هم‌زمان با دور چهارم مذاکرات ایران و ایالات متحده درباره برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی، که قرار است روز یکشنبه در عمان برگزار شود، علی خامنه‌ای از سر دادن شعار «مرگ بر آمریکا» اظهار رضایت کرد و علیه این کشور سخن گفت.
به گزارش وبسایت علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی روز شنبه با حضور در جمع کارگران، سخنرانی کرد و گفت: «فلسطین بر اسرائیل پیروز خواهد شد. این کار اتفاق خواهد افتاد و نباید اجازه داد فلسطین به فراموشی سپرده شود.»
او در ادامه تاکید کرد: «آمریکایی‌ها به معنای واقعی کلمه از جنایت‌های اسرائیل حمایت می‌کنند. واقعیت این است که ملت مظلوم فلسطین و مردم مظلوم غزه امروز فقط با اسرائیل روبه‌رو نیستند بلکه با آمریکا و انگلیس روبرویند.»
خامنه‌ای که پیش‌تر گفته بود گفتگو با آمریکا «عزتمندانه و شرافتمندانه» نیست و البته مذاکرات کنونی نیز زیر نظر او انجام می‌شود، در بخشی از سخنرانی‌اش هنگام سردادن شعار «مرگ بر آمریکا» از این شعار ابراز رضایت و با عبارت «تشخیص شما درست است» آن را تایید کرد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
این در حالی است که قرار است عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، روز یکشنبه برای چهارمین دور گفتگوها با استیو ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه، به عمان برود.
عراقچی ظهر روز شنبه وارد جده شد. او در این سفر با مقام‌های عالی‌رتبه عربستان سعودی دیدار و گفتگو می‌کند، سپس برای شرکت در اجلاس گفتگوی ایران و جهان عرب به دوحه پایتخت قطر می‌رود و بعد عازم مسقط می‌شود.
در حالی که دور پیشین مذاکرات تهران و واشینگتن با حضور کارشناسان فنی برگزار شد، خبرگزاری سی‌ان‌ان نوشت که دور چهارم در سطح مقام‌های عالی‌رتبه خواهد بود و تیم‌های فنی که مسئول مذاکره درباره جزئیاتی مانند لغو تحریم‌ها هستند، در این دور از مذاکرات حضور نخواهند داشت. به گفته برخی کارشناسان، حضور نداشتن تیم‌های فنی نشان‌دهنده نوعی بن‌بست در مذاکرات است و به نظر می‌رسد که خواسته‌های دو طرف با هم متفاوت است.
با این حال، به‌رغم گزارش سی‌ان‌ان، اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی، با اشاره به برگزاری دور چهارم مذاکرات اعلام کرد: «هیئت نمایندگی جمهوری اسلامی در این مرحله متشکل از کارشناسان و متخصصان مورد نیاز خواهد بود.» او درمورد ترکیب هیئت نمایندگی آمریکا در دور چهارم مذاکرات اظهار بی‌اطلاعی کرد.
سی‌ان‌ان همچنین به نقل از یک منبع آگاه نوشت که این مذاکرات احتمالا هم به‌صورت مستقیم و هم غیرمستقیم انجام خواهد شد. این در حالی است که جمهوری اسلامی تاکید دارد نمایندگانش فقط به‌صورت غیرمستقیم و با میانجی‌گری عمان با ویتکاف گفتگو می‌کنند.
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، روز جمعه طی سخنانی مدعی شد که مذاکرات کنونی غیرمستقیم است. او تاکید کرد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده، در نامه‌ای از جمهوری اسلامی خواسته بود «پیشنهاد مشخصی» را بپذیرد. به گفته قالیباف، رهبر جمهوری اسلامی این درخواست را «شرافتمندانه» ندانست و رد کرد.
محمدباقر قالیباف مدعی شد: «اگر امروز مذاکرات به‌صورت غیرمستقیم انجام می‌شود، به دلیل عقب‌نشینی ترامپ از مواضع قبلی‌اش است.»
مقام‌های جمهوری اسلامی در شرایطی از عقب‌نشینی آمریکا از مواضعش سخن می‌گویند که ترامپ تاکید کرده است یا ایران برای رسیدن به توافق هسته‌ای گام برمی‌دارد یا با گزینه‌هایی مانند افزایش تحریم‌ها و حتی بمباران مواجه خواهد شد.
استیو ویتکاف نیز در گفتگویی تازه با رسانه آمریکایی «بریتبارت» (Breitbart)، تاکید کرد که تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم ایران «باید برچیده شوند» تا واشینگتن به خواسته‌اش برسد.
او افزود که «آن‌ها [جمهوری اسلامی ایران] نمی‌توانند سانتریفیوژ داشته باشند. ضمن اینکه باید کل سوختی را که تهیه کرده‌اند رقیق کنند و آن را به مکانی دوردست بفرستند.»
