سازمان ملل متحد در گزارش جدیدی از وضع حقوق بشر و به‌ویژه حقوق زنان در افغانستان اعلام کرد ۷۶درصد زنان معتقدند که به‌رسمیت شناخته‌شدن جهانی رژیم طالبان بحران حقوق زنان را در افغانستان تشدید می‌کند. این گزارش سازمان ملل متحد، که بر اساس مصاحبه با ۷۴۵ زن در ۳۴ استان افغانستان تهیه شده است، دو روز پیش از برگزاری نشست نمایندگان ویژه دولت‌های جهان در مورد افغانستان به میزبانی دبیرکل سازمان ملل متحد منتشر شد. زنان مصاحبه‌شده گفته‌اند تا زمانی که فرمان‌های ضد زن طالبان لغو نشود، رژیم این گروه نباید به رسمیت شناخته شود.

در این گزارش تاکید شده است که در اثر صدور بیش از پنجاه فرمان طالبان علیه زنان، زندگی زنان این کشور به‌نحوی بی‌سابقه دشوار شده است.

این گزارش با همکاری بخش زنان سازمان ملل متحد، سازمان بین‌المللی مهاجرت، و هیئت معاونت سازمان ملل متحد در امور افغانستان (یوناما) تهیه شده است. در گزارش سازمان ملل متحد آمده است که هدف از این تحقیق بیان وضع زنان پس از دو سال و شش ماه سلطه طالبان بر افغانستان است. محوری‌ترین موضوعی که در جریان گفت‌وگو با زنان شرکت‌کننده در این گزارش مطرح شده، به رسمیت شناخته شدن جهانی رژیم طالبان است.

براساس دریافت‌های این گزارش، ۶۷درصد از زنان به رسمیت شناختن طالبان را برای حقوق زنان خطرناک توصیف و تاکید کردند که چنین اقدامی پیامد ناگواری برای زنان افغانستان خواهد داشت. همچنین، ۳۲درصد از مصاحبه‌شدگان خواسته‌اند که جهان فقط پس از لغو همه فرمان‌های صادرشده علیه زنان رژیم طالبان را به رسمیت بشناسد و ۲۸درصد دیگر از زنان شرکت‌کننده در این تحقیق نیز گفتند که دولت‌های جهان نباید در هیچ شرایطی رژیم طالبان را به رسمیت بشناسند.

در این گزارش آمده است که در ژوئیه ۲۰۲۳ نیز ۹۶درصد از زنان شرکت‌کننده در پژوهش سازمان ملل متحد گفتند که فقط پس از لغو فرمان‌های طالبان علیه زنان و بهبود یافتن وضع زنان ممکن است به رسمیت شناختن رژیم طالبان به‌نفع مردم افغانستان باشد.

پس از دو سال و شش ماه سلطه طالبان بر افغانستان، هنوز هیچ دولتی و حتی سازمان ملل متحد، رژیم این گروه را به رسمیت نشناخته است. مقام‌های طالبان بارها مدعی شده‌اند که شرایط به رسمیت شناخته شدن را تامین کرده‌اند، اما سازمان ملل متحد و بسیاری از دولت‌های جهان لغو فرمان‌های طالبان علیه زنان، احترام به حقوق بشر، و تشکیل دولت فراگیر را از شرایط اساسی برای به رسمیت شناختن رژیم طالبان اعلام کرده‌اند.

طالبان علاوه بر اینکه زنان و دختران را از تحصیل و اشتغال محروم کرده‌اند، به همکاری و تماس با سازمان‌های تروریستی بین‌المللی، از جمله القاعده، ادامه داده‌اند. ناظران شورای امنیت سازمان ملل متحد در گزارشی که اواخر ژانویه امسال منتشر شد، اعلام کردند که القاعده در افغانستان حضور دارد و اردوهای آموزشی و انبارهای اسلحه برپا کرده است.

در گزارش جدید سازمان ملل متحد ضمن اشاره به بازداشت‌های گسترده اخیر زنان و دختران در شهرهای افغانستان به‌اتهام «بدحجابی»، آمده است که «این اقدام‌ها باعث افزایش آزار و اذیت زنان در مکان‌های عمومی شده و امکان آن‌ها برای بیرون رفتن از خانه‌ را محدودتر کرده است».

زنانی که با پژوهشگران سازمان ملل صحبت کردند، گفتند که «از پیامد دستگیری و زندانی شدن به‌دست طالبان می‌ترسند».

در حالی که بیشتر زنان شرکت‌کننده در این پژوهش گفته‌اند که به‌علت سلطه طالبان بر افغانستان احساس امنیت نمی‌کنند و از همه حقوق انسانی‌شان محروم شده‌اند، یک درصد زنان نیز گفتند که «اثرگذاری کامل و خوب» بر تصمیم‌گیری‌هایشان دارند.

در گزارش سازمان ملل متحد به‌نقل از زنان شرکت‌کننده در پژوهش آمده است که برخی از دولت‌های جهان نقض گسترده حقوق بشر و بحران حقوق زنان را نادیده می‌گیرند و این نحوه تعامل آن‌ها باعث نگرانی بسیار است. این زنان همچنین گفته‌اند که دولت‌های جهان باید با حمایت از زنان افغانستان، زمینه را برای گفت‌وگوی مستقیم با طالبان فراهم کنند و همچنین از ایجاد زیرساخت‌هایی حمایت کنند که به بهبود اوضاع زنان کمک می‌کند.

هرچند هنوز دستورکار نشست سازمان ملل متحد در دوحه در مورد افغانستان علنی نشده است، انتشار این گزارش و همچنین گفت‌وگوهای اخیر مقام‌های یوناما و فرستادگان ویژه برخی از دولت‌ها در امور افغانستان نشان می‌دهد که بحران حقوق بشر و به‌ویژه وضع زنان در این کشور، از بحث‌های مرکزی نشست دوحه خواهد بود. رینا امیری، فرستاده ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور حقوق بشر و زنان افغانستان، روز جمعه در پیامی که در شبکه ایکس منتشر کرد، از ملاقات با آمنه محمد، معاون دبیرکل سازمان ملل متحد، اطلاع داد. او اعلام کرد که در این ملاقات در مورد وضع حقوق بشر در افغانستان و به‌ویژه در مورد زنان افغانستان صحبت کرده است.

رینا امیری، که قرار است در نشست دوحه نیز شرکت کند، در مورد عملکرد طالبان در برابر زنان نوشت: «سیاست‌های افراطی [طالبان] علیه زنان افغانستان تهدیدی برای حقوق زنان در منطقه و فراتر از آن است.»

از طالبان نیز برای شرکت در دومین نشست دوحه در مورد افغانستان دعوت شده است، اما هنوز مشخص نیست که چه کسی به‌نمایندگی از طالبان در این نشست شرکت خواهد کرد. شماری از فعالان مدنی و سیاسی و مسئولان سازمان‌های امدادرسان و حقوق بشری نیز به این نشست دعوت شده‌اند. دومین دور نشست دوحه در مورد افغانستان قرار است روزهای ۱۸ و ۱۹ فوریه (۲۹ و ۳۰ بهمن) برگزار شود.