برای نخستینبار از زمان بازگشت طالبان به قدرت، هیئتی از این گروه به رهبری عبدالباری عمری، رئیس اداره برق برشنا، به شهر دوشنبه، پایتخت تاجیکستان رفت و با مقامهای دولت امامعلی رحمان، از جمله دلیر جمعه، وزیر انرژی این کشور، دیدار کرد.
عبدالباری عمری روز پنجشنبه ۲۵ اردیبهشت، از دیدارش با وزیر انرژی تاجیکستان عکسهایی را در شبکه ایکس منتشر کرد و نوشت درباره «موضوعهای مهم» گفتگو کردهاند. اداره برق برشنا در اطلاعیهای اعلام کرد که پروژه کاساــ۱۰۰۰ برای انتقال انرژی از تاجیکستان به افغانستان و روابط اقتصادی میان طالبان و تاجیکستان از جمله محورهای اصلی مذاکرات در این دیدار بوده است.
پروژه کاساــ۱۰۰۰ یک پروژه منطقهای بزرگ انتقال برق است که هدف آن انتقال برق مازاد تولید تاجیکستان و قرقیزستان به افغانستان و پاکستان است. این پروژه با بودجه ۱.۳ میلیارد دلاری، در دوره حکومت پیشین افغانستان و با حمایت مالی بانک جهانی، بانک توسعه آسیایی، بانک اسلامی توسعه و دولتهای آمریکا و بریتانیا راهاندازی شد، اما در دوران ریاستجمهوری اشرف غنی، به دلیل شدت درگیریها با طالبان، پیشرفتی نداشت.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
طالبان پس از بازگشت به قدرت، تلاش کردند پروژههای اقتصادی مانند کاساــ۱۰۰۰ و تاپی را که برق و گاز آسیای میانه را به افغانستان و جنوب آسیا منتقل میکنند، از سر بگیرند.
پروژه کاساــ۱۰۰۰ نخستینبار سال ۲۰۰۹، در زمان ریاستجمهوری حامد کرزی آغاز شد و در سال ۲۰۱۶، در دوره نخست ریاستجمهوری اشرف غنی، با حضور رهبران تاجیکستان، افغانستان و قرقیزستان رسما کلید خورد؛ با این حال، پیشرفت آن به دلایل امنیتی و سیاسی متوقف ماند.
از زمان فروپاشی دولت جمهوری افغانستان و بازگشت طالبان به قدرت در نزدیک به چهار سال پیش، این نخستین بار است که هیئتی رسمی از طالبان برای گفتگو درباره موضوعهای اقتصادی به دوشنبه سفر میکند.
تاجیکستان تنها کشور آسیای میانه است که سفارت افغانستان در این کشور را به طالبان واگذار نکرده و تا پیش از این نیز روابط رسمی خود را با این گروه علنی نکرده بود. امامعلی رحمان، رئیسجمهوری تاجیکستان، چند ماه پس از بازگشت طالبان به قدرت، در سخنرانیاش در مجمع عمومی سازمان ملل متحد درباره پیامدهای ادامه سلطه طالبان هشدار داد و گفت تا زمانی که دولتی فراگیر با مشارکت همه اقوام در افغانستان شکل نگیرد، تاجیکستان رژیم طالبان را به رسمیت نخواهد شناخت.
حضور احمد مسعود، رهبر جبهه مقاومت ملی افغانستان، و شماری از اعضای رهبری این جبهه در شهر دوشنبه نیز بارها باعث اعتراض طالبان شده است. طالبان در واکنش به این اقدام دولت تاجیکستان، افزون بر راهاندازی کارزارهای رسانهای علیه حکومت امامعلی رحمان، سازمانهای امنیتی این کشور را هم به حمایت از داعش خراسان متهم کردهاند.
شرفالدین گدایف، رهبر جنبش «اصلاحات و رشد تاجیکستان» که از مخالفان حکومت امامعلی رحمان است و در تبعید در هلند زندگی میکند، دهم اردیبهشتماه به دعوت یک سازمان نزدیک به طالبان، به کابل سفر کرد و با فعالان همسو با طالبان دیدار کرد. او در گفتگو با ایندیپندنت فارسی، هدفش را از سفر به کابل، شروع همکاری برای مقابله با افراطگرایی در کنار طالبان اعلام کرد. گدایف در این مصاحبه عملکرد طالبان را ستود و گفت که حکومت تاجیکستان در قبال افغانستان سیاست نادرستی در پیش گرفته است.
پیشتر نجیبالله دهقانزاده، سرکنسول افغانستان در شهر خاروغ تاجیکستان، از پیروی از دستورهای وزارت خارجه طالبان خبر داده بود و برای بررسی حادثه بهمن و آسیبدیدگی بخشی از ساختمان این کنسولگری هم هیئتی از طالبان به تاجیکستان سفر کرد، اما دولت تاجیکستان از اظهارنظر دراینباره خودداری کرد و جزئیات آن نیز در رسانهها بازتاب نیافت.
با این حال، به نظر میرسد روابط میان تاجیکستان و طالبان با محوریت پروژه کاساــ۱۰۰۰ و صادرات انرژی به افغانستان وارد مرحلهای تازه شده است. افغانستان به دلیل وابستگی شدید به واردات انرژی، بخش قابلتوجهی از برق مصرفی خود را از تاجیکستان، ترکمنستان و ایران تامین میکند.
با وجود اینکه بر پایه گزارشهای شورای امنیت سازمان ملل متحد، گروههای تروریستی بینالمللی مانند القاعده، جنبش اسلامی ازبکستان، حزب اسلامی ترکستان شرقی، جماعت انصارالله تاجیکستان و تحریک طالبان پاکستان در خاک افغانستان حضور دارند و امنیت کشورهای همسایه را تهدید میکنند، مقامهای طالبان مدعیاند که از خاک افغانستان هیچ تهدیدی متوجه کشورهای همسایه نیست.