رابرت کندی جونیور، وزیر بهداشت آمریکا، در حال آماده‌سازی برای انتشار یک گزارش رسمی در هفته‌های آینده است که به احتمال وجود ارتباط میان مصرف داروی «تیلنول»، با نام تجاری پاراستامول یا «استامینوفن» در دوران بارداری و افزایش خطر ابتلای کودکان به اوتیسم اشاره دارد.

این اقدام بحث‌های گسترده‌ای را در محافل پزشکی و اقتصادی برانگیخته است. بر اساس گزارشی تازه، کندی قصد دارد درمانی مبتنی بر ویتامین‌ها را به‌عنوان یک گزینه احتمالی برای این اختلال تبلیغ کند. منابع مطلع به روزنامه وال‌استریت ژورنال گفته‌اند که گزارش وزارت بهداشت و خدمات انسانی، که انتظار می‌رود همین ماه منتشر شود، به «کاهش سطح اسید فولیک با مصرف استامینوفن در دوران بارداری» به‌عنوان علل احتمالی اوتیسم اشاره خواهد کرد.

این منابع همچنین از اسید فولینیک، معروف به «لوکوورین»، به‌عنوان درمانی احتمالی برای کاهش علائم اوتیسم در برخی بیماران نام برده‌اند. این اعلامیه پیش رو، از هم‌اکون تاثیر مستقیم بر بازارهای مالی گذاشته است و سهام شرکت کنویو، مالک برند تیلنول، در جریان معاملات با سقوط ۱۶ درصدی مواجه شد و در نهایت با حدود ۱۰ درصد کاهش تثبیت شد. این واکنش نشان‌دهنده حساسیت سرمایه‌گذاران به هرگونه خبر درباره ایمنی داروهای پرمصرف است.

بحث علمی پیرامون ارتباط احتمالی میان استامینوفن و اوتیسم موضوع تازه‌ای نیست. برخی مطالعات محدود چنین ارتباطی را نشان داده‌اند، در حالی‌که پژوهش‌های گسترده‌تر، از جمله تحقیق سوئدی با داده‌های بیش از ۲.۴ میلیون کودک، هیچ رابطه دقیق و روشنی نیافته‌اند. کارشناسان بر این باورند که بسیاری از پژوهش‌های پیشین دچار عوامل مداخله‌گر، مانند زمینه ژنتیکی خانواده‌ها یا شرایط سلامتی مادر در دوران بارداری بوده‌اند.

نهادهای پزشکی معتبر، از جمله کالج آمریکایی متخصصان زنان و زایمان، تاکید دارند که استفاده از استامینوفن در دوزهای متعادل همچنان برای زنان باردار ایمن محسوب می‌شود. این نهادها هشدار داده‌اند که خودداری از درمان تب یا درد، ممکن است مادر و جنین را در معرض خطر بیشتری قرار دهد. همچنین یادآور شده‌اند که سازمان غذا و داروی آمریکا تاکنون توصیه‌های خود را درباره این دارو تغییر نداده است.

شرکت کنویو نیز از ایمنی محصولات خود دفاع کرده و یادآور شده است که دادگاه‌های آمریکا پیش‌تر شکایت‌های جمعی والدینی را که مدعی ارتباط این دارو با اوتیسم بودند، به دلیل ناکافی بودن شواهد علمی رد کرده‌اند.

انتظار می‌رود انتشار این گزارش جدال تازه‌ای میان سیاست‌گذاران، پزشکان و پژوهشگران به راه بی‌ندازد. این در حالی است که وزیر بهداشت آمریکا شخصیتی جنجالی و منتقد برخی سیاست‌های سنتی بهداشتی شناخته می‌شود. با این حال، تا این لحظه اجماع علمی بر این است که استامینوفن همچنان گزینه‌ای نسبتا ایمن در دوران بارداری است، مشروط به آن‌که طبق دستورهای پزشکی مصرف شود.

منتقدان می‌گویند انتشار چنین گزارشی از سوی رابرت کندی جونیور، بیش از آن‌که بر شواهد علمی استوار باشد، می‌تواند جنبه سیاسی و رسانه‌ای داشته باشد. کندی که سال‌هاست به عنوان چهره‌ای بحث‌برانگیز در حوزه سلامت شناخته می‌شود، پیش‌تر نیز مواضعی جنجالی درباره واکسن‌ها و سیاست‌های بهداشتی دولت آمریکا اتخاذ کرده بود. همین پیشینه باعث شده بسیاری از متخصصان نسبت به نیت و پیامدهای گزارش تازه او تردید داشته باشند.

از سوی دیگر، موضوع به سرعت رنگ‌وبوی اجتماعی به خود گرفته است. والدین و خانواده‌هایی که فرزندانشان مبتلا به اوتیسم هستند، در فضای مجازی نسبت به این خبر واکنش‌های متناقضی نشان داده‌اند؛ برخی با امید به کشف راهی تازه برای درمان، و برخی دیگر با نگرانی از ایجاد موجی تازه از فشار بر زنان باردار.

کارشناسان حوزه سلامت عمومی هشدار می‌دهند که تمرکز بیش از حد بر نقش یک داروی رایج مانند استامینوفن ممکن است توجه سیاست‌گذاران و افکار عمومی را از عوامل اصلی و چندبعدی اوتیسم منحرف کند.

آن‌ها تاکید می‌کنند که اوتیسم یک اختلال پیچیده با ریشه‌های ژنتیکی، محیطی و بیولوژیکی است و نباید به یک عامل منفرد فروکاسته شود. به باور این متخصصان، هرگونه تصمیم‌گیری عجولانه بر اساس یافته‌های محدود می‌تواند اعتماد عمومی به نظام سلامت را متزلزل کرده و حتی دسترسی بیماران به درمان‌های ضروری را با خطر مواجه کند.

با این حال، رابرت اف‌کندی جونیور پیش از این نیز مدعی شده بود که این نهاد فدرال کارگروهی را با مشارکت صدها دانشمند و پژوهشگر از سراسر جهان برای شناسایی دلایل «سونامی اوتیسم» فعال کرده است.کندی روز ۲۱ فروردین امسال در یکی از جلسات دولت آمریکا با اعلام این خبر گفته بود: »نتیجه پژوهش‌ها تا ماه سپتامبر (شهریور-مهر) اعلام منتشر می‌شود و براساس آن ما قادر خواهیم بود تا با بیماری اوتیسم (درخودماندگی) مقابله کنیم.»

دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا که در این جلسه حضور داشت هم با تائید این سخنان گفت: «حتما دلیلی دارد. احتمالا باید برای جلوگیری از آن، چیزی بخوریم یا خوردن چیزی را قطع کنیم. شاید هم راه حل یک واکسن باشد.»