پژوهشی جدید نشان میدهد بلورهای زیرکن در پوسته زمین، بهمثابه کپسولهای زمان، اطلاعاتی از سفر این سیاره در کهکشان راه شیری را در خود حفظ کردهاند.
به نوشته پاپیولار مکانیکس، سفر ۲۳۰ میلیون ساله زمین در کهکشان راه شیری از دیدگاه عمر کوتاه انسانی یکنواخت به نظر میرسد، اما در مقیاسهای سیارهای پرآشوب بوده است. پرتنشترین لحظات این سفر زمانی رخ میدهد که زمین از میان یکی از چهار بازوی اصلی کهکشانی عبور میکند.
پژوهشی در سال ۲۰۱۳ نشان داد که زمین حدود ۶۰ درصد این مسیر را در بازوهای کهکشانی سپری کرده است، دورههایی که بهدلیل تراکم بیشتر ستارگان، رویدادهای فاجعهبار محتملتر است. این تغییرات میتواند اجرام یخی ابر اورت (Oort Cloud) را مختل و آنها را به سمت زمین روانه کند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
دادهها نشان میدهند این دورههای پرتلاطم در شکلگیری پوسته زمین نقشی حیاتی داشتهاند.
برای درک این موضوع باید به هیدروژن خنثی اشاره کرد، سادهترین اتم با یک پروتون و یک الکترون که امواج رادیویی ساطع میکند و از میان غبار و گاز کهکشان عبور میکند. از سوی دیگر، بلورهای زیرکن حاوی ایزوتوپهای مختلف اکسیژناند که نشان میدهند ماگما (تفتال) در عمق زمین شکل گرفته یا با سطح تماس داشته است. تغییرپذیری در این ایزوتوپها نشانهای از اختلال در روند طبیعی تشکیل پوسته است.
کریس کرکلند از دانشگاه کرتیـن و فیل ساتن از دانشگاه لینکلن با مقایسه سوابق ایزوتوپی زیرکن با تاریخچه تراکم هیدروژن دریافتند که میان دورههای عبور منظومه شمسی از بازوهای مارپیچی و افزایش تغییرات ایزوتوپی همبستگی قابل توجهی وجود دارد. آنها در مقالهای نوشتند: «دورههایی که منظومه شمسی در مناطق پرچگالتر بازوهای مارپیچی قرار داشت، با آشفتگی بیشتر در پوسته زمین همراه بود.»
پرسش بعدی این است که چه چیزی موجب شکلگیری غیرمعمول پوسته در این دورهها میشده است؟ مشابه فرضیه پژوهش ۲۰۱۳، کرکلند و ساتن معتقدند که آشفتگی در ابر اورت احتمال برخورد سیارکها با زمین را بیشتر کرده است. شواهد مستقیم این برخوردها احتمالا بهدلیل فرسایش و زمینساخت صفحهای از بین رفتهاند، اما زیرکنها توانستهاند ردی از این رویدادها نگه دارند.
کرکلند و ساتن هشدار میدهند که همبستگی لزوما بهمعنای ارتباط علت و معلولی نیست و تفکیک آثار عبور از بازوهای کهکشانی از فرایندهای داخلی زمین دشوار است. با وجود این، شواهد تازه جدی و قابل تامل به نظر میرسند. به گفته آنها، این بلورهای ریز، که اغلب از دانه شن کوچکترند، امکان نگاهی اجمالی به ارتباط میان زمین و کیهان فراهم کردهاند.