محمد عبدالسلام، مذاکره‌کننده ارشد حوثی‌ها و سخنگوی این گروه، گفت دیدار هیئت صنعا با رهبران عربستان سعودی «به مهم‌ترین موانعی که در مسیر نقشه‌راه وجود داشت، پایان داد». او افزود موارد یادشده به تعهداتی که هانس گروندبرگ، فرستاده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور یمن، به دنبال اجرای آن است تا مسیر راه‌حل بحران یمن هموار شود، مرتبط است.
مذاکره‌کننده ارشد حوثی‌ها پیش از این هم در گفت‌وگویی که ژانویه گذشته با الشرق‌الاوسط داشت و در آن پرسش‌های متعددی درباره صلح، امنیت دریایی، روابط منطقه‌ای و بین‌المللی این گروه مطرح شد، مقام‌های عربستان سعودی را «برادر» خطاب کرد.
در حال حاضر، بحران یمن با دو چالش بزرگ یعنی نقشه صلح سازمان ملل و حمله به خطوط کشتی‌رانی در دریای سرخ روبرو است. در حالی که هانس گراندبرگ، فرستاده ویژه دبیرکل سازمان ملل، در تلاش است تا نقشه‌راه را به‌طور موفقیت‌آمیز اجرا کند، حوثی‌ها به نبرد دریایی علیه قدرت‌های غربی ادامه می‌دهند. هرچند حوثی‌ها در آغاز تاکید داشتند که با جلوگیری از عبور کشتی‌های اسرائيلی از تنگه باب‌المندب، در غزه به پیروزی می‌رسند، اما این گروه پس از عملیات هوایی آمریکا و بریتانیا به مواضعی در داخل خاک یمن که به گفته لندن و واشینگتن برای حمایت از خطوط کشتی‌رانی انجام شد، به هدف قرار دادن کشتی‌های بریتانیایی و آمریکایی اقدام کردند.
برقراری صلح در یمن
تلاش‌های دیپلماتیک عربستان سعودی و میانجی‌گری ریاض در ایجاد فرصتی برای پایان دادن به بحران یمن با موفقیت چشمگیری همراه بود. در همین راستا، دکتر هشام‌الغنام، ناظر کل مرکز تحقیقات امنیتی و برنامه‌های امنیت ملی در دانشگاه علوم امنیتی نایف در عربستان سعودی، به الشرق‌الاوسط گفت حوثی‌ها به میانجی‌گری عربستان سعودی باور و اعتماد کافی دارند، زیرا آن‌ها به این واقعیت پی‌‌برده‌اند که دستیابی به حل بحران هم به نفع حوثی‌ها به‌عنوان یک سازمان و هم به نفع مردم یمن است. اکنون توپ در زمین حوثی‌ها قرار گرفته است؛ به این معنی که حل بحران کاملا به خود ملت یمن واگذار شده است، نه این‌که موضوع به دو طرف یمن و عربستان سعودی مرتبط باشد. البته موفقیت در این امر، راه را برای هانس گراندبرگ، فرستاده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور یمن، هموار کرد تا به منظور آغاز گفت‌وگو بین طرف‌های مختلف در یمن، نقشه‌راه دقیقی ارائه کند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
مذاکره‌کننده ارشد حوثی‌ها باور دارد که روند صلح یمن «از زمان آغاز آتش‌بس سازمان ملل در آوریل ۲۰۲۲ و از زمان شروع گفت‌وگو با عربستان سعودی، با همکاری و حمایت عمان تا‌کنون با موفقیت به پیش رفته است».
در پاسخ به این پرسش که آیا شما برای شروع مذاکرات سیاسی که شامل مشارکت در دولت، برگزاری انتخابات، رای دادن به قانون اساسی و تکمیل فرآیند سیاسی کشور باشد، آماده‌اید، و مهم‌ترین شروط شما چیست، عبدالسلام با اشاره به این‌که «نقشه‌راه شامل مسائل متعددی است که به نگرانی همه طرف‌ها پایان می‌دهد»، گفت: «مسئله فوری، دسترسی مردم یمن به کمک‌های بشردوستانه است و این پرونده به دلیل این‌که شهروندان یمن در سراسر کشور از دشواری‌های بی‌شماری رنج می‌برند، نسبت به سایر پرونده‌ها در اولویت گفت‌وگوهای سیاسی قرار دارد. البته نقشه‌راه که با گفت‌وگو درباره نیازهای بشردوستانه آغاز شد، شامل مسائل متعدد فوری است که از جمله می‌توان به بازگشایی جاده‌ها، فرودگاه‌ها، بندرگاه‌ها و آزادسازی زندانیان اشاره کرد. سپس، پرونده‌های مربوط به مسائل نظامی، اقتصادی و سیاسی مورد بحث و بررسی قرار خواهند گرفت».
