روز دوشنبه خبر کشته شدن فرمانده ارشد سپاه پاسداران در سوریه منتشر شد و متعاقب آن ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی ایران وعده «انتقام سخت» از اسرائیل را داد.

جمهوری اسلامی چگونه پاسخی به اسرائیل خواهد داد؟

به سیر وقایع رخ داده در چند هفته اخیر که نگاه می‌کنیم، شواهد امر نشان می‌دهد که اسرائیل با کشتن فرمانده سپاه در سوریه، پاسخ جمهوری اسلامی را داده است.

به این معنا که اسرائیل با مسئول دانستن ایران، پاسخ حملات مکرر چند هفته گذشته به کشتی‌هایی که یا صاحبان اسرائیلی داشته و یا به مقصد اسرائیل در حال حرکت بوده‌اند را با کشتن فرمانده سپاه در سوریه به جمهوری اسلامی داد.

گفته می‌شود که فرد کشته شده در سوریه؛ رضی موسوی یکی از اعضای اصلی سپاه در تجهیز و ارسال موشک و سلاح برای شبه‌نظامیان متحد جمهوری اسلامی بوده است و واکنش سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب الله لبنان نیز می‌تواند تاییدی بر این ادعا باشد.

در حالی که هنوز دولت سوریه و رئیس جمهوری این کشور بشار اسد، موضعی در قبال این حمله به خاک کشور خود اتخاذ نکرده است، حسن نصرالله کشته شدن این فرمانده سپاه به دست اسرائیل را یک جنایت توصیف کرد و گفت: «ما این ترور را یک حمله آشکار و بی‌شرمانه و تجاوز به مرزها می‌دانیم.»

انتخاب هدفمند و حساب شده اسرائیل را می‌توان پاسخی به جمهوری اسلامی بابت مداخله در جنگ فعلی میان این کشور و حماس و حملات اخیر به کشتی‌های اسرائیلی تلقی کرد.

حضور غیرمحسوس در جنگی که در مرزهایی دورتر از مرزهای زمینی اسرائیل و ایران، از سوی یمن و شبه نظامیان حوثی انجام می‌گیرد. گروهی شبه‌نظامی و نیابتی که به نام حمایت از حماس، موشک‌های دوربرد بالستیک را به سمت اسرائیل شلیک کرده و یا با ربودن یک کشتی تجاری و تهدید عبور امن کشتی‌هایی که با اسرائیل نسبتی دارند، جبهه‌ای غیرمستقیم علیه اسرائیل و منافع این کشور گشوده است.

پیش از این من در مصاحبه‌ای به احتمال همکاری اطلاعاتی جمهوری اسلامی با حوثی‌ها در جهت شناسایی کشتی‌هایی که با اسرائیل ارتباط دارند اشاره کرده بودم. وال استریت ژورنال نیز در مقاله‌ای که چند روز پیش منتشر کرد به این گمانه‌زنی صحه گذاشت.

ائتلاف دریایی علیه حوثی‌ها که ایالات متحده آمریکا از آن سخن می‌گوید تا کنون نتوانسته امنیت مورد نظر در آبراهه‌ای بین‌المللی در منطقه ایجاد کند.

نخست آنکه کشورهای عرب تاثیرگذار در منطقه عضو این ائتلاف نیستند و دوم آنکه چند کشور اروپایی مانند فرانسه و اسپانیا نیز از عضویت در این ائتلاف سر باز زده‌اند.

جهانیان ناتوان از گرفتن سمت و سوی مشخص در مناقشه اسرائیل و فلسطینیان و با توجه به اوضاع داخلی کشورهای متبوع خود ترجیح می‌دهند نظاره‌گر باشند و هرگونه رویارویی نظامی را به آمریکا و اسرائیل بسپارند.

اما حمله اخیر در اقیانوس هند به کشتی دیگری که دور از منطقه تحت حفاظت ایالات متحده آمریکا در باب المندب بود، کمی به پیچیدگی حفاظت از کشتی‌های تجاری وابسته به اسرائیل افزود.

پنتاگون محل پرتاب پهپاد شلیک شده به این کشتی را خاک ایران اعلام کرد. هرچند که تاکنون اسناد این ادعا و یا تصاویر ماهواره‌ای که مبدا پرتاب را نشان دهد منتشر نشده است اما چنین ادعایی زمینه مخاطرات بزرگی را برای کشور ایجاد می‌کند.

