اینکه بهتر است صبح‌‌ها دوش گرفت یا شب‌ها قبل از خواب، یکی از مسائل بحث‌برانگیزی است که در مورد آن اختلاف نظر زیادی وجود دارند. نیویورک‌پست بر اساس یک نظرسنجی بنیاد خواب آمریکا در سال ۲۰۲۲، می‌نویسد که ۴۲ درصد بزرگسالان آمریکایی روزشان را با دوش‌ گرفتن آغاز می‌کنند، در حالی که ۲۵ درصد ترجیح می‌دهند شب‌ها قبل از خواب به حمام بروند. 

 دکتر پریمورز فری‌ استون، استاد دانشگاه میکروبیولوژی بالینی دانشگاه لستر انگلستان، می‌گوید اگر واقعا دغدغه بهداشتی دارید، برای این پرسش تنها یک پاسخ مشخص وجود دارد، اما برای آن، ابتدا باید دقیق‌تر دانست که چرا دوش گرفتن مهم است.

دوش گرفتن کمک می‌کند پوست تمیز و شاداب بماند، از تجمع باکتری‌ها و آلودگی‌ها جلوگیری می‌کند و حس تازگی و راحتی می‌بخشد. علاوه بر این، می‌تواند به کاهش استرس کمک و احساس آرامش ایجاد کند، به‌ویژه اگر با آب گرم باشد. برای افرادی که زیاد عرق می‌کنند یا در معرض آلودگی‌های محیطی‌اند، دوش گرفتن می‌تواند از بوی بد بدن جلوگیری شود. 

وقتی دوش می‌گیرید، آلودگی‌ها، عرق و سلول‌های مرده پوست را که به طور طبیعی روی بدنتان جمع می‌شوند، می‌شویید. این کار برای تمیز ماندن بدن و جلوگیری از تجمع باکتری‌ها که می‌توانند به عفونت‌ها و بوی بد بدن منجر شوند، بسیار مهم است. دوش گرفتن منظم همچنین به تمیز نگه داشتن منافذ پوست کمک می‌کند و احتمال بروز جوش‌ها و دیگر مشکلات پوستی را کاهش می‌دهد.

کارشناسان تاکید می‌کنند که دوش گرفتن برای سلامت روانی نیز بسیار مفید است و با آزاد کردن هورمون‌های تقویت‌کننده خلق‌وخو، کاهش تنش عضلانی و آرامسازی سیستم عصبی می‌تواند به کاهش استرس، اضطراب و افسردگی کمک کند.

علاوه بر این، بیایید صادق باشیم؛ احساس تمیزی و آراستگی حتی اعتماد به نفس را هم افزایش دهد و به تقویت عزت نفس هم کمک کند.

دوش صبحگاهی یا شبانه؛ کدام بهتر است؟

افراد معمولا در مورد زمان مناسب دوش گرفتن خود، تعصب‌های سفت‌وسختی دارند. طرفداران دوش صبحگاهی حاضرند قسم بخورند که این بهترین راه برای بیدار شدن و شروع روز با احساس تمیزی کامل است، در حالی که طرفداران دوش شبانه معتقدند زدودن آلودگی‌ها و کثیفی‌های روز به شل شدن بدن قبل از خواب کمک می‌کند.

اما در این بحث یک عامل غافلگیرکننده وجود دارد: ملحفه‌ها.

به گفته فری‌استون، بدن و موی ما در طول روز ترکیبی از آلاینده‌ها، آلرژن‌ها، عرق و چربی‌ها را جذب می‌کند؛ چیزهایی که باکتری‌ها از‌ آن‌ها تغذیه می‌کنند و می‌توانند به میکروبیوم طبیعی پوست آسیب بزنند.

طرفداران دوش شبانه استدلال می‌کنند که شستشو قبل از خواب کمک می‌کند تمام این ترکیب‌ها قبل از اینکه به ملحفه‌ها منتقل شوند، پاک شوند، اما فری‌استون یادآوری می‌کند که ما شب‌ها هم عرق می‌کنیم و فرقی هم نمی‌کند که اتاق خواب چقدر خنک باشد. میکروب‌های پوست شما از این مواد مغذی موجود در عرق تغذیه می‌کنند و این یعنی میکروب‌ها را همچنان روی ملحفه‌هایتان خواهید گذاشت و حتی احتمال دارد با بوی بدن از خواب بیدار شوید.

اگر ملحفه‌هایتان را مدام عوض نکنید، وضعیت بدتر هم می‌شود، زیرا ملحفه‌های کثیف همان میکروب‌های ایجادکننده بو را پس از دوش شبانه، دوباره به بدن تازه شسته‌شده شما منتقل کنند.

دکتر آلک ویچ، متخصص پوست، هم می‌افزاید که دوش گرفتن شبانه جلو پوست‌ریزی بدن را هم نمی‌گیرد. یک فرد در روز به طور متوسط، حدود ۱.۵ گرم سلول‌های مرده پوست از دست می‌دهد. هر نوع اصطکاک با لایه بیرونی، باعث ریزش سلول‌های مرده پوست می‌شود. بنابراین بخش زیادی از آن‌ها شب‌هنگام در تماس با ملحفه‌های تخت می‌ریزند.

این پوسته‌ها در ملحفه‌ها جمع و به یک منبع تغذیه برای کنه‌های گردوغبار تبدیل شوند. این آفات میکروسکوپی عمدتا از پوست مرده تغذیه می‌کنند و به‌سرعت هم تکثیر می‌شوند. البته آن‌ها نیش نمی‌زنند، اما فضولاتشان می‌تواند باعث تحریک پوست و تشدید علائم آلرژی یا آسم شود.

فری‌ استون تاکید می‌کند که دوش صبحگاهی بدن شما را از میکروب‌های پوستی که شب به آن‌ منتقل شده، تمیز خواهد بود. همچنین روزتان را با بدنی کمتر عرق‌کرده آغاز خواهید کرد و باکتری‌های تولیدکننده بو چیز زیادی برای تغذیه ندارند؛ آنچه به شما کمک خواهد کرد در طول روز برای مدت طولانی‌تری بوی بهتری بدهید. 

البته در نهایت، اینکه صبح دوش بگیرید یا شب، واقعا یک ترجیح و انتخاب شخصی شما است اما فری‌ استون تاکید می‌کند که یک چیز قابل مذاکره نیست: عوض کردن منظم ملحفه‌ها.

او توصیه می‌کند که ملحفه‌ها و روبالشی‌ها را حداقل یک بار در هفته بشویید، هرچند در ماه‌های گرم‌تر که شب‌ها بیشتر عرق می‌کنید، ممکن است نیاز باشد این کار را زودتر هم انجام دهید.

برای کسانی که حیوان خانگی دارند و حیوا‌نشان با آن‌ها در تخت می‌خوابد، شستشوی منظم ملحفه‌ها ضروری‌تر است. اگر هم آلرژی یا آسم دارید، افزایش دفعات شستشو می‌تواند علائمتان را کاهش می‌دهد.