سه سال بی‌خبری از فردی که متهم به افشای محل اختفای ایمن‌ الظواهری است

پلیس فدرال آمریکا (اف‌بی‌آی) روز یکشنبه دهم اوت ۲۰۲۵، اطلاعیه‌ خود را مبنی بر اعطای پاداش پنج میلیون دلاری بابت اطلاعات منجر به یافتن محمودشاه حبیبی، شهروند افغان‌ــ‌آمریکایی ربوده‌شده در کابل، هم‌زمان با سه سالگی این حادثه، بازنشر کرد.

در این اطلاعیه از حبیبی به‌عنوان «ربوده‌شده» یاد شده و در آن آمده که ماموران اداره استخبارات طالبان حبیبی را دهم اوت ۲۰۲۲ بازداشت کردند و او از آن زمان تاکنون ناپدید است.

بر اساس این اطلاعیه، اداره استخبارات طالبان هم‌زمان با حبیبی، ۲۹ کارمند یک شرکت ارائه‌کننده خدمات فناوری مخابراتی به نام «گروه مشورتی آسیا» را بازداشت کرد که همه بازداشت‌شدگان آزاد شدند، اما حبیبی همچنان در زندان است.

ماموران اداره استخبارات طالبان در چهار سالی که از سلطه این گروه بر افغانستان می‌گذرد، چندین شهروند آمریکا را که به‌عنوان امدادرسان و گردشگر به افغانستان سفر کرده بودند، بازداشت و زندانی کردند، اما این افراد پس از مذاکرات دیپلمات‌های آمریکایی و طالبان در دوحه و کابل، آزاد شدند.

دولت بایدن به خانواده محمودشاه حبیبی قول داده بود که او را نیز آزاد می‌کند، اما این وعده هنوز محقق نشده است. در مارس ۲۰۲۵، آدم بولر، نماینده ویژه دونالد ترامپ در امور زندانیان، همراه با گروهی از دیپلمات‌های فعلی و پیشین آمریکا به کابل رفت و پس از مذاکره با طالبان، یک زندانی آمریکایی را آزاد کرد، اما با وجود اصرار دولت ترامپ بر آزاد کردن محمودشاه حبیبی، طالبان حتی حضور او را در زندان‌هایشان رد کرده‌اند.

ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان، اوایل ژوییه در بیانیه‌ای، از محمودشاه حبیبی به‌عنوان شهروند افغانستان یاد کرد و گفت پس از بررسی زندان‌ها و نهادهای امنیتی، مشخص شده است که شخصی با این نام در افغانستان زندانی نیست.

با این حال، رویترز، روز شنبه در گزارشی به نقل از منابع آمریکایی و نزدیکان محمودشاه حبیبی نوشت که او در روز دهم اوت ۲۰۲۲، به دست افرادی بازداشت شد که لباس ماموران اداره استخبارات (اطلاعات) طالبان را بر تن داشتند. بر اساس این اطلاعات، ماموران طالبان حبیبی را در منطقه وزیراکبرخان کابل در حالی که سوار خودرو لندکروزش بود، بازداشت کردند و گروهی دیگر هم به آپارتمان او یورش بردند و کامپیوتر و بقیه وسائل شخصی او را ضبط کردند. 

محمودشاه حبیبی که در دولت پیشین افغانستان رئیس سازمان هواپیمایی کشوری بود، از زمان بازگشت طالبان به قدرت میان آمریکا و کابل در رفت‌‌وآمد بود و با یک شرکت ارائه‌کننده خدمات اینترنتی کار می‌کرد. او متهم است که در افشای محل اختفای ایمن الظواهری، رهبر پیشین القاعده، با سازمان سیا همکاری کرده است.

در حالی که طالبان بازداشت و حضور او را در زندان‌هایشان رد کرده‌اند، رویترز در گزارشی به نقل از اسناد امنیتی دولت آمریکا نوشت: «به گفته چندین شاهد که اظهاراتشان در اختیار دولت آمریکا است و رویترز آ‌ن‌ها را دیده، حبیبی و راننده‌اش را افراد مسلحی که نشان واحد پلیس مخوف طالبان، اداره کل اطلاعات، را روی یونیفرم‌هایشان داشتند، با چشم بسته در صندلی عقب نشاندند و از محل بازداشت دور شدند.»

حبیبی تابعیت آمریکا را دارد و مدتی هم در سفارت آمریکا در کابل کار کرده بود.

رویترز می‌افزاید که ادعای طالبان در مورد حبیبی با روایت شاهدان و سایر اسناد از جمله سیگنال‌های دریافتی از تلفن همراه حبیبی در ژوئن و اوت ۲۰۲۳ که یک مقام فعلی و یک مقام سابق آمریکایی آشنا با پرونده آن را تایید کرده‌اند، در تناقض است.

