ادامه نگرانی‌ها از گسترش درگیری؛ نگاهی به توان رزمی نیروی هوایی جمهوری اسلامی و اسرائیل

در مقابل صدها جت جنگنده‌ اسرائیل، جمهوری اسلامی ایران فقط چند ده هواپیمای جنگنده عملیاتی در اختیار دارد

درحالی‌که تنش‌ها درپی حمله بامداد یکشنبه جمهوری اسلامی به اسرائیل و شنیده‌شدن صدای چند انفجار در اصفهان در بامداد روز جمعه به اوج رسیده و گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای این حمله را به اسرائیل منتسب کرده، خبرگزاری رویترز در گزارشی به مقایسه توان رزمی نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران و اسرائیل پرداخته است.

اولین حمله مستقیم جمهوری اسلامی به اسرائیل در شنبه شب بار دیگر ظرفیت‌های پدافندی دو کشور را به کانون توجه بازگردانده است.  

آنچه در ادامه می‌آید نگاهی به نیروی هوایی و سامانه‌های دفاع هوایی دو کشور است:

نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران

بر اساس داده‌های موسسه بین‌المللی مطالعات راهبردی در لندن (IISS) نیروی هوایی ایران ۳۷ هزار پرسنل دارد، اما دهه‌ها تحریم بین‌المللی این کشور را از تازه‌ترین تجهیزات نظامی پیشرفته محروم کرده است.

نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران فقط چند ده هواپیمای جنگنده عملیاتی در اختیار دارد، از جمله جت‌های روسی و جنگنده‌های قدیمی آمریکایی که پیش از انقلاب خریداری شده بود.

تهران اسکادرانی متشکل از ۹ جت جنگنده اف‌ـ‌۴ و اف‌ـ‌۵، یک اسکادران از جت‌های سوخو‌ـ‌۲۴ ساخت روسیه، و چند میگ‌ـ‌۲۹ و هواپیماهای اف‌۷ و اف‌۱۴ در اختیار دارد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

ایرانی‌ها همچنین پهپادهای انتحاری دارند که طوری طراحی شده‌اند تا با هدف برخورد کنند و منفجر شوند. تحلیلگران معتقدند جمهوری اسلامی چند هزار پهپاد انتحاری و بیش از ۳۵۰۰ موشک زمین به زمین دارد که برخی از آن‌ها می‌توانند کلاهک‌های جنگی نیم‌تنی حمل کنند. اما تعداد موشک‌ها و پهپادهایی که بتوانند به خاک اسرائیل برسند شاید کمتر باشد.

ایران از لحاظ دفاعی به ترکیبی از موشک‌های زمین به هوا و سامانه‌های پدافند هوایی ساخت روسیه و تولید داخل متکی است.

تهران در سال ۲۰۱۶ سامانه پدافند هوایی اس‌-‌۳۰۰ را از روسیه دریافت کرد، که متشکل از سامانه موشک‌های دوربرد زمین به هوا است که می‌تواند هم‌زمان چند نقطه از جمله هواگردها و موشک‌های بالستیک را هدف قرار دهد.

ایران همچنین سامانه موشكي باور‌ـ‌۳۷۳ را که متشکل از موشک‌های زمین به هوا است و سامانه‌های پدافند صیاد و رعد را تولید کرده است.

فابیان هینز، پژوهشگر در موسسه بین‌المللی مطالعات راهبردی، می‌گوید: «اگر درگیری عمده‌ای میان دو کشور رخ دهد، ایران احتمالا بر موفقیت‌های گاه و بی‌گاه متمرکز خواهد بود. آن‌ها به پدافند هوایی گسترده مشابه اسرائیل دسترسی ندارند.»

نیروی هوایی اسرائیل

نیروی هوایی اسرائیل تسلیحات پیشرفته آمریکایی از جمله صدها جت جنگنده چندمنظوره اف‌ـ‌۱۵، اف‌ـ‌۱۶ و اف‌‌-‌۳۵ در اختیار دارد. این جنگنده‌ها در سرنگون کردن پهپادهای جمهوری اسلامی در جریان حمله شنبه شب نقشی کلیدی ایفا کردند.

نیروی هوایی اسرائیل بمب‌افکن‌های دوربرد ندارد، اما ناوگان کوچک‌تری از بویینگ‌های ۷۰۷ دارد که نقش تانکرهای سوخت‌رسان را دارند و به جنگنده‌های اسرائیلی امکان می‌دهند برای عملیات‌ هدفگیری بروند و بازگردند.

اسرائیل که در فناوری پهپاد پیشگام است، پهپاد هرون را اختیار دارد که قادر است بیش از ۳۰ ساعت پرواز کند، و برای ماموریت‌های دوربرد کفایت می‌کند. موشک دلیله که اهداف متحرک را هدف قرار می‌دهد حدود ۲۵۰ کیلومتر برد دارد‌ــ که به خلیج فارس نمی‌رسد، اما نیروی هوایی این کشور می‌تواند با آوردن یکی از این موشک‌ها تا فاصله نزدیک‌تر به ایران، مشکل بعد مسافت را جبران کند.

تصور بر این است که اسرائیل موشک‌های دوربرد زمین به زمین ساخته است، اما این کشور نه تایید کرده است نه تکذیب.

سامانه پدافند هوایی چند لایه اسرائیل پس از جنگ خلیج فارس در سال ۱۹۹۱ با کمک آمریکا ساخته شد، که چند گزینه برای سرنگون کردن پهپادها و موشک‌های دوربرد ایران در اختیار اسرائیل قرار می‌دهد.

سامانه پدافند ارتفاع بالای اسرائیل پیکان ۳ (ختس ۳) است که موشک‌های بالستیک را در فضا رهگیری می‌کند. پیکان ۲ در ارتفاع پایین‌تر کار می‌کند. فلاخن داوود میان‌برد است و موشک‌های بالستیک و موشک‌های کروز را رهگیری می‌کند، و گنبد آهنین کوتاه‌برد است و بر راکت‌ها و خمپاره‌هایی که شبه‌نظامیان تحت حمایت جمهوری اسلامی از غزه و لبنان پرتاب می‌کنند تمرکز دارد‌ــ اما می‌تواند موشک‌های قدرتمندتری را که از سامانه‌های پیکان و فلاخن داوود عبور کرده‌اند هدف قرار دهد.

سامانه‌های اسرائیل طوری طراحی شده‌اند که برای برخورداری از پدافند ائتلافی، می‌توانند با سامانه‌های رهگیری آمریکا در منطقه ترکیب شوند، همان‌طور که در حمله شنبه شب جمهوری اسلامی به اسرائیل شماری از پهپادها و موشک‌ها از طریق پدافند ائتلافی سرنگون شدند.