رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه، روز شنبه ۲۱ تیر گفت که این کشور دوران جدیدی را آغاز کرده است، زیرا حزب کارگران کردستان (پکک) پس از چهار دهه درگیری مسلحانه، که بیش از ۴۰ هزار کشته برجای گذاشت، روند خلع سلاح را آغاز کرده است.
اردوغان در سخنرانی امروزش در حزب عدالت و توسعه (AKP، آکپ) گفت: «کشور ما در مسیر رهایی از بلای تروریسم قرار دارد.» او افزود: «دههها غم، اشک و اندوه به پایان رسید و ترکیه از دیروز این صفحه را ورق زد. امروز روز جدیدی است و صفحه جدیدی در تاریخ باز شده است. امروز درهای ترکیه بزرگ و قدرتمند بهطور کامل باز شده است.»
روز جمعه، ۳۰ عضو پکک در غاری در منطقه سلیمانیه، سلاحهایشان را سوزاندند و برای پایان دادن به مبارزات مسلحانه علیه ترکیه گامی نمادین و بسیار مهم برداشتند. در مراسم روز جمعه، بسه هوزات، یکی از اعضای ارشد پکک، بیانیهای را در غار جاسانا در شهر دوکان، واقع در ۶۰ کیلومتری شمال غربی سلیمانیه در منطقه کردنشین شمال عراق، خواند و تصمیم این گروه برای خلع سلاح را اعلام کرد.
او گفت: «ما، به نشانه حسن نیت و عزم راسخ، سلاحهایمان را داوطلبانه و در حضور شما نابود میکنیم.» این مراسم نقطه عطفی در گذار پکک از یک گروه شورشی مسلح به نیرویی فعال در عرصه سیاست دموکراتیک به شمار میرود و تلاشی برای پایان دادن به یکی از طولانیترین درگیریهای منطقهای تفسیر شده است.
تحلیلگران معتقدند پکک، که در موقعیتی ضعیف قرار دارد، با این اقدام میکوشد با حفظ ظاهر از میدان جنگ خارج شود. یک مقام ارشد دولت ترکیه هم گفت: «اینکه اعضای پکک سلاحهایشان را در سلیمانیه زمین بگذارند نقطه عطفی در مرحله سوم روند جاری خلع سلاح و برچیدن ساختار نظامی این گروه به شمار میآید و گامی آشکار و خوشایند است.»
پکک را عبدالله اوجالان در سال ۱۹۸۴ تاسیس کرد. از آن زمان، این گروه دهها حمله خونین در خاک ترکیه انجام داد که جان بیش از ۴۰ هزار نفر را گرفت. پکک سرانجام در ماه مه ۲۰۲۵، پس از چهار دهه مبارزه مسلحانه، اعلام کرد منحل شده است و از این پس برای دفاع از حقوق اقلیت کرد مبارزه دموکراتیک را در پیش خواهد گرفت؛ تصمیمی در راستای فراخوان تاریخی عبدالله اوجالان که از سال ۱۹۹۹ تاکنون در ترکیه در حبس است.
یک فرمانده پکک روز اول ژوئیه به خبرگزاری فرانسه گفته بود: «شماری از رزمندگان پکک، که در سالهای اخیر علیه نیروهای ترکیه جنگیدهاند، به نشانه حسن نیت، طی یک مراسم سلاحهایشان را معدوم میکنند و آنها را آتش خواهند زد.»
پیش از مراسم روز جمعه تنشها بالا گرفته بود. به گفته مقامهای محلی، شب پیش از مراسم، دو پهپاد در نزدیکی پایگاههای پیشمرگههای کرد در سلیمانیه و کرکوک سرنگون شدند. عامل این حملات اعلام نشد و تلفاتی هم گزارش نشد.
در مراسم خلع سلاح، نمایندگانی از نیچیروان بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق، مسعود بارزانی، رهبر باسابقه کردها، اتحادیه میهنی کردستان و وزارت کشور عراق و اقلیم کردستان حضور داشتند. چند تن از نمایندگان حزب برابری و دموکراسی خلقها (DEM، دِم) حزب طرفدار کردها در ترکیه، و شماری از خبرنگاران نیز در محل حاضر بودند. رسانههای ترکیه گزارش دادند که نمایندگانی از «میت»، سازمان اطلاعات ترکیه، نیز در مراسم شرکت داشتند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
آغاز فرایند خلع سلاح پکک گامی کلیدی در مذاکرات غیرمستقیم ماههای اخیر میان عبدالله اوجالان و دولت ترکیه است، مذاکراتی که از اکتبر ۲۰۲۴ با چراغ سبز اردوغان و با میانجیگری حزب برابری و دموکراسی خلقها آغاز شد. اوجالان در پیامی ویدیویی، که چهارشنبه هفته گذشته منتشر شد، گفت: «من به قدرت سیاست و صلح اجتماعی باور دارم، نه به سلاح. از شما میخواهم این اصل را در عمل اجرا کنید.» او وعده داده بود این روند «بهسرعت اجرا خواهد شد».
اردوغان هم تاکید کرد که تلاش برای برقراری صلح با کردها پس از آغاز خلع سلاح پکک سرعت خواهد گرفت. او چند روز پیش اعلام کرد: «وقتی این سازمان تروریستی تصمیمش برای زمین گذاشتن سلاح را عملی کند، روند صلح شتاب بیشتری خواهد گرفت.» اردوغان افزود: «امیدواریم این روند مبارک بدون مانع یا خرابکاری هرچه سریعتر با موفقیت به پایان برسد.»
پکک در ماههای اخیر گامهای تاریخی برداشته است، از اعلام آتشبس تا انحلال رسمی در ۱۲ مه. این تغییر مسیر پس از فراخوان ۲۷ فوریه اوجالان صورت گرفت که ۲۶ سال است در سلولی انفرادی در زندان ایمرالی در نزدیکی استانبول نگهداری میشود.