانزاس، به روزنامه نیویورک‌تایمز گفت: «در واقع تنها چیزی که واقعا لازم دارید، یک دوست است تا [زندگی‌تان را] تغییر دهد.» با این حال، دوستان مختلف به ما امکان می‌دهند جنبه‌هایی از شخصیت خود را به بعضی‌ها بیشتر از بقیه نشان‌ دهیم.

او گفت: «اگر می‌خواهید پربارترین زندگی را داشته باشید، یک زندگی‌ که در آن احساس پیوند و ارتباط با دیگران دارید، داشتن دوستان بیشتر بهتر است.»

بیشتر از زندگی