او افزود: «در پیوند به بحث سیاسی، بدیهی است که این موضوع به مذاکره‌کنندگان واگذار می‌شود. بنابراین، در حال حاضر نمی‌توانیم درباره جزئیات وضعیت سیاسی پیش‌بینی یا اظهار‌نظر کنیم.»
الشرق‌الاوسط: «شما در اظهارات قبلی گفتید که عملیات دریای سرخ تاثیری بر روند صلح نخواهد داشت، اما پیام‌های غرب حاکی از تحول دیگری است. آیا می‌توانید توضیح دهید که پیام‌های غرب را چگونه ارزیابی می‌کنید؟»
عبدالسلام: «عملیات دریای سرخ مسئله‌ای کاملا جدا است و هدفی مشخص دارد که در پاسخ به وضعیت دشوار فلسطین انجام می‌شود. البته مردم فلسطین در شرایط دشواری به سر می‌برند و پیامدهای این بحران برای امنیت منطقه، جهان عرب و جهان اسلام به‌شدت خطرناک است و بر وضعیت یمن هم تاثیر می‌گذارد. اگر اسرائیل آن‌گونه که تصور می‌کند بر سرزمین‌های فلسطینی مسلط شود و با تضعیف مردم فلسطین و مقاومت آن‌ها به حذف مسئله فلسطین موفق شود، این موضوع علاوه بر بازتاب منفی بر مواضع دینی و اخلاقی، برای همه عواقب ناگواری به دنبال خواهد داشت. به همین دلیل، ما این موضوع را کاملا جدا تلقی می‌کنیم و بر این باوریم که غرب با این اظهارات سعی دارد ما را تحت فشار قرار دهد تا از موضع خود (در قبال فلسطین) عقب‌نشینی کنیم».
حمله به خطوط کشتی‌رانی چه زمانی متوقف خواهد شد؟
الشرق‌الاوسط: «مدت زیادی است که خطوط کشتی‌رانی در دریای سرخ هدف حمله و تهدید قرار می‌گیرد و این وضعیت همچنان ادامه دارد. از این‌رو، برخی معتقدند که این حملات حتی در صورت پایان یافتن جنگ غزه متوقف نخواهد شد. پاسخ شما چیست؟»
عبدالسلام: «عملیات نظامی در دریای سرخ برای هدف قرار دادن کشتی‌های اسرائيلی و کشتی‌های دیگری که به مقصد اسرائيل در حرکت باشند، تا زمان پایان تجاوز اسرائيل به غزه و لغو محاصره نوار غزه و رسیدن مواد غذایی و کمک‌های بشردوستانه به شمال و جنوب غزه ادامه خواهد داشت. موضع ما حمایت از مردم مظلوم فلسطین است، اگر بی‌عدالتی و محاصره‌ای که بر مردم فلسطین تحمیل شده است متوقف شود، بدون شک عملیات حمایتی متوقف خواهد شد.»
در همین حال، دولت قانونی یمن معتقد است که عملیات دفاعی راه‌حل موفقیت‌آمیزی برای مقابله با حوثی‌ها نیست. به گزارش خبرگزاری فرانسه، دکتر رشاد العلیمی، رئیس شورای رهبری ریاست‌جمهوری یمن، هفته گذشته گفت: «راه‌حل بحران، حذف توانایی‌های نظامی حوثی‌ها و مشارکت با دولت قانونی یمن برای کنترل قلمرو کشور و احیای نهادهای دولتی است.»
در پاسخ به این سوال که آیا برای رسیدن به تفاهم درباره تحولات دریای سرخ، به گفت‌وگو با طرف‌های غربی تمایل دارید، مذاکره‌کننده ارشد حوثی‌ها گفت: «ما در هماهنگی با برادرانمان در عمان در حال تبادل‌نظر با جامعه جهانی هستیم و همان‌گونه که در گذشته تصریح کردیم موضع ما در حمایت از مردم فلسطین تغییر نکرده است. در حالی که کشورهای جهان مواضع متفاوتی در این مسئله دارند، دغدغه اکثر کشورها تامین امنیت کشتی‌های تجاری و قرار نگرفتن آن‌ها در معرض آسیب است؛ به‌ویژه این که برخی طرف‌ها با ارائه اطلاعات نادرست باعث نگرانی بیشتر کشورها می‌شوند و ما همواره این موضوع را به جامعه جهانی توضیح می‌دهیم».
