گامی تازه در روابط هند و طالبان؛ وزرای خارجه درباره گسترش روابط گفتگو کردند

این نخستین گفتگوی رسمی است که میان وزرای خارجه هند و طالبان انجام می‌شود

سابرامانیام جایشانکار، وزیر خارجه هند و مولوی امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان‌ــ DrSJaishankar/X

سابرامانیام جایشانکار، وزیر خارجه هند، شامگاه پنجشنبه ۲۵ اردیبهشت، از گفتگوی تلفنی با مولوی امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان، خبر داد و اعلام کرد که «گفتگوی خوبی» انجام شد.

این نخستین‌ بار است که تماسی در سطح وزرای خارجه میان طالبان و هند برقرار می‌شود.

سابرامانیام جایشانکار در پیامی که در شبکه اجتماعی ایکس منتشر کرد، نوشت: «از او [وزیر خارجه طالبان] به دلیل محکومیت صریح حمله تروریستی پهلگام بسیار قدردانی می‌کنم.»

وزارت خارجه طالبان در واکنش به حمله مرگبار به گردشگران هندی در پهلگام کشمیر، با وجود خودداری از کاربرد واژه «تروریستی»، این اقدام را محکوم کرد.

 

حمله مرگبار پهلگام که به درگیری نظامی میان هند و پاکستان منجر شد، نگرانی‌هایی جدی از احتمال وقوع جنگی تمام‌عیار میان دو قدرت هسته‌ای جنوب آسیا را برانگیخت. احمد شریف چودری، سخنگوی ارتش پاکستان، در ۲۰ اردیبهشت ادعا کرد که یکی از راکت‌هایی که ارتش هند شکلیک کرد، به خاک افغانستان اصابت کرده است.

با این حال سخنگوی ارتش طالبان و مقام‌های ارتش هند این ادعای سخنگوی ارتش پاکستان را رد و اعلام کردند که هند هیچ راکتی به خاک افغانستان شلیک نکرده است. شماری از کارشناسان این ادعا را تلاشی از سوی ارتش پاکستان برای کشاندن طالبان به درگیری نظامی با هند تعبیر کرده‌اند.

در پیام سابرامانیام جایشانکار، وزیر خارجه هند، با اشاره به موضع‌گیری طالبان در جریان درگیری میان هند و پاکستان آمده است: «از موضع قاطع او [وزیر خارجه طالبان] در رد تلاش‌های اخیر برای ایجاد بی‌اعتمادی میان هند و افغانستان از طریق گزارش‌های نادرست و بی‌اساس استقبال می‌کنم.»

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

وزیر خارجه هند بر «دوستی دیرینه با مردم افغانستان و حمایت مستمر از نیازهای توسعه‌ای آنان» تاکید کرد و گفت که با وزیر خارجه طالبان درباره «راه‌ها و شیوه‌های گسترش همکاری‌ها» هم گفتگو کرده‌اند.

وزارت خارجه طالبان نیز در بیانیه‌ای، هند را «یک کشور کلیدی در منطقه‌ با روابط تاریخی با افغانستان» خواند و اعلام کرد که در گفتگوی تلفنی میان متقی و جایشانکار، بر «گسترش روابط دوجانبه، تقویت تجارت و ارتقای تعاملات دیپلماتیک میان دو کشور» تمرکز شده است. متقی در این گفتگو تاکید کرد که رژیم طالبان بر «سیاست خارجی متوازن و تعامل سازنده با همه طرف‌ها» تمرکز دارد. او از وزیر خارجه هند خواست روند صدور ویزا برای شهروندان افغانستان را از سر بگیرد و زندانیان افغان در هند را هم به کشور بازگرداند.

با فروپاشی دولت جمهوری و بازگشت طالبان به قدرت در اوت ۲۰۲۱، هند تمامی روابط دیپلماتیک و اقتصادی خود با افغانستان را متوقف کرد و سفارت و کنسولگری‌های این کشور تعطیل شدند. وزارت خارجه هند نیز به‌دلیل نگرانی از نفوذ عناصر خرابکار، روند صدور ویزا را برای تمامی گذرنامه‌های افغانستان متوقف کرد؛ محدودیتی که با گذشت نزدیک به چهار سال، همچنان برقرار است.

البته وزارت خارجه هند از اواسط سال ۲۰۲۲ پیوسته هیئت‌هایی را به کابل اعزام کرد تا با مقام‌های طالبان درباره بازگشایی سفارت و گسترش روابط گفتگو کنند، اما این مذاکرات محدود و محتاطانه انجام شدند. طالبان به‌ دلیل میزبانی از گروه‌های شبه‌نظامی و تروریستی از جمله القاعده، تحریک طالبان پاکستان، عناصر جیش محمد و لشکر طیبه و نیز داشتن روابط با گروه‌های مخالف هند در کشمیر، تهدیدی برای امنیت و منافع هند تلقی می‌شوند. با وجود این بی‌اعتمادی‌ها، مقام‌های طالبان بارها از علاقه‌مندی خود برای گسترش روابط با هند سخن گفته‌اند.

سفارت افغانستان در دهلی که تا نوامبر ۲۰۲۳ دیپلمات‌های دولت پیشین افغانستان آن را اداره می‌کردند، با فشارهای طالبان و حمایت دولت هند، به دیپلمات‌های موردتایید طالبان واگذار شد. هرچند حضور دیپلمات‌های طالبان در خاک هند هنوز به‌صورت رسمی پذیرفته نشده است، دیپلمات‌های دولت پیشین افغانستان که با طالبان اعلام همکاری کرده‌اند، اکنون در این سفارت حضور دارند.

با اینکه رژیم طالبان را تاکنون هیچ‌یک از دولت‌های جهان به رسمیت نشناخته‌اند، دیپلمات‌های این گروه اداره بیش از ۱۵ سفارت افغانستان‌ــ عمدتا در کشورهای آسیایی‌ــ را در دست دارند. نروژ نخستین کشور اروپایی است که در ماه مارس سال جاری، نجیب‌الله شیرخان، دیپلمات طالبان، را در اسلو پذیرفت و سفارت افغانستان در اسلو اکنون زیر نظر دیپلمات طالبان اداره می‌شود و سفارتخانه‌های افغانستان در آلمان، اسپانیا و هلند نیز از وزارت خارجه طالبان دستور می‌گیرند.

امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان، بارها تصرف سفارتخانه‌های افغانستان در کشورهای مختلف جهان را یک «دستاورد مهم در زمینه حضور در عرصه بین‌المللی» خواند و آن را با تصرف شهرهای افغانستان در جریان بازگشت به قدرت مقایسه کرد.

بیشتر از جهان