بر اساس گزارش رویترز، حبیبی ۱۰ روز پس از کشته شدن الظواهری در محله وزیراکبرخان، بازداشت شد و کسانی که همراه با او بازداشت شدند، او را در زندان اداره اطلاعات طالبان دیده‌اند. بنا بر این گزارش، حبیبی زمانی که بازداشت شد با شرکتی آمریکایی به نام ای‌آراکس کامینونیکیشنز (ARX Communications) کار می‌کرد و از این شرکت کارفرمای او معرفی شده است.

منابع مطلع به رویترز گفتند که سازمان سیا از طریق دوربین‌های نظارتی این شرکت محل اختفای ایمن الظواهری را کشف کرد و طالبان به همین دلیل محمودشاه حبیبی را از مسببان کشته شدن الظواهری می‌دانند.

FZIhGwoXgAAciEL.jpeg

رویترز به نقل از یک سند در اختیار دولت آمریکا نوشت یک همکار حبیبی که با او بازداشت و بعدا آزاد شد، او را در مقر اداره اطلاعات طالبان دیده و شنیده است که در اتاق مجاور از او می‌پرسیدند آیا برای سیا کار می‌کند و آیا در حمله به الظواهری نقش داشته است.

در حالی که از بازداشت حبیبی سه سال می‌گذرد، دولت ترامپ تلاش‌هایش برای آزادی او را افزایش داده و برای اطلاعاتی که منجر به یافتن او شود، پنج میلیون دلار پاداش گذاشته است. 

احمد، برادر بزرگ‌تر حبیبی، به رویترز گفت: «خانواده ما اکنون دوباره امیدوار شده است که تیم ترامپ موفق خواهد شد.»

احمد گفت اگر سیا و شرکت کارفرمای حبیبی به او هشدار می‌دادند که بازگشتش به کابل خطرناک است، او که در دبی به‌ سر می‌برد، چهار روز پس از کشته شدن الظواهری به کابل نمی‌رفت.

یک مقام آمریکایی گفت دولت آمریکا رسما حبیبی را یک گروگان می‌داند، زیرا طالبان دستگیری و محل نگهداری او را تایید نکرده‌اند. 

شناسایی پناهگاه الظواهری از طریق دوربین روی دکل مخابراتی

به گفته مقام‌های فعلی و سابق آمریکایی که جزئیات پیش‌تر فاش‌نشده‌ای از نحوه هدفگیری رهبر القاعده را ارائه دادند، این سازمان به‌عنوان بخشی از عملیات علیه الظواهری، به گروه مشورتی آسیا (ACG) که محمودشاه حبیبی آن را  اداره می‌کرد و زیرمجموعه ای‌آراکس بود، نفوذ کرده بود. 

گروه مشورتی آسیا که شرکت مادر آن در هرندون ویرجینیا مستقر است، برای نصب دکل‌های تلفن همراه در اطراف کابل قرارداد داشت و دوربین‌های مداربسته برای محافظت از سازه‌ها روی دکل‌ها نصب شده بودند.

FZMfVDEXwAcxD37.jpeg

به گفته منابع، یکی از این دوربین‌ها به سمت خانه‌ای در قلب منطقه دیپلمات‌نشین کابل با فاصله‌ای کوتاه از سفارت‌ بریتانیا و آمریکا، قرار داشت که مقام‌های آمریکایی آن را متعلق به سراج‌الدین حقانی، وزیر کشور طالبان، می‌دانستند و گفته می‌شود این دوربین تصاویری به سیا ارسال کرد که حضور الظواهری را در آن محل تایید می‌کرد.

این تایید به سیا کمک کرد تا در ۹ مرداد ۱۴۰۱ (۳۱ ژوییه ۲۰۲۲) هنگامی که الظواهری به بالکن آمده بود، او را با دو موشک هلفایر شلیک‌شده از پهپاد بکشد. همسر و خانواده او از این حمله جان سالم به در بردند.

مقام‌های دولت بایدن در آن زمان عملیات پهپادی سیا برای کشتن الظواهری با موشک‌های هلفایر را تایید کردند، اما جزئیات عملیات زمینی این سازمان، از جمله وجود دوربین‌ها و نقش آن‌ها در شناسایی الظواهری، پیش از این فاش نشده بود.

محمود شاه حبیبی ۱۰ روز پس از این حمله، زمانی که در حال جمع‌آوری وسایلش برای بازگشت به آمریکا بود، بازداشت شد.