ویتکاف درباره تهدید بمباران ترامپ و سرنوشت مذاکرات با ایران نیز گفت: «برنامه غنی‌سازی در ایران خط قرمز ما است. من معتقدم که جمهوری اسلامی چاره‌ای جز پذیرش موضع دونالد ترامپ درباره برچیدن تاسیسات غنی‌سازی ندارد. بدیهی است که آن‌ها می‌توانند نه بگویند و رئیس‌جمهور ترامپ را آزمایش کنند، اما فکر می‌کنم این کار عاقلانه‌ای نیست.»
ویتکاف ماه گذشته اعلام کرده بود که ایالات متحده فقط به دنبال محدود کردن غنی‌سازی اورانیوم ایران است، اما آن را به طور کامل متوقف نمی‌کند. این موضع، برخلاف خواسته بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، و بسیاری از مخالفان برنامه هسته‌ای ایران بود. ویتکاف پس از آن اظهارات بلافاصله عقب‌نشینی کرد و گفت که هرگونه توافق هسته‌ای با ایران مبتنی بر «توقف و حذف کامل برنامه غنی‌سازی هسته‌ای و تسلیحاتی آن کشور است».
سباستین گورکا، از معاونان بخش ضدتروریسم در شورای امنیت ملی کاخ سفید، نیز روز جمعه در گفتگو با شبکه الشرق تاکید کرد که مذاکره با جمهوری اسلامی ایران همچنان ادامه دارد، اما اهداف و خواسته‌های واشینگتن «تغییری نکرده است.»
گورکا با اشاره به موضع قاطع دولت ایالات متحده افزود: «رئیس‌جمهوری نامه‌ای بسیار شفاف به رهبر جمهوری اسلامی نوشته و در آن خواستار برچیده شدن کامل توانمندی تسلیحات هسته‌ای ایران شده است.»
رئیس‌جمهوری آمریکا نیز به‌تازگی در پاسخ به هیو هیویت، مجری سرشناس رادیو، که از او پرسید، آیا ایالات متحده ایران را برای انتخاب از میان تحویل دادن سانتریفیوژها و اورانیوم، یا «بمباران شدن» مخیر کرده است، پاسخ داد: «به همین سادگی است. من قطعا ترجیح می‌دهم یک توافق قوی و راستی‌آزمایی‌شده داشته باشیم که در آن واقعا سانتریفیوژها را منهدم کنیم… یا فقط برنامه هسته‌ای‌شان را از بین ببریم. فقط دو گزینه وجود دارد: یا با ملایمت منفجرشان کنیم یا با خشونت.»
از سوی دیگر، مارکو روبیو، که حالا علاوه بر سمت وزیر خارجه سمت مشاور امنیت ملی آمریکا را نیز برعهده دارد، به‌روشنی به «غنی‌سازی صفر» اشاره کرده است. او می‌گوید که جمهوری اسلامی می‌تواند راکتور هسته‌ای داشته باشد، اما باید غنی‌سازی را رها کند و اورانیوم غنی‌شده را وارد کند.
موضوع غنی‌سازی صفر در مذاکرات دولت اوباما با تهران نیز مطرح شد، اما از آنجایی که جمهوری اسلامی بر مخالفت با آن پافشاری کرد، مذاکره‌کنندگان آمریکایی تصمیم گرفتند هم موضوع عدم غنی‌سازی در خاک ایران و هم مسئله موشکی و حمایت از نیابتی‌ها را از روی میز حذف کنند تا زودتر با تهران به توافق برسند. اما اکنون، آمریکا می‌گوید که توافق جدید مشابه برجام نخواهد بود و جمهوری اسلامی باید با غنی‌سازی خداحافظی کند.
در همین حال، وال‌استریت ژورنال در گزارشی نوشت استیو ویتكاف پیشنهاد کرده است که آمریکا در صورت موافقت تهران با برچیدن برنامه هسته‌ای خود و خرید اورانیوم غنی‌شده از ایالات متحده، تحریم‌های ایران را لغو کند و گزینه اقدام نظامی را کنار بگذارد.
در سوی دیگر نیز روزنامه کیهان، که زیر نظر نماینده خامنه‌ای منتشر می‌شود، در یادداشتی نوشت: «نباید فریب لبخند، پیام مذاکره یا ژست عقب‌نشینی را خورد. هم دوستی و هم دشمنی ترامپ ابزاری است برای فریب، نه نشانه‌ای از مرزهای واقعی. در برابر چنین شخصیتی، انسجام داخلی به همراه حفظ شرافت و عزت ملی، تنها راه پیروزی است.»
پیش‌تر نیز نشریه نیوزویک در گزارشی نوشته بود که تنش میان واشینگتن و تهران در هفته‌های اخیر افزایش یافته و نشانه‌هایی از نزدیک شدن به درگیری نظامی دیده می‌شود. براساس این گزارش، آمریکا حضور نظامی‌اش در منطقه را تقویت کرده و بمب‌افکن‌های بی-۲ و بی-۵۲ را به پایگاه دیه‌گو گارسیا منتقل کرده است.
