دو ماه پس از آنکه حزب کارگران کردستان (پکک) اعلام کرد به دههها مبارزه مسلحانه با دولت ترکیه پایان میدهد، ۳۰ تن از اعضای این حزب روز جمعه ۲۰ تیر در مراسمی در اقلیم کردستان عراق، سلاحهایشان را معدوم کردند.
این مراسم نقطه عطفی در گذار پکک از یک گروه شورشی مسلح به نیرویی فعال در عرصه سیاست دموکراتیک به شمار میرود و بهعنوان تلاشی برای پایان دادن به یکی از طولانیترین درگیریهای منطقهای تفسیر شده است.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، تحلیلگران معتقدند پکک که در موقعیتی ضعیف قرار گرفته است، با این اقدام تلاش دارد با حفظ ظاهر، از میدان جنگ خارج شود. همزمان رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه، نیز میتواند این اتفاق را یک پیروزی بزرگ بر شورشی چند دهساله معرفی کند.
در این مراسم کوتاه که در غاری در کوههای شمال عراق برگزار شد، نخستین گروه شامل ۳۰ مبارز پ.ک.ک در برابر خبرنگار خبرگزاری فرانسه سلاحهایشان را به آتش کشیدند. این خبرنگار که در محل حضور داشت، گفت چهار نفر از این افراد جزو فرماندهان اصلی این نیروها بودند.
خبرگزاری فرات نیز گزارش داد صبح روز مراسم، خودروهایی بهطور متناوب وارد غار کاسنه شدند که مکانی نمادین و محل سابق چاپخانه زیرزمینی پکک محسوب میشود.
در واکنش به این اتفاق تاریخی، دولت ترکیه نیز روز جمعه را یک «نقطه عطف» و «مرحلهای غیرقابل بازگشت» در مسیر صلح توصیف کرد. یک مقام ارشد دولت ترکیه گفت: «زمین گذاشتن سلاحها از سوی اعضای پکک در سلیمانیه که نقطه عطفی در مرحله سوم روند جاری خلع سلاح و برچیدن ساختار نظامی این گروه است، گامی عینی و خوشایند به شمار میرود.»
پکک را عبدالله اوجالان در سال ۱۹۸۴ تاسیس کرد.از آن زمان، این گروه دهها حمله خونین در خاک ترکیه انجام داد که به درگیریهایی منجر شد که جان بیش از ۴۰ هزار نفر را گرفت. پکک سرانجام در ماه مه ۲۰۲۵، پس از چهار دهه مبارزه مسلحانه، اعلام کرد منحل شده است و از این پس، برای دفاع از حقوق اقلیت کرد مبارزه دموکراتیک را در پیش خواهد گرفت؛ تصمیمی در راستای فراخوان تاریخی عبدالله اوجالان که از سال ۱۹۹۹ تاکنون در ترکیه در حبس ابد به سر میبرد.
یک فرمانده پکک روز اول ژوییه به خبرگزاری فرانسه گفته بود: «بهعنوان نشانهای از حسن نیت، شماری از رزمندگان پکک که در سالهای اخیر علیه نیروهای ترکیه جنگیدهاند، در مراسمی سلاحهایشان را معدوم میکنند یا آتش خواهند زد.»
پیش از این مراسم، تنشها بالا گرفته بود، چرا که به گفته مقامهای محلی، شب پیش از مراسم، دو پهپاد در نزدیکی پایگاههای پیشمرگههای کرد در سلیمانیه و کرکوک سرنگون شدند. عامل این حملات اعلام نشد و تلفاتی هم گزارش نشد.
در مراسم خلع سلاح، نمایندگانی از نچیروان بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق، مسعود بارزانی، رهبر باسابقه کردها، اتحادیه میهنی کردستان و وزارت کشور عراق و اقلیم کردستان حضور داشتند. چند تن از نمایندگان حزب برابری و دموکراسی خلقها (DEM) حزب طرفدار کردها در ترکیه، و شماری از خبرنگاران نیز در محل حاضر بودند. رسانههای ترکیه گزارش دادند که نمایندگانی از میت، سازمان اطلاعات ترکیه، نیز در مراسم شرکت داشتند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
آغاز فرایند خلع سلاح پکک گام کلیدی در مذاکرات غیرمستقیم ماههای اخیر میان عبدالله اوجالان و دولت ترکیه است؛ مذاکراتی که از اکتبر ۲۰۲۴ با چراغ سبز اردوغان و با میانجیگری حزب برابری و دموکراسی خلقها آغاز شد. اوجالان در پیامی ویدیویی که چهارشنبه هفته گذشته منتشر شد، گفت: «من به قدرت سیاست و صلح اجتماعی باور دارم، نه سلاح. از شما میخواهم این اصل را در عمل اجرا کنید.» او وعده داده بود این روند «بهسرعت اجرا خواهد شد».
اردوغان هم تاکید کرد که تلاشهای صلح با کردها پس از آغاز خلع سلاح پکک، سرعت خواهد گرفت. او در آخرهفته اعلام کرد: «وقتی این سازمان تروریستی تصمیمش برای زمین گذاشتن سلاح را عملی کند، روند صلح شتاب بیشتری خواهد گرفت.»
اردوغان روز چهارشنبه افزود: «امیدواریم این روند مبارک بدون مانع یا خرابکاری، هرچه سریعتر با موفقیت به پایان برسد.»
پکک در ماههای اخیر گامهایی تاریخی برداشته است؛ از جمله اعلام آتشبس و سپس اعلام انحلال رسمی در تاریخ ۱۲ مه. این تغییر مسیر پس از فراخوان ۲۷ فوریه اوجالان صورت گرفت که ۲۶ سال گذشته در سلولی انفرادی در زندان جزیرهای امرالی در نزدیکی استانبول نگهداری میشود.