علی دارابی، معاون وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، در نشستی خبری که به مناسبت «روز جهانی موزه‌ها» برگزار شد، ضمن تایید وجود موش در موزه فرش و ناپدید شدن فرش‌های خانه‌موزه مقدم، پیگیری این دو موضوع را وعده داد.

دارابی، در حالی وجود موش در موزه فرش ایران را محتمل دانست که لیلا خسروی، مدیرکل موزه‌ها و اموال منقول فرهنگی، چنین اتفاقی را تکذیب کرد و با سلب مسئولیت از خود گفت که با وجود اینکه موزه فرش، زیرمجموعه اداره کل میراث فرهنگی استان تهران است، او با هدف «سیاست‌گذاری و کمک‌رسانی» به موزه فرش رفته و آن را از نزدیک بررسی کرده است.

خسروی در ادامه به نقل از مدیر موزه فرش ادعا کرد که وجود موش در این موزه صحت ندارد. البته در عین حال تایید کرد که موزه‌ها باید هر سال سمپاشی شوند و کاملا طبیعی است که موزه فرش به سمپاشی نیاز داشته باشد، اما طی چند سال اخیر مدیران این موزه «به دلایل نامشخص» از سمپاشی آنجا خودداری کرده‌اند.

در مقابل، معاون وزیر میراث فرهنگی وجود موش در موزه فرش را محتمل دانست و با اشاره موقعیت مکانی این موزه در بلوار کشاورز تهران، گفت: «در آن منطقه، موش‌ها به بزرگی بچه‌گربه‌اند، بنابراین وجود آن‌ها در موزه محتمل است.» او از مدیرکل موزه‌ها هم خواست که این موضوع را این‌قدر قاطعانه رد نکند و تاکید کرد که تیم حفاظت باید این مسئله را به‌صورت چندلایه بررسی کند، چرا که موزه فرش آبروی ایران است.

با این حال قائم‌مقام وزیر میراث فرهنگی توضیح نداد که به چه دلیل طی چند سال اخیر موزه فرش، سمپاشی و آفت‌زدایی نشده است.

موضوع دیگری که در نشست خبری روز جهانی موزه‌ها فاش شد، مفقود شدن فرش‌های خانه‌موزه مقدم بود. مدیرکل موزه‌ها و اموال منقول فرهنگی، در پاسخ به خبرگزاری ایلنا درباره مفقود شدن فرش‌های خانه‌موزه مقدم گفت که از این موضوع اطلاعی ندارد، زیرا این خانه‌موزه زیرمجموعه دانشگاه تهران است. در واکنشی متفاوت، معاون وزیر میراث فرهنگی، از مدیر کل موزه‌ها خواست که موضوع ناپدید شدن فرش‌های موزه مقدم را در دستور کار بگذارد و پس از بررسی، به رسانه‌ها گزارش دهد.

مدیرکل موزه‌های ایران درحالی در قبال موش افتادن در موزه فرش و ناپدید شدن فرش‌های خانه‌موزه مقدم از خود سلب مسئولیت کرد که اداره‌کل موزه‌های ایران در خصوص اموال و اشیای منقول فرهنگی و تاریخی وظایف فراسازمانی دارد. معاون وزیر میراث فرهنگی نیز به‌رغم اینکه وجود موش در موزه فرش و ناپدید شدن فرش‌های موزه مقدم را انکار نکرد، به خبرنگاران توضیح نداد این اتفاق‌ها چگونه و چرا رخ داده‌اند.

موزه فرش تهران در کمتر دوره‌ای شرایط باثبات داشته است، اما اوضاع این موزه از زمانی وخیم‌تر شد که عزت‌الله ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی دولت سیزدهم، در سال ۱۴۰۰، اندکی پس از تصدی این پست، سجاد نوروزیان، برنامه‌ساز کودک و عضو انجمن «پیپ ایران»، را به ریاست این موزه منصوب کرد. از آن زمان تاکنون، موزه فرش یکی از پرحاشیه‌ترین موزه‌های ایران شده است.

موزه فرش ایران با معماری فاخر عبدالعزیز فرمانفرماییان، به دستور شهبانو فرح پهلوی در سال ۱۳۵۶ و در ضلع شمالی پارک لاله تهران با وسعت ۱۲ هزار مترمربع تاسیس شد. این موزه مجموعه‌ای ارزشمند از فرش‌های تاریخی ایران از قرن نهم هجری به بعد را در خود جای داده است.

خانه‌موزه مقدم نیز که در خیابان «امام خمینی» (سپه سابق) قرار دارد، در دوران قاجار متعلق به محمدتقی‌خان احتساب‌الملک، رئیس اداره احتسابیه تهران، بود. این خانه بعدها در اختیار محسن مقدم، از بنیان‌گذاران رشته باستان‌شناسی دانشگاه تهران، و همسر خارجی‌اش سلما، قرار گرفت. آن‌ها خانه را بازسازی و تزیین کردند؛ به‌ طوری‌ که حالا یکی از زیباترین خانه‌های تاریخی تهران تبدیل شده است.

این خانه دو حیاط تابستانی و زمستانی و یک حیاط سرایداری دارد و ساختمان‌های متعددی را در خود جای داده است. محسن مقدم در سال‌های اقامتش، مجموعه‌هایی کم‌نظیر از پیپ، قلیان، آثار سفالی و اشیای قدیمی گردآوری کرد که بخش‌هایی از آن‌ها هنوز در خانه قابل مشاهده‌اند.

در گوشه‌وکنار این خانه، کاشی‌ها، ستون‌ها و حجاری‌هایی از خانه‌ها و عمارت‌های قدیمی ایران دیده می‌شود. کاشیکاری‌های بی‌نظیر در دیوارهای حیاط، حوضخانه و تالارها به چشم می‌خورند و نقش‌های آن‌ها روایتگر آداب و رسوم کهن تهرانی و ایرانی‌اند. پارچه‌های تکه‌دوزی‌شده، نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای و سفالینه‌های تاریخی هم در تالارهای این خانه دیده می‌شوند. ایوان خانه هم با تزییناتی الهام‌گرفته از کاخ الحمرا در اسپانیا، حوض مرمری دارد که از حمام فتحعلی‌شاه به این مکان منتقل شده است. آب این حوض به دو باغ ایرانی و ژاپنی موجود در خانه جریان می‌یابد.

اکنون، موزه فرش به دلیل احتمال نفوذ موش‌ها و خانه‌موزه مقدم به علت ناپدید شدن فرش‌هایش با بحران مواجه‌اند. این نخستین‌بار نیست که موزه‌های ایران با چنین مخاطراتی روبرو می‌شوند. در چهار دهه گذشته، موزه‌های ایران بارها سرقت شده‌اند. از جمله آخرین موارد می‌توان به ناپدید شدن فرش‌های کاخ‌موزه سعدآباد و حراج تابلوهای موزه امام علی اشاره کرد؛ اتفاق‌هایی که با وجود واکنش افکار عمومی، هنوز ابعاد واقعی آن‌ها برای مردم شفاف‌سازی نشده است.