از سوی دیگر، هانا پورتر، کارشناس سازمان توسعه و تحقیقات بین‌الملی (ARK)، معتقد است هنوز مشخص نیست که حملات حوثی‌ها در دریای سرخ چگونه و چه زمانی متوقف خواهد شد. او افزود بعید است که حملات هوایی ایالات متحده و بریتانیا توانایی نظامی حوثی‌ها را به حدی تضعیف کند که به توقف کامل حمله به کشتی‌ها منجر شود.
هانا پورتر به الشرق‌الاوسط گفت: «حتی به فرض این که توانایی حوثی‌ها برای هدف‌گیری دقیق کشتی‌ها کاهش یابد، این نگرانی که حوثی‌ها هنوز به پرتاب موشک و پهپاد به سمت کشتی‌ها ادامه دهند، می‌تواند همچنان به‌عنوان تهدیدی برای کشتی‌رانی در دریای سرخ باقی بماند.»
این کارشناس متخصص در امور یمن، گفت: «در آغاز امر، شرط حوثی‌ها برای توقف حمله به کشتی‌ها در دریای سرخ، پایان دادن به حمله اسرائيل به نوار غزه بود، در حالی که اکنون آن‌ها افزون بر شرط قبلی، بر لزوم توقف حملات آمریکا و بریتانیا به یمن تاکید دارند. حوثی‌ها اصرار دارند تا زمانی که این خواسته‌ها برآورده نشود، کشتی‌های مرتبط با اسرائيل، ایالات متحده و بریتانیا همچنان هدف حمله قرار خواهند داشت».
هانا خاطرنشان کرد: «هر قدر تنش و درگیری شدت گیرد، احتمال توقف حملات حوثی‌ها کمتر می‌شود. اگرچه مقام‌های دو کشور آمریکا و بریتانیا تصریح می‌کنند که به تشدید تنش تمایلی ندارند، با توجه به وضعیت دشوار کنونی، دستیابی به راه‌حل بحران ناامنی در دریای سرخ کاملا دشوار است. به عقیده من هرگاه حمله اسرائيل به نوار غزه پایان یابد، نقش حوثی‌ها در این مسئله نادیده گرفته نمی‌شود و این امر به‌گونه‌ای به حوثی‌ها اعتبار خواهد بخشید».
هانا گفت: «بعید است که اقدامات حوثی‌ها بر تصمیم‌گیری اسرائیل در نوار غزه تاثیر بگذارد، با این حال، حوثی‌ها مایل‌اند بگویند که توقف حمله به غزه یا اجازه ورود کمک‌های بشردوستانه اسرائيل، ناشی از حملات آن‌ها بوده است.»
ابراهیم جلال، کارشناس موسسه مطالعات راهبردی خاورمیانه مستقر در واشینگتن، در پاسخ به این سوال که «یمنی‌ها چگونه می‌توانند در عین حال، هم بر بحران دریای سرخ فائق آیند و هم بر نقشه‌راه سازمان ملل برای صلح تمرکز کنند، در حالی که غرب، عملیات دریایی را خطری برای روند صلح می‌داند و حوثی‌ها تاکید دارند که به حملاتشان در دریای سرخ ادامه می‌دهند و این حملات تهدیدی برای روند صلح نیست، گفت: «بحران دریای سرخ نگرانی‌های امنیتی و نظامی را در سطح بین‌المللی برانگیخته است. بنابراین، حوثی‌ها باید از طریق اقدامات اعتمادسازی مرتبط با نقشه‌راه و در پیش گرفتن مسیر تنش‌زدایی، پیام‌های اطمینان‌بخشی به دولت، مردم یمن و جامعه جهانی ارائه کنند.»
او افزود: «تلاش برای بهره‌جویی از وضعیت آشفته منطقه، جدا پنداشتن بحران دریای سرخ از روند صلح یمن و از سایر تحولات جاری در منطقه، به این معنی است که به پیامدهای بلندمدت ابعاد تشدید تنش آن‌گونه که لازم است توجه نمی‌شود.»
برگرفته از روزنامه الشرق‌الاوسط
