پیشنهاد نامزدی نوبل؛ پاکستان در پی جلب حمایت ترامپ

ترامپ نوشت که حتی اگر برای کاهش خشونت‌ها و تحقق صلح در مناطق بحرانی جهان تلاش کند، باز هم جایزه صلح نوبل به او تعلق نخواهد گرفت

دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا پس از سخنرانی/AFP

روابط میان واشینگتن و اسلام‌آباد در دوران ریاست‌‌جمهوری جو بایدن کم‌رنگ شده بود، اکنون اما ارتش پاکستان برای ترمیم و تقویت این مناسبات گام‌های تازه برمی‌دارد. عاصم منیر، رئیس ستاد ارتش پاکستان، روز چهارشنبه ۲۸ خرداد، در سفری به ایالات متحده، در کاخ سفید با دونالد ترامپ، رئیس‌‌جمهوری این کشور، دیدار کرد. این دیدار، در نظر ناظران سیاسی، تلاشی تازه برای جلب حمایت واشینگتن در حوزه‌های امنیتی، اقتصادی و نظامی ارزیابی شده است.  

عاصم منیر، که پس از توافق آتش‌بس با هند و پایان یک دوره تنش نظامی به مقام فیلد مارشال (فرمانده ارتش) ارتقا یافته، در جریان این دیدار اعلام کرد که پاکستان قصد دارد ترامپ را به عنوان نامزد دریافت جایزه صلح نوبل سال ۲۰۲۶ معرفی کند. او گفت که این تصمیم در پی نقش ترامپ در جلوگیری از وقوع یک جنگ هسته‌ای بالقوه میان پاکستان و هند اتخاذ شده است.  

نقش ارتش پاکستان در حیات سیاسی و اقتصادی پاکستان انکارناپذیر است. این نهاد نه‌‌تنها فرماندهی نیروهای مسلح، که کنترل بخش بزرگی از منابع و سرمایه‌های اقتصادی کشور را نیز در اختیار دارد. بر همین اساس، عاصم منیر در حال حاضر قدرتمندترین چهره در ساختار حکومتی پاکستان است؛ کسی که می‌کوشد بار دیگر حمایت استراتژیک آمریکا را برای کشورش به دست آورد.  

چند روز پس از این دیدار، حکومت پاکستان رسما پیشنهاد نامزدی دونالد ترامپ برای جایزه صلح نوبل را اعلام کرد. حساب کاربری رسمی دولت پاکستان روز جمعه ۳۰ خرداد (۲۰ ژوئن) در بیانیه‌ای رسمی اعلام کرد: «دولت پاکستان تصمیم گرفته است که به پاس قدردانی از مداخله دیپلماتیک قاطع و رهبری محوری رئیس‌‌جمهور دونالد جی. ترامپ در جریان بحران اخیر هند و پاکستان، رسما او را برای دریافت جایزه صلح نوبل ۲۰۲۶ معرفی کند.»  

در ادامه این بیانیه، تلاش‌های ترامپ در تعامل دیپلماتیک با اسلام‌آباد و دهلی‌نو در بحبوحه تنش‌های منطقه‌ای ستوده شده است. به باور دولت پاکستان، این تعامل‌ها باعث کاهش تنش و پیشگیری از گسترش بحران شده و «دوراندیشی استراتژیک» رئیس‌‌جمهوری آمریکا را به نمایش گذاشته است. 

در بیانیه مذکور تاکید شده است: «این مداخله، گواهی بر نقش او به عنوان یک صلح‌‌طلب واقعی و تعهد او به حل منازعات از طریق گفتگو است. دولت پاکستان همچنین از پیشنهادات صادقانه ترامپ برای کمک به حل مناقشه دیرینه جامو و کشمیر بین هند و پاکستان قدردانی می‌کند و آن را بسیار می‌ستاید.»  

تنش‌ها میان هند و پاکستان در ماه گذشته به اوج رسید. این دو کشور، که هر دو سلاح هسته‌ای دارند، در جریان این بحران دست به حملات موشکی و هوایی متقابل زدند، اما پس از چند روز درگیری، اسلام‌آباد و دهلی‌نو بر سر توافق آتش‌بس به تفاهم رسیدند و به دنبال آن آرامش نسبی به جنوب آسیا بازگشت.  

دونالد ترامپ در واکنش به حکومت پاکستان درباره اعلام نامزدی او برای جایزه نوبل، در شبکه اجتماعی «تروث سوشال» نوشت که همراه با مارکو روبیو، وزیر خارجه ایالات متحده، کوشیده‌اند که به چند دهه جنگ و خشونت میان جمهوری دموکراتیک کنگو و جمهوری رواندا پایان دهند. او افزود که نمایندگان این دو کشور قرار است روز دوشنبه هفته جاری برای امضای توافقنامه صلح به واشینگتن بروند.  

با این حال، ترامپ  نوشت که حتی اگر برای کاهش خشونت‌ها و تحقق صلح در مناطق بحرانی جهان تلاش کند، باز هم جایزه صلح نوبل به او تعلق نخواهد گرفت.  

او در متن خود نوشت: «این یک روز بزرگ برای آفریقا و صادقانه بگویم، یک روز بزرگ برای جهان است. من برای این کار جایزه صلح نوبل نخواهم گرفت، برای توقف جنگ بین هند و پاکستان جایزه صلح نوبل نخواهم گرفت، برای توقف جنگ بین صربستان و کوزوو جایزه صلح نوبل نخواهم گرفت، برای حفظ صلح بین مصر و اتیوپی جایزه صلح نوبل نخواهم گرفت. نه، من صرف‌نظر از هر کاری که انجام دهم، ازجمله روسیه/اوکراین و اسرائیل/ایران، هر نتیجه‌ای که داشته باشد، جایزه صلح نوبل نخواهم گرفت، اما مردم می‌دانند و این تنها چیزی است که برای من مهم است!»  

در حالی‌که پاکستان می‌کوشد از روابط نزدیک و سیاسی با ترامپ به‌منزله اهرم سیاسی استفاده کند، این کشور با مجموعه‌ای از چالش‌های امنیتی و داخلی دست و پنجه نرم می‌کند. 

یکی از مهم‌ترین آنها تهدید فزاینده گروه‌های ستیزه‌‌جو مانند تحریک طالبان پاکستان (تی‌تی‌پی)، ارتش «آزادی‌بخش بلوچستان» و شاخه خراسان گروه داعش است. تی‌تی‌پی روابط نزدیکی با رژیم طالبان در افغانستان دارند.  

به‌رغم گذشت نزدیک به چهار سال از بازگشت طالبان به قدرت، ارتش پاکستان نتوانسته در مناطق ناآرام، به‌‌ویژه ایالت‌های خیبرپختونخوا و بلوچستان، آرامش را برقرار سازد. گزارش‌ها نشان می‌دهد که سطح ناامنی‌ها در این مناطق روز به روز در حال افزایش است.  

در کنار بحران امنیتی، اسلام‌آباد با مشکلات شدید مالی و اقتصادی نیز مواجه است. دولت پاکستان در پی آن است که بار دیگر حمایت مالی واشینگتن را به دست آورد، اما این در حالی‌ است که روابط دو کشور در قیاس با دوره جنگ سرد بسیار تنزل کرده است. افزون بر این، حمایت پاکستان از طالبان در جریان جنگ افغانستان و نقش منفی آن در روند دولت‌‌سازی در این کشور، باعث شده تا برخی از سیاست‌گذاران آمریکایی و اعضای کنگره به نیت واقعی پاکستان در همکاری با ایالات متحده به دیده تردید نگاه کنند. 

بیشتر از جهان