در پی عملیات «چکش نیمهشب»، که طی آن آمریکا سه سایت هستهای اصلی جمهوری اسلامی - فردو، نطنز، و اصفهانــ را بمباران کرد، نخستین ارزیابیها از میزان خسارت وارده از طریق تصاویر ماهوارهای بهدست آمدهاند.
به گزارش ایبیسی نیوز، تعدادی از کارشناسان و مقامها ارزیابیشان از خسارتها را بر اساس تصاویر ماهوارهای ارائه دادهاند:
تاسیسات هستهای فردو
فردو در فاصله حدود ۹۶ کیلومتری جنوب تهران، در دل کوه ساخته شده است و از مراکز کلیدی تحقیقات غنیسازی اورانیوم جمهوری اسلامی به شمار میرود.
تصاویر ماهوارهای حاکی از وجود چند حفره بزرگ در سایت فردو است. لایهای از خاکستر آبیرنگ روی سایت پخش شده است که نشانه بمباران است. همچنین به نظر میرسد چند ورودی تونل که به تاسیسات زیرزمینی منتهی میشوند، با خاک مسدود شدهاند.
سم لیر، پژوهشگر مرکز مطالعات منع گسترش تسلیحات جیمز مارتین، به ایبیسی گفت: «به نظر میرسد که فردو با دستکم شش بمب سنگرشکن هدف قرار گرفته است، چون شش حفره دیده میشود. اما با توجه به گزارشها مبنی بر استفاده از ۱۴ بمب، ممکن است هر نقطه دو بار بمباران شده باشد تا عمق نفوذ بیشتر شود، به این معنی که ۱۲ بمب سنگرشکن استفاده شده است. این با تعداد بهنسبت کم حفرهها همخوانی دارد.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
بر اساس موقعیت این حفرهها، کارشناسان معتقدند که احتمالا حمله از طریق دریچههای تهویه تاسیسات زیرزمینی صورت گرفته است.
لیر افزود: «اینها همه نشان میدهند که سایت به احتمال زیاد بهشدت آسیب دیده است، اما تا زمانی که کسی داخل نرود، نمیتوان قطعی گفت.»
کارشناسان خاکستر آبی/خاکستری موجود در محل را مواد برونریز ناشی از انفجار بمبها میدانند. پروفسور جاکوپو بونجورنو، از موسسه فناوری ماساچوست به ایبیسی گفت: «قطعا این نشانه مستقیم وجود مواد رادیواکتیو نیست.»
دکر اولت، تحلیلگر موسسه سیانای، نیز در ایکس (توییتر سابق) نوشت: «تنها نشانه نفوذ عمیق مقدار مواد پرتابشده در اثر انفجار است، اما نمیتوان با اطمینان گفت دقیقا چه چیزی نابود شده است.»
ورودیهای تونلها با خاک پوشانده شدهاند، اما کارشناسان مطمئن نیستند این اقدام از جانب جمهوری اسلامی برای محافظت بوده است یا نتیجه حمله آمریکا.
جفری لوییس، از مرکز مطالعات جیمز مارتین، در ایکس نوشت: «ممکن است آمریکا به ورودیهای تونل حمله کرده باشد، اما دو روز پیش کامیونها و تجهیزات سنگینی دیده شدند که این ورودیها را با خاک میپوشاندند، بنابراین مشخص نیست کار آمریکا بوده یا نه و اصلا مهم است یا نه.»
لیر به ایبیسی گفت: «بر اساس این تصاویر، ورودیهای تونل و ساختمانهای پشتیبانی هدف حمله قرار نگرفتهاند، اگرچه ایرانیها ورودیها را یک روز پیش از حمله تا حدی پوشانده بودند.»
مرکز فناوری هستهای اصفهان
مرکز فناوری هستهای اصفهان در مرکز ایران پس از حمله آمریکا خسارت گسترده دیده است؛ بیش از دوازده ساختمان تخریب کامل شدهاند، علاوه بر چهار ساختمانی که پیشتر در حملات اسرائیل آسیب دیده بودند.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، روز یکشنبه در بیانیهای گفت: «حملات صبح امروز ساختمانهای دیگری در اصفهان را تخریب کردهاند. همچنین متوجه شدهایم که ورودی تونلهای زیرزمینی در این سایت نیز آسیب دیدهاند.»
تصاویر ماهوارهای پیش از این نشان میداد که بیشتر خسارت به تاسیسات تولید صفحات سوخت در بخش شمال سایت در حمله شب ۲۰ و ۲۱ ژوئن اسرائیل وارد شده بود.
با این حال، به گفته لیر، تمرکز حمله آمریکا بر بخش دیگر تاسیسات بوده است که به تبدیل اورانیوم اختصاص دارد و در آنجا اکثر ساختمانها آسیب دیدهاند.
تاسیسات هستهای نطنز
به گزارش شرکت تصویربرداری ماهوارهای مکسار، در نطنز، بزرگترین مرکز غنیسازی اورانیوم جمهوری اسلامی، حفرهای به قطر حدود ۵.۵ متر درست بالای بخشی از مجموعه نظامی زیرزمینی، و همچنین تخریب چند ساختمان دیگر، دیده میشود.
بر اساس گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی، ساختمانهای روی سطح زمین نطنز از جمله دو ساختمان، تاسیسات برق، ساختمان تغذیه اصلی و ژنراتورهای اضطراری و پشتیبان در هفته اول حملات اسرائیل بهشدت آسیب دیده بودند.
حفره بزرگ در نطنز نشان میدهد که حمله جدید آمریکا بر تاسیسات زیرزمینی متمرکز بوده است. به گفته کارشناسان، وجود تنها یک حفره بزرگ، همانند حفرهای که در فردو مشاهده شد، نشاندهنده استفاده از چندین بمب سنگرشکن در همان محل است تا نفوذ به عمق بیشتری برسد.