جمهوری اسلامی این ادعا را مردود دانست، اما بر کسی پوشیده نیست که حوثی‌های یمن تجهیزات موشک‌های بالستیک و پهپادی خود را از جمهوری اسلامی دریافت می‌کنند و می‌توانند با اشاره تهران در مناقشه‌های منطقه‌ای وارد شوند.

امروز نه تنها برای ایالات متحده آمریکا و اسرائیل بلکه برای تمامی کشورهای منطقه واضح و بدیهی است که جمهوری اسلامی از حوثی‌ها به عنوان نیروی نیابتی خود و عامل بازدارنده در جنگ اسرائیل و حماس استفاده می‌کند.

به‌نظر می‌رسد که ناتوانی بر سر قمار برای حضور مستقیم حزب‌الله لبنان در جنگ با اسرائیل، تداوم جنگ در غزه و احتمال شکست شاخه نظامی حماس، جمهوری اسلامی را وادار به حضور غیرمستقیم در جنگ غزه کرده باشد.

مقامات جمهوری اسلامی ایران از ابتدای جنگ غزه به صراحت ادعا کرده بودند که از حمله هفتم اکتبر حماس اطلاعی نداشته‌اند، هرچند که به حمایت خود از حماس و جهاد اسلامی ادامه می‌دهند.

روزنامه وال استریت ژورنال با استناد به مدارک امنیتی و اطلاعاتی آمریکا به صراحت ادعا کرد که یک کشتی جاسوسی ایرانی اطلاعات کشتی‌های هدف گرفته شده در باب‌المندب و دریای سرخ را به حوثی‌ها منتقل می‌کند.

ادعایی که به نظر من، ما را با دو گزینه روبرو می‌کرد؛ یا آمریکا به دنبال رویارویی مستقیم با ایران است یا بدین وسیله به مقامات جمهوری اسلامی هشدار می‌داد که حوثی‌ها را مهار کنند.

پس از انتشار این گزارش در روز یکشنبه ۲۴ دسامبر، حمله‌ای پهپادی به یک کشتی در اقیانوس هند انجام گرفت که پنتاگون ایران را مسئول مستقیم این حمله می‌دانست.

به نظر می‌رسد، اسرائیل با مسئول دانستن مستقیم ایران در حملات به کشتی‌های مرتبط با اسرائیل، امروز با کشتن فرمانده ارشد سپاه قدس و مسئول تدارکات موشکی در سوریه، به جمهوری اسلامی پاسخ داد.

شاید اینگونه به نظر برسد که جمهوری اسلامی توانست بحران‌های داخلی و خیزش ملی ایرانیان در جنبش مهسا را سرکوب و اوضاع را عادی جلوه دهد اما در خارج از مرزهای ایران اوضاع بحرانی است.

از بحران مشروعیت نظام جمهوری اسلامی سخن نمی‌گویم. از تهدیدهای بالقوه به ساحه امنیت ملی و کشور صحبت می‌کنم که متاسفانه جمهوری اسلامی برای حمایت و حفظ گروه‌های وابسته به خود پای ایران و ملت ایران را نیز به میان کشیده است.

در حالی سال ۲۰۲۳ میلادی را به پایان می‌بریم که وقایع ۸۰ روز گذشته در غزه و رویارویی شبه‌نظامیان منطقه با آمریکا و اسرائیل خبر از سال پرمخاطره‌ای برای جمهوری اسلامی در سال ۲۰۲۴ می‌دهد.

پیش از این بارها نیز نوشته بودم که امنیت اسرائیل برای آمریکا در این منطقه بیش از هر چیز و هر کشوری اهمیت دارد. آمریکا از منطقه رفت چرا که تا اندازه‌ای از امنیت اسرائیل و سر گرفتن رابطه بین کشورهای منطقه و اسرائیل حیالش آسوده شده بود. اینک که موجودیت و امنیت اسرائیل به خطر افتاده است، آمریکا بازگشته است و تا اطمینان از تضمین این موجودیت و امنیت هر اقدام لازمی را انجام خواهد داد.