افغانستان تحت حاکمیت رژیم طالبان یکی از بحرانی‌ترین دوره‌های تاریخی‌اش را سپری می‌کند: دورانی که فقر، گرسنگی و فروپاشی خدمات اجتماعی زندگی میلیون‌ها نفر را به مخاطره انداخته است. در این میان، عربستان سعودی با افزایش کمک‌های بشردوستانه کوشیده است بخشی از خلا ناشی از قطع یا کاهش کمک‌های غربی را جبران کند. این کمک‌ها را مرکز امدادرسانی ملک سلمان تامین و در قالب خدمات درمانی، غذا و پوشاک در اختیار نیازمندان قرار داده است. 

مرکز امدادرسانی ملک سلمان اخیرا ژنراتورهایی را در بیمارستان‌های دوازده استان افغانستان نصب کرده است، اقدامی که نهادهای بین‌المللی از آن استقبال کردند. صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) روز پنجشنبه، نوزدهم تیر/سرطان، اعلام کرد که این ژنراتورها در تقویت خدمات بهداشتی و گسترش تزریق واکسن نقش موثری دارند. 

یونیسف در اطلاعیه‌ای نوشته است: «خدمات مراقبت‌های بهداشتی قابل اعتماد، مانند تزریق منظم واکسن، در پیشگیری و مدیریت این بیماری‌ها بسیار مهم است و این ژنراتورها مستقیما از این هدف پشتیبانی می‌کنند.»  

براساس این اعلامیه، ژنراتورها در مناطقی نصب شده‌اند که بیشتر از دیگر مناطق با خطر کمبود مواد غذایی و شیوع فلج اطفال مواجه‌اند. در بسیاری از مراکز درمانی افغانستان نبود برق عملکرد کادر درمان را مختل کرده و مانع ارائه خدمات با کیفیت، به‌‌ویژه برای کودکان و خانواده‌ها شده است. نصب ژنراتورهای جدید می‌تواند گامی موثر در رفع بخشی از این مشکلات باشد.  

کمک‌های عربستان سعودی تنها به تامین برق مراکز درمانی محدود نمی‌شود. این کشور از طریق بنیاد ملک سلمان در تامین مالی کارزار مبارزه با فلج کودکان نیز مشارکت دارد. همچنین در ماه‌های اخیر هزاران شهروند افغان، به‌‌ویژه در زمینه درمان‌های چشمی، از خدمات رایگان این بنیاد بهره‌‌مند شده‌اند، خدماتی که در غیاب نظام درمانی قدرتمند، برای بسیاری حیاتی به شمار می‌آید.  

افزون بر این، بنیاد ملک سلمان در زمینه تهیه و توزیع مواد غذایی و پوشاک برای افراد آسیب‌‌پذیر نیز فعال بوده است. با شدت‌گرفتن اخراج اجباری مهاجران افغان از ایران و پاکستان، این بنیاد از بخشی از بازگشتگان حمایت کرده و برای آنها کمک‌های اولیه فراهم کرده است- اقداماتی که در بحبوحه بحران‌های فزاینده انسانی ارزشی حیاتی دارند. 

این در حالی است که در دوران حاکمیت طالبان شاخص‌های اقتصادی و اجتماعی افغانستان به‌‌شدت سقوط کرده است. فقر، بیکاری، گرانی و گرسنگی در این کشور رو به افزایش است و شمار زیادی از شهروندان توان تامین نیازهای اولیه مانند درمان، غذا و پوشاک را ندارند. با قطع کمک‌های غربی، فشار بر اقشار آسیب‌‌پذیر دوچندان شده است.  

سیاست‌های سختگیرانه و تبعیض‌آمیز طالبان، به‌‌ویژه محدودیت‌هایی که بر آزادی‌های فردی و اجتماعی زنان و دختران اعمال کرده‌اند، افغانستان را در انزوای بین‌المللی قرار داده است. کشورهای کمک‌‌رسان غربی، که در گذشته ستون اصلی تامین مالی پروژه‌های توسعه و بشردوستانه در افغانستان بودند، اکنون با تردید و احتیاط عمل می‌کنند. نگرانی از استفاده طالبان از کمک‌ها برای مقاصد سیاسی یا نظامی، موجب شده است حجم کمک‌های خارجی به‌ میزان چشمگیری کاهش یابد.  

با این حال، عربستان سعودی کوشیده است کمک‌هایش را بدون وابستگی به رژیم طالبان و با تمرکز بر نیازمندان واقعی ادامه دهد. در شرایطی که بسیاری از کشورهای جهان درباره ادامه کمک به افغانستان مرددند، عربستان سعودی بخشی از بار کمک‌‌رسانی را به دوش گرفته است.   

کارشناسان امور بشردوستانه باور دارند که اگر دیگر کشورهای اسلامی نیز کمک‌‌رسانی کنند، می‌توان بخشی از بحران انسانی جاری در افغانستان را کاهش داد. بحران فعلی نه‌‌تنها به میلیون‌ها شهروند افغان آسیب رسانده، که خطر گسترش مهاجرت اجباری در منطقه را نیز افزایش داده است. 

هرچند اقدامات بنیاد ملک سلمان نمی‌تواند کاملا جایگزین کمک‌های گسترده بین‌المللی باشد، اما تداوم و گسترش آن در چنین شرایط دشواری، می‌تواند نقشی نجات‌‌بخش برای اقشار آسیب‌‌پذیر جامعه افغانستان ایفا کند، جامعه‌ای که اکنون بیش از هر زمان دیگری به حمایت‌های بی‌قیدوشرط انسانی نیاز دارد.