منابع آگاه به رویترز گفتهاند حزبالله لبنان در پی جنگ ویرانگر با اسرائیل، حالا بازبینی گسترده در ابعاد مختلف را آغاز کرده که کاهش محسوس نقشآفرینی نظامی این گروه در لبنان، بدون خلع سلاح کامل، هم بخشی از آن است.
این گفتگوهای داخلی در حزبالله که تاکنون نهایی نشده و برای نخستین بار گزارش میشوند، نشاندهنده فشارهای گستردهای است که این گروه تحت حمایت جمهوری اسلامی ایران از زمان برقراری آتشبس در اواخر نوامبر با آنها مواجه بوده است.
نیروهای اسرائیلی همچنان مناطقی را که تحت نفوذ حزبالله قرار دارند، هدف قرار میدهند و این گروه را به نقض آتشبس متهم میکنند؛ اتهامی که حزبالله آن را رد میکند. حزبالله همچنین با بحران مالی شدید، خواستههای ایالات متحده برای خلع سلاح و کاهش نفوذ سیاسی، پس از روی کار آمدن کابینه جدید و تحتحمایت آمریکا در بیروت در ماه فوریه روبرو است.
موقعیت حزبالله با تغییرات اساسی در توازن قدرت منطقهای، دشوارتر هم شده است؛ تغییراتی که پس از نابودی فرماندهی، کشته شدن هزاران جنگجو و تخریب بخش زیادی از زرادخانه این گروه در حملات اسرائیل آغاز شد. سرنگونی بشار اسد، متحد حزبالله در سوریه در ماه دسامبر، هم یکی از مسیرهای اصلی تامین سلاح از جمهوری اسلامی ایران به این گروه را قطع کرد. از طرفی، به گفته یک منبع امنیتی منطقهای و یک مقام ارشد لبنانی به رویترز، تهران هم که بهتازگی از جنگ با اسرائیل خارج شده، ممکن است نتواند دیگر به اندازه گذشته به حزبالله کمک کند.
یک مقام دیگر که از گفتگوهای درونی حزبالله مطلع است، به رویترز گفت این گروه در حال برگزاری نشستهای محرمانه درباره مسیر پیش روی خود است. به گفته او، اعضای این حزب در کمیتههایی کوچک بهصورت حضوری یا آنلاین درباره ساختار رهبری، نقش سیاسی، فعالیتهای اجتماعی و توسعهای، و زرادخانه حزبالله گفتگو میکنند.
این مقام و دو منبع دیگر گفتند حزبالله به این نتیجه رسیده که زرادخانهای که بهعنوان عامل بازدارنده در برابر اسرائیل گردآوری کرده بود، اکنون به بار اضافه تبدیل شده است. او گفت: «حزبالله بیش از حد قدرت داشت و حالا تمام آن قدرت به نقطهضعف تبدیل شده است.»
حزبالله، تحت رهبری حسن نصراللهــ که سال گذشته کشته شدــ پیش از این با دهها هزار جنگجو، موشکها و پهپادهای آماده برای حمله به اسرائیل، به یک بازیگر نظامی منطقهای تبدیل شده بود و از متحدانش در سوریه، عراق و یمن هم حمایت میکرد. به همین دلیل اسرائیل این گروه را تهدیدی جدی تلقی میکرد و هنگامی که حزبالله در آغاز جنگ غزه در سال ۲۰۲۳ به نشانه حمایت از حماس به سوی اسرائیل آتش گشود، اسرائیل با حملات هوایی به آن پاسخ داد که در نهایت به یک تهاجم زمینی منتهی شد.
از آن زمان، حزبالله طبق مفاد آتشبس، تعدادی از انبارهای سلاح در جنوب لبنان را به ارتش لبنان تحویل داد؛ با این حال اسرائیل میگوید همچنان زیرساختهای نظامی وابسته به حزبالله را در آن مناطق هدف قرار میدهد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
به گفته منابع مطلع، حزبالله اکنون در حال بررسی واگذاری برخی تسلیحاتش در نقاط دیگر لبنان، بهویژه موشکها و پهپادها، بهعنوان اصلیترین عامل تهدید اسرائیل، است و این شرط را هم مطرح کرده است که اسرائیل در ازای آن از جنوب لبنان عقبنشینی و حملاتش را متوقف کند.
با این حال رویترز نوشته است این گروه قصد ندارد کل زرادخانهاش را تسلیم کند. منابع مطلع به این خبرگزاری گفتند حزبالله تصمیم دارد سلاحهای سبک و موشکهای ضدتانک را حفظ کند، چرا که آنها را ابزار مقاومت در برابر حملات احتمالی آینده میداند.
دفتر رسانهای حزبالله به درخواستهای مطرحشده برای اظهارنظر درباره این گزارش پاسخی نداد.
ارتش اسرائیل اعلام کرد که طبق تفاهمها میان لبنان و اسرائیل، به فعالیت در مرز شمالیاش ادامه خواهد داد تا هرگونه تهدیدی را خنثی و از شهروندان اسرائیلی محافظت کند.
وزارت خارجه آمریکا نیز از اظهارنظر درباره گفتگوهای دیپلماتیک خصوصی خودداری کرد و پرسشها را به دولت لبنان ارجاع داد.
حفظ بخشی از توان نظامی حزبالله با اهداف آمریکا و اسرائیل مطابقت ندارد. بر اساس توافق آتشبس که با میانجیگری آمریکا و فرانسه حاصل شد، ارتش لبنان باید تمام تسلیحات غیرمجاز، با اولویت تسلیحات موجود در منطقه جنوب رود لیتانی، نزدیکترین منطقه به اسرائیل، را مصادره کند.
دولت لبنان نیز خواهان تسلیم کامل سلاحهای حزبالله است تا انحصار تسلیحاتی در اختیار دولت قرار گیرد، وگرنه تنشهایش با رقبای داخلی حزبالله افزایش خواهد یافت؛ رقبایی که این گروه را به سوءاستفاده از قدرت نظامی برای تحمیل خواستههایش بر سیاست این کشور و کشاندن مکرر پای لبنان به درگیریها متهم میکنند.
با وجود اتهامزنیها متقابل درباره نقض آتشبس میان اسرائیل و حزبالله، هر دو طرفها ادعا می کنند که به آن پایبندند.