بیزینس اینسایدر نوشت که تصاویر ماهواره‌ای جدید بیانگر آن است که تجهیزات ساختمانی در نزدیکی سایت غنی‌سازی بمباران شده فردو، دیده می‌شود.
براساس این گزارش، و برطبق تصاویر ماهواره‌ای، احتمالا تعمیرات و حفر مسیرهای دسترسی جدید در حال انجام است.
در این تصاویر، که شرکت تصویربرداری ماهواره‌ای تجاری ایالات متحده به نام «تکنولوژی‌های مکسار» (Maxar Technologies) روز جمعه ثبت کرده، فعالیت‌های جدیدی در نزدیکی ورودی‌های تونل و همچنین در نقاطی که بمب‌های آمریکایی به آنجا اصابت کرده‌اند دیده می‌شود.
یکی از تصاویر، بیل مکانیکی و بولدوزر را نشان می‌دهد که ظاهرا در حال جابه‌جایی خاک در نزدیکی دهانه‌ها و چاله‌ها در اطراف فردو هستند.
طبق گفته پنتاگون، نقاط اصلی برخورد بمب‌های سنگرشکن آمریکایی دهانه‌هایی بودند که امکان نفوذ به عمق تاسیسات زیرزمینی فردو را فراهم می‌کردند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
تاسیسات زیرزمینی فردو در عمق ۹۰ متری زمین و در فاصله ۲۵ کیلومتری آزادراه تهران‌ـ‌قم احداث شده و از میان بردن آن برای تل‌آویو ساده نبود، به همین دلیل از بمب‌های سنگرشکن ۱۵ تنی آمریکا استفاده کرد تا به عمق این تاسیسات نفوذ کند.
به نوشته بیزینس اینسایدر، تصاویر دیگری که از مجتمع فردو پس از حمله به دست آمده نیز بیانگر آن است که تجهیزات ساختمانی در حال حفر مسیرهای دسترسی جدید به این مرکز و همچنین تلاش برای تعمیر مسیر اصلی هستند.
به گفته ناظران، جمهوری اسلامی ممکن است در تلاش برای دسترسی به سایت زیرزمینی فردو باشد تا وضعیت آن و تجهیزاتش را ارزیابی کند، هرچند اینکه اساسا چنین امکانی وجود داشته باشد یا نه چندان مشخص نیست.
با آتش‌بس اخیر، تلاش ایالات متحده و اسرائیل برای بمباران تاسیسات هسته‌ای ایران پایان یافت. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، گفته است که این حملات تاسیسات هسته‌ای جمهوری اسلامی را «کاملا نابود کرده است» و اسرائیل هم چنین ارزیابی می‌کند که این حملات برنامه هسته‌ای تهران را سال‌ها به تاخیر انداخته است.
فردو یکی از سه سایت هسته‌ای بود که در حملات آمریکا با هدف نابودی برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی مورد حمله قرار گرفت. آمریکا همچنین به نطنز و اصفهان حمله کرد، به نطنز با بمب‌های هوایی و به اصفهان با موشک‌های کروز تاماهاک از دریا.
خسارت واردشده به این سایت‌ها و میزان تخریب برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی و مقدار اورانیوم غنی‌شده باقی‌مانده مشخص نیست و تحلیلگران در حال ارزیابی این موضوع‌اند.
پیش از این برخی کارشناسان این‌طور گمان می‌کردند که حمله ویرانگر به تاسیسات فردو به چندین ضربه در یک نقطه هدف نیاز دارد تا احتمال نفوذ به تاسیسات را بیشتر کند.
ژنرال دن کین، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا، روز پنجشنبه در نشست مطبوعاتی پنتاگون اظهار داشت که در طول حملات «عملیات چکش نیمه‌شب»، بمب‌های سنگرشکن یکی پس از دیگری به سمت فردو پرتاب شدند.
او همچنین اظهار داشت که کارشناسان و تحلیلگران آمریکایی برای مطالعه فردو و یافتن بهترین روش نابودی برنامه هسته‌ای ایران حدود ۱۵ سال وقت صرف کرده‌اند.
دونالد ترامپ گفته است که ایران دیگر توان بازسازی این تاسیسات را نخواهد داشت. دیگر مقام‌های آمریکایی و اسرائیلی و همچنین کارشناسان تسلیحات هسته‌ای گفته‌اند که این حملات جاه‌طلبی‌های جمهوری اسلامی را چند ماه تا چند سال به تاخیر انداخته است. با این حال، این اظهارات پاسخی به این پرسش نیست که آیا ایران هنوز قادر به ساخت سلاح هسته‌ای هست یا نه.
تهران وجود تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم در فردو را تا زمان افشاگری مقام‌های اطلاعاتی آمریکا و فرانسه، در سپتامبر ۲۰۰۹، از چشم بازرسان آژانس پنهان نگه داشته بود. فردو که در سال ۲۰۰۹ تکمیل شد، یکی از سه سایت اصلی غنی‌سازی هسته‌ای در ایران به شمار می‌رفت. جمهوری اسلامی سال‌ها برای تقویت این تاسیسات زمان صرف کرد و کوشید آن را از حملات بزرگ اسرائیل، که برنامه هسته‌ای تهران را هدف قرار می‌دهند، مصون نگه دارد.
طی سال‌های گذشته، مقام‌های مختلف جمهوری اسلامی ادعا کرده‌اند برنامه هسته‌ای ایران کاربرد نظامی ندارد.
این در حالی است که آسوشیتدپرس روز شنبه دهم خرداد با انتشار بخش‌هایی از گزارش محرمانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد که معتقد است که جمهوری اسلامی ذخایر اورانیوم غنی‌شده را تا حدی افزایش داده که به سطح استفاده تسلیحاتی نزدیک است.
آمریکا و سه کشور اروپایی حکومت ایران را متهم می‌کنند که با اعمال تغییرات در مرکز هسته‌ای فردو، تعهداتش به پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای و نیز به توافق برجام را نقض کرده است. با این حال جمهوری اسلامی مدعی است که درباره غنی‌سازی ۶۰ درصدی در این مرکز اطلاع‌رسانی دقیق کرده است و هیچ شبهه‌ای در این مورد وجود ندارد.
